Lokali

“Li wieħed jieħu ħsieb is-suwiċidju jfisser li jieħu ħsieb ħaddieħor”

Imfakkar il-Jum Dinji għall-Prevenzjoni tas-Suwiċidju

Dan l-artiklu hu miktub mill-Psikjatra, Dr. Mark Xuereb, li hu lettur fl-Università u membru tal-kumitat tal-Clinical TMS Society.

Il-prevenzjoni tas-suwiċidju tibqa’ sfida universali. Kull sena, is-suwiċidju huwa fost it-tlett kawżi ewlenin ta’ mewt globalment għal nies ta’ kull età. Huwa responsabbli għal aktar minn 800,000 mewt, (1 kull 40 sekonda). Kull ħajja mitlufa tirrappreżenta s-sieħeb, it-tifel, il-ġenitur, il-ħabib jew il-kollega ta’ xi ħadd. Għal kull suwiċidju madwar 135 persuna jsofru niket qawwi. Dan jammonta għal 108 miljun persuna fissena li huma milquta sewwa minn imġieba suwiċidali.

L-imġiba ta’ suwiċidju tinkludi suwiċidju, u tinkludi wkoll ideat u tentattivi ta’ suwiċidju. Għal kull suwiċidju li jseħħ, 25 persuna jagħmlu attentat ta’ suwiċidju u ħafna iktar għandhom ħsibijiet serji ta’ suwiċidju.

Sfortunatament Malta u Għawdex mhumiex eċċezzjoni billi bejn 2-4 irġiel, nisa u żgħażagħ joqtlu lilhom infushom kull xahar. Riċerka mmexxija minn Crisis Resolution Malta (CRM), l-ispeċjalista pijunier tal-gżira, tim ta’ kriżi 24/7 jirrapporta li ‘l fuq minn 1000 persuna jirrappurtaw ħsieb ta’ suwiċidju, 1,200 persuna jagħmlu ħsara lilhom infushom, u kważi 7,500 maħbub huma affettwati minn atti bħal dawn kull sena. Il-maħbubin b’mod partikolari huma aktar suxxettibbli għal mard mentali (60%), li jitilqu mill-edukazzjoni (80%), impjieg (65%), marġinalizzazzjoni soċjali (90%) u suwiċidju (40%).

Minkejja l-ewwel mewġa inevitabbli ta’ Covid-19, CRM mexxa kampanja ta’ appoġġ għall-kriżi kmieni f’Novembru 2019 – ġimgħat wara li l-virus ħareġ f’Wuhan – billi offra l-linja ta’ kriżi 24/7 b’xejn tiegħu biex jipprevjeni l-imġieba ta’ suwiċidju nazzjonalment. Is-sejħiet daħlu b’rata ta’ 1 kull 10 minuti. Minkejja ż-żieda fis-sejħiet ta’ kriżi ġestiti mill-professjonisti veterani tagħna b’10 snin esperjenza, ir-rata ta’ suwiċidju tagħna, li tixbaħ lit-Tajwan (madwar 7 kull 100,000) kienet ikkontrollata u saħansitra naqset ftit matul l-aħħar xhur. Aħna issa mħejjija bir-riżoluzzjoni għallmewġa li jmiss.

Qegħdin inħaffu wkoll biex ngħinu lil dawk vulnerabbli fis-soċjetà tagħna li qed iħejju ruħhom għal suppost tielet mewġa. Kollha għandhom bżonn lgħajnuna tagħna. B’daqsxejn ta’ tbissima, widna li tisma’ u messaġġ ta’ tama, jgħinu mmensament.

Is-suwiċidju huwa r-riżultat ta’ konverġenzi ġenetiċi, psikoloġiċi, soċjali, kulturali u fatturi oħra, xi kultant flimkien ma’ esperjenzi ta’ trawma u telf. Nies li jneħħu ħajjithom jirrappreżentaw grupp eteroġenju, b’influwenzi kawżali uniċi, kumplessi u multidimensjonali qabel l-att finali tagħhom. Tali eteroġeneità tippreżenta sfidi għallesperti tal-prevenzjoni tas-suwiċidju. Dawn l-isfidi jistgħu jingħelbu billi jiġi adottat approċċ b’ħafna livelli u koeżiv għall-prevenzjoni tas-suwiċidju.

Il-prevenzjoni tassuwiċidju ħafna drabi hija possibbli u kulħadd huwa membru ewlieni tal-kriżi biex jipprevjeni din it-traġedja potenzjalment evitabbli. Inti tista’ tagħmel differenza – bħala membru tas-soċjetà, bħala tifel, bħala ġenitur, bħala ħabib, bħala kollega jew bħala ġar. Hemm ħafna affarijiet li tista’ tagħmel kuljum, u llum ukoll, fil-Jum Dinji tal-Prevenzjoni tas-Suwiċidju (WSPD), biex tevita mġieba suwiċidali.

Tista’ tqajjem kuxjenza dwar il-kwistjoni, teduka lilek innifsek u lil oħrajn dwar il-kawżi ta’ suwiċidju u sinjali ta’ twissija għal suwiċidju. Turi kompassjoni u kura għal dawk li jinsabu f’diffikultà fil-komunità tiegħek, tqajjem mistoqsijiet dwar l-istigma assoċjata ma’ suwiċidju, imġieba suwiċidali u problemi ta’ saħħa mentali u taqsam l-esperjenzi tiegħek stess.

Sabiex jiġi evitat is-suwiċidju huwa meħtieġ li jsir ammont ta’ xogħol. Il-benefiċċji ta’ dan ix-xogħol huma infiniti u sostenibbli u jista’ jkollhom impatt massiv. Ix-xogħol jista’ jaffettwa mhux biss lil dawk f’diffikultà iżda wkoll lill-maħbubin tagħhom, lil dawk li jaħdmu fiż-żona u wkoll lis-soċjetà kollha kemm hi. Għandna nagħmlu ħilitna biex niżviluppaw attivitajiet ta’ prevenzjoni bbażati fuq l-evidenza li jilħqu lil dawk li qed jitħabtu f’kull parti tad-dinja.

Il-prevenzjoni tas-suwiċidju teħtieġ l-isforzi ta ’ħafna. Jeħtieġ familja, ħbieb, ko-ħaddiema, membri tal-komunità, edukaturi, mexxejja reliġjużi, professjonisti tal-kura tas-saħħa, uffiċjali politiċi u gvernijiet. Il-prevenzjoni tas-suwiċidju teħtieġ strateġiji integrattivi li jinkludu xogħol fil-livell individwali, tas-sistemi u tal-komunità. Malta għandha abbozz ta’ strateġija ta’ prevenzjoni li tidħol sewwa fl-istrateġija tas-saħħa mentali maħluqa.

Ir-riċerka tissuġġerixxi li l-isforzi għall-prevenzjoni tas-suwiċidju jkunu ħafna iktar effettivi jekk jinfirxu fuq il-livelli kollha u jinkorporaw interventi multipli. Dan jeħtieġ l-involviment ta’ interventi li jseħħu fil-komunitajiet u jinvolvu riformi soċjali u ta’ politika, kif ukoll interventi li jitwasslu direttament lill-individwi. Biex nilħqu l-għan komuni tagħna fil-prevenzjoni ta’ mġieba suwiċidali aħna bħala pubbliku, aħna bħala organizzazzjonijiet, aħna bħala leġislaturi u aħna bħala membri tas-soċjetà għandna naħdmu b’mod kollaborattiv, b’mod ikkoordinat, billi nużaw approċċ multidixxiplinarju.

Kulħadd jista’ jagħti kontribut fil-prevenzjoni tas-suwiċidju. L-imġieba suwiċidali hija universali, ma tafx konfini u għalhekk taffettwa lil kulħadd. Il-miljuni ta’ nies affettwati kull sena minn imġieba suwiċidali għandhom għarfien esklussiv u vuċijiet uniċi. L-esperjenzi tagħhom huma imprezzabbli biex jinfurmaw il-miżuri ta’ prevenzjoni tas-suwiċidju u jinfluwenzaw l-għoti ta’ appoġġ għal persuni suwiċidali u għal dawk ta’ madwarhom. L-involviment ta’ nies b’esperjenza ta’ suwiċidju huwa ċentrali għar-riċerka, l-evalwazzjoni u l-intervent għal timijiet ta’ kriżi biex jgħinu jsalvaw il-ħajjiet.

Il-linja ssimplifikata tal-kriżi nazzjonali, ċentru ta’ kriżi walk-in, app ta’ kriżi, kampanji biex ikollok Att dwar il-Prevenzjoni tasSuwiċidju u kors ta’ prevenzjoni tas-suwiċidju huma kollha proġetti potenzjali li għandhom jiġu ġestiti minn fondazzjoni lokali li jmiss għall-prevenzjoni tassuwiċidju. Barra minn hekk, ir-rapporti tal-midja ta’ nies li għelbu b’suċċess issuwiċidju, l-appoġġ għal dawk li tilfu l-maħbubin tagħhom u l-mezz biex jiġi mminimizzat l-aċċess għal metodi letali (eż. il-qfil tal-bibien tas-saqaf, l-aċċess ristrett għall-veleni u l-armi) huma għanijiet tajba oħra.

It-tema tal-WSPD din is-sena hija fil-fatt, “Naħdmu Flimkien biex Nipprevjenu s-Suwiċidju.” Huwa jenfasizza l-aktar ingredjent essenzjali għal kollaborazzjoni effettiva ta’ prevenzjoni ta’ suwiċidju globali. Aħna lkoll għandna rwol x’nilagħbu u flimkien nistgħu nindirizzaw kollettivament l-isfidi ppreżentati mill-imġieba suwiċidali fis-soċjetà llum. Kun membru tat-tim tal-kriżi. Ma tistax tieħu ħsieb il-maħbubin tiegħek jekk ma jimpurtakx mis-suwiċidju. Jekk tinsab fi kriżi, ċempel il-linja ta’ kriżi 24/7 b’ xejn fuq in-numru +356 99339966.