Mark Gasan (ritratt) ma jiftakarx jekk kienx iltaqa’ ma’ Joseph Muscat ġewwa Portomaso imma missieru Joe Gasan qal li huwa kien iltaqa’ miegħu soċjalment imma mhux kien imur jiekol miegħu
Sadanittant kemm Joseph Muscat u Konrad Mizzi dawn kienu mistiednin għat-tieġ tat-tifel ta’ Joe Gasan u dan kien fl-2011. Mizzi kien attenda għal dan it-tieġ pero fuq Muscat Joe Gasan mhuwiex ċert, li huwa żgur li t-tnejn kienu fuq il-lista tal-mistiednin.
Dan ħareġ mix-xhieda li ngħatat minn Joe Gasan u ibnu d-Direttur Mark Gasan li fl-inkjesta pubblika ta’ Daphne Caruana Galizia. Kemm l-Imħallef Abigail Lofafo kif ukoll l-Avukat Therese Comodini Cachia ippressaw lil Mark Gasan b’domandi bħal: “Tista’ teskludiha? Ma tistax tiftakar? Int qed tgħid ‘I’don’trecall’ imma dan ifisser li ma teskludix,” mhux hekk, bix-xhud iħossu skomdu jwieġeb għal dawn id-domandi.
Il-Grupp Gasan għandu terz ta’ GEM Holdings, li għandha 33 fil-mija tal-power station Electrogas f’Delimara, flimkien ma’ Paul Apap Bologna u l-familja Fenech.
Mark Gasan kien l-ewwel wieħed li beda jixhed fejn l-avukat tal-parte civile Therese Comodini Cachia staqsiet dwar il-ftehim li kellhom l-imsieħba Maltin ma’ New Energy Supply Ltd ta’ Yorgen Fenech u l-miżati mħallsa.
Mark Gasan qal li l-ftehim kien ma’ GEM Ltd, il-kumpanija ffurmata minn imsieħba Maltin li huma Gasan, Tumas Fenech u Paul Apap Bologna. Kien hemm żmien, speċjalment minn April 2017 meta Fenech ma kienx preżenti regolarment fl-ElectroGas.
Comodini Cachia qalet li f’Ġunju 2014 ix-xhud ffirma ftehim ma’ New Energy Supply ta’ Fenech u GEM biex iħallas € 2.5 miljun. Dan segwa l-ftehim li kien iffirmat fl-2013.
GEM kellha tieħu żewġ miljun mill-ElectroGas iżda ma rċevewx il-fondi kollha. Mark Gasan jgħid li kien hemm żewġ ftehimiet iffirmati qabel ma tressqet l-offerta. Kien hemm ftehim wieħed dwar € 6.5 miljun lill-azzjonisti. Il-ftehim l-ieħor kien għal € 2 miljun lil Gasol u lil GEM b’rabta ma ‘kompiti oħra mwettqa minnhom.
Gasan qal li l-fehma tiegħu hija li l-fondi kellhom jiġu investiti mill-ġdid, u żied li l-banek kienu konxji ta’ dan. Il-fehim kien li jekk ElectroGas jirbaħ l-offerta dan kollu jkun parti minn pakkett finanzjarju. Imbagħad wara l-offerta, ġiet il-kwistjoni tal-għajnuna mill-istat.
Il-miżati għas-suċċess kienu flus li għandhom jiġu investiti mill-ġdid, huwa qal. L-ewwel kienu €6.5 miljun imbagħad żdiedu għal €12-il miljun sena wara. “Min isellef ma kellux jagħmel dan qabel ma tiġi solvuta l-kwistjoni tal-għajnuna mill-istat.
Il-fehma tiegħi hija li dawk il-miżati jiġu investiti mill-ġdid biex ikopru l-ispejjeż,” qal ix-xhud. “Imma int żgur?” Staqsiet l-Imħallef Abigail Lofaro” Huwa l-ftehim tiegħi, u dan huwa fatt,” huwa wieġeb.
Kull azzjonist kellu jħallas tariffa ta’ €3.6 miljun lill-Gvern biex jikseb il-garanzija. L-Imħallef Lofaro tistaqsi għaliex Yorgen Fenech kiseb iktar. Huwa ma tħallasx ammont separat fuq miżati ta’suċċess iżda fuq żvilupp, qal ix-xhud.
Lofaro staqsiet jekk kienx konxju l-Gvern li hu kienx qed jingħata ħlas għal hekk imsejjħa miżati ta ‘suċċess bit-tweġiba tkun li dan kien 80% għall-Gvern u 20% l-azzjonisti. Fuq domanda oħra, Mark Gasan qal li l-Gvern ma kienx jaf.
Dwar jekk Oxera u l-Kummissjoni Ewropea kienux jafu b’dak li kien qed isir u jekk dawn tpoġġew bħala spejjeż. U jekk għalhekk kemm Oxera u l-Gvern ma kienux konxji li qed jitħallsu miżati ta ‘suċċess, Mark Gasan wieġeb billi qal li ma kienx involut.
Wara l-Avukat Therese Comodini Cachia bdiet tagħmel sensiela ta’ mistoqsijiet biex tipprova tiċċara dak li huwa b’mod ċar ftehim kumpless ħafna.
Mark Gasan qal li Gasol kien għaddej minn diffikultajiet finanzjarji fl-2015 u ħareġ mill-ftehim aktar tard. Gasol kienu se jitolbu €2 miljun lill-ElectroGas, iżommu €500,000 u jħallsu lil GEM €1.5 miljun. NES irċeviet €1 miljun minn GEM u €1.5 minn Gasol.
Oriġinarjament il-ħlas għas-suċċess kellu jkun ta’ € 6.5 miljun, sussegwentement żdied għal €12-il miljun. Il-Bord jitlob spjega fuq din iż-żieda. Huwa qal li John Zahra jista’ jagħti spjegazzjoni aħjar imma l-bord rioed jisma’ lilu dwar dan.
Sena u nofs wara meta l-ElectroGas ma setgħetx tassigura l-finanzi minħabba l-kwistjoni tal-għajnuna mill-istat, il-garanzija tal-Gvern ġiet flimkien mal-ħlas tal-garanzija bankarja flimkien mal-ħlasijiet bankarji.
Comodini Cachia qrat minn email mibgħuta lill-bord tal-ElectroGas fl-2016, li ssemmi $20.2 miljun fi spejjeż tal-iżvilupp. Kien hemm miżata ta’ $16-il miljun għall-isponsors.
L-imejl kien jgħid: “X’għandna ngħidu dwar dan lil Oxera għax dan jista’ jidher bħala kumpens żejjed?” Comodini Cachia staqsiet lix-xhud jekk kienx jaf u hu wieġeb fin-negattiv fejn qal li kien hemm il-kwistjoni tal-għajnuna mill-istat u reġa’ saħaq li ma jafx.
Comodini Cachia qalet li l-kwistjoni tal-kumpens żejjed kienet meħtieġa għall-Kummissjoni Ewropea. Dik il-kwistjoni ma ġietx spjegata lil Oxera u lanqas lil Ronald Mizzi f’email sussegwenti.
L-Imħallef Lofaro staqsiet jekk huwiex normali li l-azzjonisti ma jkunux konxji ta ‘problemi bħal dawn b’Gasan jgħid li dawk il-flus ma marrux għall-azzjonisti iżda biex ikopru l-ispejjeż fuq il-proġett.
#Comodini Cachia staqsiet, “Int taf li GEM bagħtet invoices lil ElectroGas għal dawk l-ammonti?” u Gasan tenna: “Iva. GEM kien ħallas spejjeż attwalment dovuti mill-ElectroGas.”
Comodini Cachia staqsiet dwar is-self tal-azzjonisti.”Huwa għall-ekwità,” qal Gasan, b’Comodini Cachia tistaqsi dwar, kif tħallas €12-il miljun għall-ElectroGas mingħajr ma jkollok qligħ fuqhom Kien sempliċement eżerċizzju ta ‘kontabilità?
Ix-xhud qal li GEM ħallas il-flus lill-Gvern f’isem ElectroGas. Huwa kompla jispjega s-self tal-azzjonisti, u qal li fl-aħħar kollox ingħaqad u ngħalaq meta tneħħiet il-garanzija tal-Gvern.
L-avukat staqsiet jekk kinux jispiċċaw bi dħul negattiv jekk ikollhomx iħallsu d-dazju tas-sisa bix-xhud iwieġeb, “iva,” fl-aħħar jaqbel. “Iva. ovvjament.” Mark Gasan ġei mistoqsi jekk kienx konxju kif ElectroGas ttrattat ma’ aġenziji tal-Gvern, inkluż ma’ nies bħall-eks Ministru Konrad Mizzi.
Qal li l-proġett kien wieħed ikkumplikat u li personalment qatt ma ltaqa’ mal-Ministru dwar dan il-proġett, l-ewwel darba li rah kienet fl-inawgurazzjoni lanqas kienu jiskambjaw emails jew telefonati minn naħa tiegħu.
Mistoqsi jekk kienx jaf b’laqgħat li saru ma’ Mizzi, Gasan tenna li ma kienx preżenti. Dwar jekk kienx konxju ta’ dak li riedet l-Enemalta u dak li Mizzi kien lest li jikkonċedi, huwa qal, “jien kont konxju biss ta’ ċertu tilwim. Kien hemm Diretturi ta’ ElectroGas u ttrattaw il-kwistjonijiet. Ma għidtx li kont konxju. Jien kont biss naf fuq ċerti tilwim.”
Fuq aktar emails li bdiet taqra Comodini Cachia fosthom wieħed li kien jgħid li Fredrick għandu jingħata struzzjonijiet mill-Ministru, Gasan qal li ma kienx konxju li l-Gvern kien qed jagħti struzzjonijiet lill-ElectroGas dwar kif jiġu ttrattati mistoqsijiet tal-midja dwar il-kwistjoni f’April 2018.
Imejl mill-Guardian kienet immarkat bħala “urġenti” u intbagħat lil kulħadd, inkluż lil Mark Gasan.”Huma kellhom jistennew struzzjonijiet mill-Gvern,” tgħid Comodini Cachia. Allura ma kien hemm l-ebda kollużjoni bejn l-uffiċċju tal-Prim Ministru u l-Ministeru ta’ Mizzi li jgħidlek kif twieġeb?”
Mark Gasan qal li ma jiftakarx bl-Imħallef Lofaro tgħidlu li hija stramba li ma jiftakarx meta għadu żagħżugħ. Mark Gasan jgħid li ma ntbagħatx din l-email partikolari. “Imma kont taf li nies bħal Konrad Mizzi, Ronald Mizzi, Lindsey Gambin u l-bqija kienu qed jgħidu lill-ElectroGas kif iwieġbu mistoqsijiet tal-midja?” staqsiet l-avukat.
Gasan qal li dak li jaf huwa dak li qara fuq il-midja. Ma kienx konxju ta’ dak li kien għaddej. Hawn Comodini Cachia staqsiet, “kont taf li l-ElectroGas qasmet CVs ma’ Mizzi u l-Uffiċċju tal-Prim Ministru. U għażel gadgets ibbażati fuq dak li għoġob lill-istess uffiċċju. U għażel il-fornitur tas-sigurtà għax il-Gvern kien li għażlu. Iltqajt ma’ Joseph Muscat f’Portomaso? “
Hawn bħal ħafna mit-tweġibiet Gasan wieġeb li ma jiftakarx bl-Imħallef Lofaro tibda tagħfas ukoll fuq id-domanda li baqgħet mhux imwieġba. L-Imħallef Joseph Said Pullicino staqsa jekk qabel l-2013 kienx hemm xi kuntatt bejn Gasan u l-Gvern dwar dan il-proġett.
Mark Gasan qal li huma kienu ġew avviċinati ftit qabel l-elezzjoni minn Apap Bologna biex jaraw jekk kienux interessati. Imma ma kien hemm l-ebda kuntatt mal-Gvern.
L-involviment ta’ Keith Schembri
Hawn deher li kienet spiċċat ix-xhieda ta’ Mark Gasan iżda l-Imħallfin sejjħulu lura biex jiċċekkjaw email partikolari datata Ottubru 2017 mibgħuta mill-Kap Eżekuttiv tal-ElectroGas lil Fredrick Azzopardi, Keith Schembri u David Galea u kkupjata lil Catherine Halpin.
Kienet mibgħuta filgħaxija, u wara laqgħa ma’ Yorgen Fenech, is-selliefa għamluha ċara li l-proġett mhux bankabbli. Mark Gasan qal li ma kienx konxju li Keith Schembri kien qed jipparteċipa f’laqgħat u negozjati dwar l-ElectroGas. “Din hija l-ewwel darba li qed nisma’ dwar dan,” huwa tenna.
Ġie ssuġġeriet lilu li siegħa u nofs qabel dik l-email, Yorgen Fenech kien bagħat email oħra lill-COO u qallu x’għandu jikteb u lil min għandu jindirizzaha. Mark Gasan jintwera dik l-email imma għal darb’oħra qal li ma jiftakarx din l-email.
L-aħħar mistoqsija lil Mark Gsan kienet titratta dwar Marzu 2016. Halpin kien kiteb email dwar il-finanzjament ta’ emerġenza. L-email, ikkupjata lil Mark Gasan, irreferiet għall-imgħax li kien dovut fuq is-self tal-azzjonisti.
“Naf li huwa baxx imma dan huwa biex toħroġ lill-kumpanija mill-ħofra …” F’liema ħofra kienet il-kumpanija? staqsiet Comodini Cachia. “Kien dan iż-żmien meta l-ElectroGas kien qed jiffaċċja diffikultajiet finanzjarji minħabba s-self bridge?” Gasan wieġeb li ma jiftakarx.
L-Imħallef Lofaro staqsietu kif ma jiftakarx dwar il-ħofra, avolja kien ġie ikkupjat f’dik l-email u qal f’Marzu 2017, kien hemm injezzjoni oħra mill-azzjonisti.
Wara beda jixhed Joe Gasan, wieħed mill-aktar negozjanti magħrufa f’Malta. Huwa qal li fl-2008, flimkien ma’ Paul Apap Bologna, mar l-Enemalta għal laqgħa b’rabta ma’ proġett partikolari, iżda xejn ma ħareġ minnu.
Fi Frar 2013, George Fenech kien qallu dwar il-proġett li l-Partit Laburista kien qed jiżviluppa b’rabta mal-power station. “Meta l-Labour ħareġ bil-proġett LNG, George u Yorgen Fenech u Paul Apap Bologna tkellmu magħna.
“Yorgen Fenech, li kont naf bħala raġel intelliġenti, kien lest li jiddedika lilu nnifsu full-time għall-proġett. Kien John Zarb ta’ PWC li għenna fl-offerta, l-RFP u l-finanzjament. “
Konnessjonijiet ma’ Joseph Muscat
Espressjoni ta’ interess tpoġġiet flimkien għal proġett li l-Ġvern il-ġdid ried jgħaqqad f’perjodu qasir ta’ żmien. Siemens daħal fil-proġett fl-aħħar minuta. Il-Bord staqsa jekk kienx iddiskuta l-proġett mal-Partit Laburista qabel l-elezzjoni tal-2013.
#Joe Gasan qal li le u tenna li ltaqa ’ma’ Joseph Muscat soċjalment iżda ċaħad s-suġġerimenti mill-Bord li kien iltaqa’ miegħu waqt ikliet f’nofs inhar jew filgħaxija.
Gasan huwa mistoqsi jekk kienx ra lil Karmenu Vella jew lil Keith Schembri f’Livell 22, Portomaso. Iżda għal darb’oħra huwa wieġeb fin-negattiv. Qal ukoll li kull laqgħa ma’ Joseph Muscat saret fl-uffiċċju tal-Prim Ministru u qatt waħedha, insista n-negozjant. “Kien hemm laqgħat f’Kastilja dwar il-proġett MIDI, aktar minn wieħed, imma assolutament qatt dwar l-ElectroGas,” huwa qal.
Fenech ċaħad li 17 Black hija tiegħu
Joe Gasan ta dettalji tal-proġett, u enfasizza x-xogħol enormi li wettaq il-proġett fl-iskadenza. Il-Bord staqsa jekk tkellmux ma’ Yorgen Fenech qabel l-2013. “Le. Aħna tkellimna ma ‘Paul Apap Bologna biss fl-2008.”
Mistoqsi dwar Keith Schembri, Gasan jgħid li jemmen li ċ-chief of staff ta’dak iż-żmien kien attenda ċerti laqgħat mal-Prim Ministru.
Dwar jekk kienx Joseph Muscat kienx mistieded għat-tieġ ta’ ibnu, Joe Gasan qal li iva u li dan kien fl-2011. Jiftakar diskussjoni dwar lil min kien se jistieden u kemm Konrad Mizzi kif ukoll Muscat kienu fuq il-lista. Mizzi attenda, mhuwiex ċert dwar Muscat.
Ħareġ li l-familja Gasans u l-familja Fenech kienu xtraw art f’Ta ’Monita f’Marsascla u art fl-Imrieħel. Joe Gasan qal li jaf lil Yorgen Fenech bħala tifel żgħir.
“In-nies fl-iskola kienu jgħidu li kien student mill-aqwa u huwa ċar li ried jagħmel aktar u missieru tah dik l-opportunità. Dak iż-żmien ma kelli l-ebda raġuni biex niddubita dik id-deċiżjoni.”
Il-bord staqsa dwar meta beda jiddubita minnu. “Meta ħarġu l-affarijiet dwar il-kumpanija sigrieta 17 Black. Tkellimna wkoll ma’ Yorgen fuq dan. Huwa iżda ċaħad li 17 Black kien tiegħu.”
Fenech ried jimpjega ‘avukat għali ħafna’
Gasan qal li f’mumenti z-ziju ta ’Yorgen Fenech, Ray, kien imdejjaq ħafna. “Yorgen assigurana li mhux veru dwar dak li kien qed jingħad. Huwa kiteb email lill-partijiet kollha tal-ElectroGas.
#”L-e-mail ta’ Yorgen kienet waħda b’saħħitha ħafna. Huwa ċaħadha wkoll meta ltqajna f’GEM, tant li mar l-Ingilterra biex ikellem lil Avukat tiegħu. apparentement avukat għali għalih.”
Paul Apap Bologna kien qal lill-Bord tal-inkjesta li Fenech ma kienx wieġeb meta mistoqsi dwar 17 Black fil-laqgħa ġie mistoqsi. “Miegħi ċaħadha. Assolutament! U qal li kien sejjer Londra biex ifittex parir legali. Imbagħad wara ma attendiex il-laqgħat tal-bord, kien ma jiflaħx, kien imsiefer. Kellna problema.
Joe Gasan qal li insista li Fenech jagħmel dikjarazzjoni pubblika dwar 17 Black. “Imma mbagħad il-kuntatt miegħu nqata’.” Joe Gasan kien mistoqsi x’għamel biex jipproteġi r-reputazzjoni u l-investiment tiegħu.
“Ma kellniex kworum fil-bord. Allura qbilna li nappuntaw Direttur ieħor mit-tlieta: Ray Fenech, jien u missier Paul Apap Bologna. Imbagħad jista’ jkollna kworum. Yorgen ma kienx attenda.”
Joe Gasan qal li l-organizzazzjoni tiegħu għamlet dikjarazzjoni pubblika dwar ir-rieda tagħha li toħroġ mill-proġett. “Aħna nemmnu li għamilna affarijiet tajbin u issa f’daqqa waħda qed inkunu attakkati minħabba l-qtil orribbli ta ‘Daphne Caruana Galizia.
U fil-kumpilazzjoni tal-provi l-Ispettur Kurt Zahra qal li r-raġuni ewlenija għall-qtil kienet l-ElectroGas. Aħna ddikjarajna pubblikament li aħna qatt ma nibbenefikaw minn dan l-att. “
Comodini Cachia qalet li rapport kritiku tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika ma kienx ta’ tħassib għalih għax kellu l-appoġġ tal-Gvern biex il-proġett jitwettaq. Gasan qal li ma kienx konxju tal-involviment ta’ Konrad Mizzi u Keith Schembri fil-proġett.
Comodini Cachia staqsiet lix-xhud “Kont taf bin-negozju ta’ Yorgen Fenech ma’ Musayev fil-Montenegro?” Gasan wieġeb fin-negattiv. Comodini Cachia qaltlu “staqsejt għaliex Musayev kien qed jirriżenja fl-istess ħin?”
Gasan qal li ma kienx konxju li Yorgen Fenech ried juża l-istess mudell fi proġett fil-Bangladesh.” L-inkjesta pubblika li jmiss se tkun nhar l-Erbgħa fejn mistenni tixhed l-Assistent Kummissarju Alexandra Mamo.
