Il-Qorti ċaħdet talba li kien għamel l-eks uffiċjal tal-FIAU Jonathan Ferris tilef fejn kien qed jitlob dikjarazzjoni li d-deċiżjoni tal-Gvern li ma jagħtix status ta’ whistleblower bl-istess Qorti tagħid li t-talba kienet nulla u ma kisritx id-drittijiet fundamentali tiegħu
Il-każ, ippreżentat kontra s-Segretarju Permanenti Ewlieni u l-Uffiċjal fi ħdan il-Whistleblower Barrannija Philip Massa, segwa protest ġudizzjarju tal-2018 li fih Ferris sostna li t-Taqsima kienet ‘ċaqalqet il-lasti’ ripetutament biex tbiegħed l-applikazzjoni tiegħu għall-protezzjoni tal-informaturi.
Ferris, eks Spettur tal-Pulizija mat-Taqsima tar-Reati Ekonomiċi, kien ġie mkeċċi minn kariga ġdida fit-Taqsima tal-Analiżi tal-Intelliġenza Finanzjarja ftit wara li ngħaqad magħha. Huwa jsostni li dan ġara għax investiga u indaga wisq fil-fond fl-investigazzjonijiet tiegħu dwar allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni tal-Gvern.
Wara li tilef l-impjieg tiegħu, huwa sostna li t-Taqsima tar-Reati Ekonomiċi, inkarigata li ssegwi l-investigazzjonijiet mibdija mill-FIAU, kienet naqqset ir-riżultati mill-ispezzjonijiet imwettqa fuq il-Pilatus Bank, il-bank privat magħluq mill-MFSA bis-sid Ali Sadr Hasheminejad kien spiċċa arrestat fl-Istati Uniti u wara meħlus.
Permezz ta’ rikors ġuramentat iffirmat mill-Avukati tiegħu Jason Azzopardi u Andrew Borg Cardona, Ferris kien iddikjara li meta ddeċieda li jitlob il-protezzjoni tal-informaturi, l-avukat tiegħu u hu stess iltaqgħu ma’ Godwin Pulis fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru sabiex jibdew il-proċess biex hu jingħata protezzjoni.
Dan kien qal lil Ferris biex l-ewwel jagħmel it-talba tiegħu lil dipartiment tal-gGern ieħor, l-External Whistleblower Unit u saret laqgħa ma’ Massa, l-akkużat, skont Ferris.
Wara li ntalab jgħaddi dokumenti li kellu fil-pussess tiegħu sabiex juri verament li kien jistħoqqlu tali status, bdiet “saga ta’ korrispondenza bl-email” bejn l-avukati ta’ Massa u Ferris li fl-aħħar spiċċat billi l-ex uffiċjal tal-FIAU qalulu li ma jissodisfax il-kriterji meħtieġa għall-eliġibilità. Skond Ferris, huwa ġie infurmat li l-ineliġibbiltà tiegħu kienet ir-riżultat li naqas milli “għamel whistleblowing intern”.
L-avukati tiegħu, Jason Azzopardi u Andrew Borg Cardona, kienu argumentaw li jekk, kif jemmen Ferris, huwa tneħħa mill-FIAU preċiżament għax “fit-twettiq ta’ dmirijietu, kien qed joqrob lejn konklużjoni u riżultati li kienu politikament skomdi għall-politiċi tal-Gvern u dawk madwarhom ”, allura ma kellu l-ebda mod kif iwettaq whistleblowing intern.
Is-smigħ tal-każ kien ikkumplikat aktar b’talba għar-rikuża (biex ma’ jkomplix jisma’ l-każ) tal-Imħallef sedenti, li ġiet miċħuda. F’Diċembru tal-2018, l-Imħallef Grazio Mercieca, li kien qed jippresiedi l-każ, kien irrifjuta t-talba ta’ Ferris li jirrikuża ruħu mill-proċeduri.
Fil-fatt kien iddikjara r-rwol preċedenti tiegħu bħala persuna ta’ fiduċja mal-Ministru għal Għawdex ma jistax jiġi pperċepit minn osservatur newtrali bħala li għandu għarfien. jew konnessjoni ma l-affarijiet ta’ Ministeri oħra.
Fis-sentenza tiegħu dwar il-kwistjoni, l-Imħallef Mercieca qal li dak li talbet l-Unità tal-Whistleblowing Esterna – evidenza ta’ whistleblowing intern – kienet sempliċement stedina biex il-proċess amministrattiv jitħalla jimxi’ l quddiem għall-istadju li jmiss, dak tal-whistleblowing estern, qalet il-qorti.
“Id-direttur ma kien qed jeżerċita l-ebda diskrezzjoni; ma kien qed jagħti l-ebda deċiżjoni; kien sempliċement isegwi d-dettalji obbligatorji tal-liġi li rabtitu. Fil-verità, ma seta’ jagħmel xi ħaġa oħra. “
Il-merti tal-każ kienu eżawriti b’mod effettiv, iddeċieda l-imħallef, billi Ferris minn dakinhar offra l-informazzjoni li xtaq jiżvela, għall-inkjesta pubblika dwar l-assassinju ta ’Daphne Caruana Galizia f’Jannar 2020
“Qorti ma tistax tippronunzja ruħha dwar drittijiet sakemm ma tintalabx mill-litigant, fuq inizjattiva tiegħu stess,” qal l-imħallef.
“Iżda min-naħa l-oħra, il-litigant ma jistax, b’eċċezzjonijiet limitati, jitlob dikjarazzjoni ġudizzjarja dwar xi ħaġa sakemm ma jkollux interess dirett, attwali u personali li jippreserva dritt tiegħu.”
Il-fatt baqa’ li l-każ, “għalkemm il-merti tiegħu kienu bla dubju ta’ interess ġenerali” kien wieħed miftuħ fuq il-bażi ta ‘dritt privat; u għalkemm id-dikjarazzjoni eventwali tista’ tkun ta’ interess pubbliku, dan ma kienx biżżejjed fin-nuqqas tal-ħtieġa li jiġi protett id-dritt privat ta’ Ferris, li jilleġittima s-sentenza, qal l-Imħallef.
Il-Qorti ċaħdet it-talbiet ta’ Ferris peress li, fis-sentenza tagħha, l-interess ġuridiku tiegħu ma baqax jeżisti waqt is-smigħ tal-każ. Il-Qorti ordnat ukoll lil Ferris jħallas l-ispejjeż kollha tal-każ.
