Il-ġurnal in-Nazzjon illum żvela li Toto Riina, il-Kap tal-Mafja ġewwa Sqallija li kien qiegħed iservi 26 sentenza ta’ għomor il-ħabs u li miet fil-jiem li għaddew, spiss kien iżur il-gżejjer Maltin u kellu ħbiberija qawwija u partikulari ma’ persuna Maltija (raġel) u hemm suspett qawwi li miegħu kienu jkunu ppjanati l-hold-ups il-kbar f’Malta f’dik l-era.
Eks Fizzjal għoli fil-Korp tal-Pulizija li mmilita għal bosta snin fid-Dipartiment Investigazzjonijiet Kriminali (DIK) qal lil In-Nazzjon li lejn tmiem is-snin tmenin u l-ewwel snin tas-snin disgħin, Malta kienet intlaqtet minn mewġa ta’ hold-ups kbar organizzati li fihom kienu jieħdu sehem l-istess klikka ta’ ħallelin li kienu jaslu għal kollox. Parti minn din il-klikka ta’ rġiel li saħansitra fis-satra tal-lejl kienet daħlet fid-dar tal-koppja anzjana Briffa, rabtithom u dawn mietu u l-ħallelin setgħu jisirqu dak kollu li sabu.
Imma kienet mewġa ta’ serq anki minn Banek u minn stabbilimenti oħrajn u meta l-Pulizija rnexxielha tkisser dak iċ-ċirku ta’ kriminalità organizzata, wieħed minnhom kien talab li jagħmel stqarrija bil-ġurament fil-preżenza tal-Maġistrat Silvio Meli, tas-Supretendent Joseph Cachia u tal-Ispettur John Rizzo.
Stqarrija importanti lill-Pulizija Maltija
Dan il-ħalliel partikulari li llum hu mejjet u li wara l-hold-up fuq il-Mid Med Bank ta’ Pembroke kien spiċċa weħel għaxar snin ħabs, f’jum minnhom waqt li kien għadu ma tressaqx il-Qorti kien stqarr fl-Għassa tal-Pulizija ta’ Raħal Ġdid, numru ta’ affarijiet partikulari. Dan invista ta’ interrogazzjoni li kienet saritlu preċedentement u li fiha kien semma’ l-isem ta’ Toto Riina – u hu kien jaf li hu l-Kap tal-Mafja fi Sqallija – u kien stqarr li kellu tagħrif tanġibbli li dan Toto Riina kellu ħbiberija kbira ma’ Malti li kien jiftaħar li jaf b’ħafna lingwi, inkluż il-Latin, il-Portugiż u l-Ispanjol.
Kien ingħad ukoll li kien hemm suspett qawwi li dan il-Malti mbagħad kien imexxi ċirku ta’ kriminali – ħallelin – li kienu jattakkaw il-postijiet li kien jindikalhom hu. Dawk fil-fatt kienu jkunu serqiet ta’ ċertu kobor.
Jirriżulta eventwalment – u dan meta Geroge Grech kien il-Kummissarju tal-Pulizija – li l-Pulizija kienet bdiet tagħmel xogħol ta’ intelligence f’Għawdex b’rabta mal-informazzjoni li kienet daħlitilha fis-sens li Toto Riina kien jiġi spiss f’Malta u kellu residenza partikulari f’Għawdex fejn mhux biss kien joqgħod, imma minfejn kien jiġġestixxi l-ħidma mafjuża tiegħu direttament relatata ma’ kwistjonijiet interni fi Sqallija, ma’ kummerċ fil-Mediterran u ma’ negozji illeċiti oħrajn.
Intervent immedjat mill-Ministru Louis Galea
Is-sorsi li tkellmu ma’ In-Nazzjon fissru li llum għaddew aktar minn tletin sena minn dawk il-ġrajjiet, iżda iva jiftakru kif saħansitra l-Ministru Louis Galea li kien responsabbli mill-Intern, kien ta struzzjonijiet ċari biex il-Pulizija tiġbor l-informazzjoni kollha relatata… fejn hi din ir-residenza, min kien qiegħed jiffrekwentaha, eċċ
Dan kollu kien qiegħed jiġri bi frekwenza sakemm imbagħad Toto Riina kien arrestat f’Palermo wara tfittxija għalih li ħadet aktar minn 24 sena. Fil-fatt Toto Riina kien imfittex mill-Pulizija Taljana u kien hemm talba internazzjonali għalih.
Kien minħabba f’hekk li l-Pulizija Maltija kienet bdiet tagħmel xogħol ta’ intelligence dwar dan kollu u dan ix-xogħol kien beda jsir mill-membri tat-Taqsima tas-Sigurtà li kienet twaqqfet lejn tmiem is-snin tmenin b’rabta ma’ intelligence dwar droga. F’dik it-Taqsima partikulari kien hemm membri mill-Pulizija, l-Armata u d-Dwana.
Dwar dan ilbieraħ tkellimt ukoll mal-eks Ministru Louis Galea li qalilna li hu għandu amment kif kien issemma’ l-isem ta’ Toto Riina iżda hu kien ta ordnijiet lill-Kummissarju tal-Pulizija biex jaħdmu fuq dan il-każ billi jiġbru l-informazzjoni kollha possibbli.
Tfittxija twila għal Toto Riina
Min-naħa tagħha l-Pulizija Taljana kienet qed tfittex lil Toto Riina għal sensiela twila ta’ reati mill-aktar serji, fosthom minħabba li skont l-awtoritajiet Taljani kien hu li ordna l-qtil ta’ aktar minn 150 persuna.
Darba arrestat Toto Riina, allura fl-1993, kien inżamm taħt sigurtà massima u l-proċess tiegħu fil-Qorti kien ħa numru ta’ xhur sakemm finalment kien sentenzjat għal għomor il-ħabs għal 26 darba. Tul is-snin li kien miżmum arrestat u fil-ħabsijiet, dejjem inżamm iżolat u ftit kien jingħata l-opportunità li jkun ħieles barra ċ-ċella tiegħu.
Toto Riina kien meqjus għall-awtoritajiet Taljani bħala monstru li ma kien jiddejjaq minn xejn. Kap tal-Mafja li l-ordnijiet tiegħu jew ikunu segwiti, inkella min ma jobdihom tmiss lilu x-xorti li jinqatel hu.
Toto Riina, li meta miet il-ġimgħa l-oħra kellu 87 sena, miet kaġun ta’ marda tal-kanċer u kien rikoverat fi sptar-ħabs ġewwa Parma. Hu miet imdawwar mill-familja tiegħu wara konċessjoni għal dan mill-Ministeru Taljan tal-Ġustizzja. Tul il-ħamest ijiem ta’ qabel mewtu, Toto Riina kien diġà f’koma.
Bħala l-Kap Numru Wieħed ta’ Cosa Nostra, Toto Riina dam imfittex għal 24 sena sħaħ u wieħed mill-postijiet li kien juża’ biex jaħrab mill-Ġustizzja kien Għawdex fejn ta’ spiss kien ikun f’residenza partikulari.
Jirriżulta lura għall-bidu tas-snin disgħin li fil-pubbliku diġà kien hemm xamma kbira li Toto Riina kien spiss fis-snin ta’ qabel imur Għawdex u joqgħod f’residenza partikulari.
Baldassare di Maggio jikkollabora mal-Pulizija
Jirriżulta li dawk l-għajdut kienu korraborati wkoll minn Baldassare di Maggio, ix-xufier ta’ Toto Riina, meta kien interrogat fit-tul mill-Maġistratura Taljana.
Kien suspettat li dik ir-residenza partikulari fil-Qala Għawdex kienet reġistrata fuq l-isem ta’ Ninetta Bagheria li kienet il-mara ta’ Toto Riina.
Il-korrettezza ta’ dak l-indizju qatt ma kienet verifikata, iżda Għawdxin fil-Qala kienu jgħidu li f’residenza partikulari kien ikun hemm movimenti minn Sqallin u dan hu dovut għal-lingwa li biha kienu jitkellmu u għalhekk l-Għawdxin kienu għarfu li dawk kienu frustieri.
Jekk dik il-proprjetà partikulari kenitx mixtrija minn Toto Riina fuq isem terzi persuna qatt ma kienet ivverifikata, iżda li hu minnu hu li dik l-istess proprjetà kienet iva tintuża minn Sqallin f’perjodu differenti tas-sena.
Interessanti ħafna kien il-fatt li fl-istess żminijiet ta’ qabel ma’ Toto Riina kien inqabad, f’intervista li kien ta l-Maġistrat Antonino Caponnetto kien żvela li l-Mafja ta’ Sqallija kienet qed issib lil Malta komda biex fiha jitwaqqfu kumpaniji offshore ħalli mbagħad jintużaw għat-traffikar tal-ingotti tad-deheb.
Imlaqqam bħala ‘Il-Kap tal-Kapijiet’, Toto Riina jibqa’ meqjus bħala fost l-agħar mexxejja li l-Mafja qatt kellha tant li dan kien wasal biex iddikjara gwerra kontra l-Istat.
Hu kien direttament wara l-bombi kbar li kienu splodew f’Ruma, f’Milan u f’Firenza li ħallew għexieren ta’ persuni innoċenti mejta. Kien ukoll wara l-qtil ta’ żewġ Imħallfin Taljani – Giovanni Falcone u Paolo Borsellino… liema qtil kienu xokkjaw lill-Ewropa kollha.
Il-qtil ta’ Giovanni Falcone
Giovanni Falcone (Palermo, Italja, 18 Mejju 1939 – Palermo, 23 Mejju 1992) kien Maġistrat Taljan. Maqtul flimkien ma’ martu u mal-bodyguards tiegħu mill-Mafja, jitqies bħala eroj Taljan, bħal Paolo Borsellino, li tiegħu kien ħabib u kollega.
Fl-1991 Giovanni Falcone, mar Ruma bħala diretturi tal-affari penali biex jaħdem għat-twaqqif tas-Superprocura. Ħass il-bżonn li jinvolvi iktar lil politiċi importanti fil-ġlieda kontra l-mafja. Iżda fit-23 ta’ Mejju 1992 ġrat l-i”Strage di Capaci” li fiha Giovanni Falcone nqatel mill-Mafja flimkien ma’ martu u l-iskorta.
Kien sejjer Palermo lura minn Ruma, kif kien jagħeml dejjem fi tmiem il-ġimgħa. L-ajruplan tas-servizz telaq mill-ajruport ta’ Ciampino fil-16:45 u wasal Punta Raisi wara vjaġġ ta’ 53 minuta. Kien hemm jistennewh tliet karozzi Fiat Croma blindati, bi grupp ta’ bodyguards taħt il-kap tal-isquadra mobile ta’ Palermo, Arnaldo La Barbera.
Kif niżel mill-ajruplan, Giovanni Falcone mar isuq il-Croma bajda, u fis-seat ta’ ħdejh qagħdet Francesca Morvillo filwaqt li x-xufier Giuseppe Costanza qagħad fis-seat ta’ wara. Fil-Croma ħamra kien hemm Vito Schifani, Antonio Montinaro u Rocco Dicillo, u f’dik blu Paolo Capuzzo, Gaspare Cervello u Angelo Corbo. Quddiem kien hemm il-ħamra, imbagħad il-bajda misjuqa minn Falcone, u fl-aħħar il-blù. Xi ħadd ċempel lill-qattiela li Falcone kien telaq mill-ajruport biex jilħqu jlestu l-isplussiv.
Il-karozzi qabdu l-autostrada fid-direzzjoni ta’ Palermo. Ma daqqewx sireni, kollox deher trankwill. Tmien minuti wara, fis-17:58, ħames mitt kilo ta’ TNT imqiegħda f’mina mħaffra taħt it-triq, ġew sploduti permezz ta’ remote control minn Giovanni Brusca, mafjuż fuq ordni ta’ Totò Riina. Falcone ma mietx mill-ewwel imma siegħa wara fl-isptar ħabba ħafna emoraġiji interni.
Il-qtil ta’ Paolo Borsellino
Min-naħa tiegħu Paolo Borsellino (Palermo 19 ta’ Jannar 1940 – Palermo 19 ta’ Lulju 1992) kien Maġistrat Taljan, vittma tal-Mafja. Meqjus bħala eroj Taljan, bħal Giovanni Falcone, li kien ħabib u kollega kbir tiegħu.
Il-mod tiegħu kif jaħdem, il-kariżma tiegħu u l-impenn tiegħu kien jittieħed; miegħu ingħaqdu bl-istess ħeġġa u kuraġġ diversi maġistrati żgħażagħ. Il-pentiti bdew jitkellmu u bdew jieħdu forma l-indaġni fuq il-konnessjonijiet bejn mafja u politika. Minn dak il-mument l-attakki fuq Paolo Borsellino ma waqfu qatt.
Sadattant Giovanni Falcone, mar Ruma bħala direttore tal-affari penali biex jaħdem għat-twaqqif tas-Superprocura. Ħass il-bżonn li jinvolvi iktar lil politiċi importanti fil-ġlieda kontra l-mafja. Iżda f’Mejju 1992 ġrat l-i”Strage di Capaci” li fiha Giovanni Falcone nqatel mill-Mafja flimkien ma’ martu u l-iskorta.
It-telfa ta’ Giovanni Falcone lil Paolo Borsellino tagħtu wisq ġewwa; ir-rabta li kellu ma’ Giovanni Falcone kienet waħda qawwija u antika. Għal tant snin ħadmu flimkien, kielu flimkien u ċċajtaw flimkien. Ħajja speċjali, dik taż-żewġ ħbieb-maġistrati, mimlija passjoni u mħabba lejn art twelidhom. Żewġ karattri differenti, imma kumplimentari, wieħed iktar razzjonali u l-ieħor iktar passjonali, iżda t-tnejn li huma b’kariżma kbira, b’rieda qawwija u b’ispirtu eżemplari.
Dak iż-żmien Paolo Borsellino reġa’ kien qed jaħdem f’Palermo u baqa’ hemm minkejja li kien jaf li l-mument tiegħu ukoll ma kienx fil-bogħod. U kważi xahrejn wara, nhar id-19 ta’ Lulju 1992 Paolo Borsellino mar sa Villagrazia biex jirrilassa daqsxejn. Mar bid-dgħajsa ma’ wieħed mill-ftit ħbieb li kien baqagħlu. Wara l-ikel mar Palermo biex jakkumpanja lil ommu għal għand it-tabib.
Imma splużjoni ta’ karozza-bomba taħt id-dar ta’ Via D’Amelio neħħiet il-ħajja tal-imħallef Paolo Borsellino u ta’ erba’ rġiel u mara tal-iskorta.
Darba kien maqbud u kien fil-ħabs, xorta waħda hu baqa’ b’xi mod jeżerċita l-influwenzi li kellu fuq is-suditti tiegħu tant li kien ordna l-qtil ta’ iben persuna partikulari – tifel li kien għad kellu tlettax-il sena biss – li mhux biss inqatel iżda ġismu kienu tpoġġew fl-aċtu. U dan kollu bħala twissija mill-istess Toto Riina.
