Bdiet il-kumpilazzjoni ta’ Gordon Debono u martu Yvette mixlijin b’ħasil ta’ miljuni ta’ ewro quddiem il-Maġistrat Donatella Frendo Dimech fejn fl-ewwel seduta tal-provi kontra l-koppja d-difiża xeħtet dubji kbar dwar il-leġġittimità tal-akkużi fil-konfront tagħhom.
Fil-fatt minbarra li d-difiża mmexxija mill-Avukati Roberto Montalto għal Gordon Debono u Joe Giglio għal martu għamlet talba għal libertà proviżorja, se tikkontesta wkoll il-prima facie, dik li jeżistu biżżejjed provi biex il-koppja titpoġġa taħt att ta’ akkuża. Din id-deċiżjoni mistennija tingħata l-Ħamis, 17 ta’ Diċembru.
Waqt il-kumpilazzjoni f’ħin minnhom Yvette Debono tħalliet titlaq mis-sala minħabba li ma kinitx tiflaħ. Il-koppja kienet ġiet akkużata u nżammet arrestata fl-aħħar ta’ Novembru, bl-kumpilazzjoni tal-provi kontrihom tibda l-Erbgħa.
Fil-bidu tas-seduta l-Avukat Roberto Montalto informa lill-qorti li kien jidher għal Gordon Debono u l-kumpaniji tiegħu u l-avukat Joe Giglio kien qed jidher għal Yvette Debono u l-kumpanija tagħha Yves Ltd.
Is-seduta bdiet mill-ewwel bdiet b’daqsxejn ta’ tensjoni b’Montalto jgħid lill-Maġistrat li jemmen li kien hemm raġunijiet biex tirrekuża lilha nfisha peress li l-każ setgħet messet miegħu meta hija (il-Maġistrat) kienet għadha taħdem fl-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali .
Huwa qal li l-investigazzjoni tmur lura għall-2013. L-awtoritajiet Taljani kienu qed jinvestigaw ukoll lill-klijent tiegħu, huwa qal, u żied li, “Il-Maġistrat li qed tippresjedi setgħet, u probabbilment kien ta opinjoni jew parir dwar il-każ preżenti jew is-sussidjarja u kwistjonijiet relatati,” fir-rwol preċedenti tagħha bħala Deputat Avukat Ġenerali.
Il-Maġistrat qalet li l-Avukat Montalto kellu jġib xi forma ta’ evidenza prima facie li l-investigazzjoni kienet“ messet l-uffiċċju tal-AG sad-29 ta’ Ottubru 2015.”
Hija għalhekk talbet lir-rappreżentant tal-uffiċċju tal-AG fl-awla biex jixhed. L-Avukat Elaine Mercieca mill-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali infurmat lill-Qorti li l-fajl dwar Debono kien infetaħ fl-2016 u l-inkjesta kienet bdiet f’Novembru 2019.
“Il-fatti li jiffurmaw il-merti tal-każ fl-Italja huma fattwalment distinti minn dawk relatati għall-proċeduri li għandna f’idejna,” hija qalet. “Minn verifiki mwettqa mill-uffiċċju tal-AG ħareġ li l-fajl inkwistjoni dwar l-operazzjoni taż-Żejt Maħmuġ infetaħ fis-sena 2016.”
Min-naħa tagħha, il-Maġistrat qalet li jekk tinnota xi ħaġa li kienet ħadmet fuqha, hekk kif il-każ mexa ‘l quddiem, hija kienet se tirrikuża ruħha immedjatament, iżda ma kinitx kuntenta bis-suġġeriment tal-avukat.
“Huwa inġust ħafna li tiġi hawn mingħajr farka ta’ evidenza biex issostni dawn il-konġetturi,” qalet il-Maġistrat, waqt li rrimarkat li d-dati kienu faċilment stabbiliti.
Il-Qorti, fid-dawl tal-fatt li “ma tressqet l-ebda evidenza, lanqas prima facie, li fi żmien meta kienet deputat AG tat parir jew esprimiet xi opinjoni dwar il-merti tal-proċeduri preżentement quddiemha, ċaħdet lill- talba għal rikuża peress li m’hemm l-ebda bażi legali għaliha.” Madankollu, il-Maġistrat qalet li jekk il-partijiet juru mod ieħor, għandhom iġibu dan il-fatt għall-attenzjoni tal-Qorti immedjatament.
L-Avukat Joe Giglio esprima ilment dwar il-fatt li l-akkużat tressaq quddiem il-Qorti fis-26 ta’ Novembru, iżda li kien propju llum li kienet qed tinżamm udjenza bix-xhieda. “F’dan il-każ partikolari, ma ntwera l-ebda rispett lejn l-ispirtu tal-liġi,” qal l-Avukat.
Montalto qal li jaqbel kompletament ma’ dak imsemmi minn Giglio u rriserva l-pożizzjoni tiegħu dwar l-istess. “Ma tressaqx in-nies il-Qorti biss biex tibqa’ fil-limitu ta’ 15-il jum,” qal Giglio. “dan huwa stat redikolu,” qal Montalto.
Investigazzjoni tal-pulizija
L-Ispettur Omar Caruana mid-Dipartiment tal-nvestigazzjoni Kriminali tela’ fuq il-pedana tax-xhieda u qal li volumi kbar ta’ dejta finanzjarja ġew analizzati, bil-banek lokali jagħtu kopji ta’ eluf ta’ ċekkijiet.
Gordon Debono nstab li kellu kont fis-Satabank magħluq f’Marzu 2018, li f’sentejn irċieva madwar €530,000 mingħand, fost l-oħrajn, Petroplus u Petroplus Trading ltd (BVI).
Debono kien azzjonist u direttur ta’ Petroplus u kumpaniji oħra, huwa qal lill-Qorti. L-investigazzjoni sabet ħafna ċekkijiet magħmula lil Shaun Higgans li kien jissarrafhom.
L-ammont totali msarraf minn Higgans, li huwa wkoll akkużat b’ħasil ta’ flus fi proċeduri separati, huwa maħsub li huwa aktar minn €7.1 miljun. L-ispettur qal minn dak il-kotba tal-kumpaniji, il-Pulizija sabu li ntużaw spejjeż minfuħa biex jevadu t-taxxa.
Wara li raw biżżejjed provi biex jissuspettaw ħasil ta ’flus, il-Pulizija fittxew mandat ta’ arrest kontra Debono fid-dar tiegħu ta’ Marsaskala. Numru ta’ apparati ġew maqbuda. Huwa qal li tilef il-mowbajl iżda ma għamilx rapport tal-Pulizija dwar dan, fakkar l-ispettur.
Total ta’ 30 vettura ġew maqbuda mid-Debono’s. Gordon kien qal lill-Pulizija taħt interrogazzjoni li d-dħul tiegħu kien mill-kiri ta’ propjetajiet u kien ta’ madwar €5,000 fix-xahar. Huwa ma setax jelenka l-proprjetajiet li kien qed jikri, osserva l-Ispettur.
Barra minn hekk kien hemm fatturi u struzzjonijiet għall-ħlas ta’ kumpaniji “li għandhom reputazzjoni ħażina,” qal Caruana. Yvette Debono kellha diversi mijiet ta’ eluf ta’ ewro depożitati ma’ diversi banek lokali, minkejja li r-reġistratur tal-impjiegi tal-Gvern Jobsplus elenka l-aħħar impjieg tagħha bħala Learning Support Assistant fl-2016.
Hija qalet lill-Pulizija li kienet mara tad-dar u ma kinitx taħdem għal tmien snin. Hija kienet saret Direttur ta’ xi kumpaniji iżda dan kien f’isem biss, kienet qalet waqt l-interrogazzjoni.
Hija kienet xtrat valur ta’ € 1.7 miljun f’Ċipru permezz ta’ trasferimenti fi tranżazzjonijiet li kellhom ukoll kumpaniji fil-Mawrizju, żied l-Ispettur. Caruana spjega li kien hemm bosta dokumenti li kienu għad iridu jiġu analizzati dwar trasferimenti ta ’propjetà barra u f’Malta, kif ukoll dwar djamanti.
Huwa qal li tfittxija mill-Pulizija fid-dar tagħha rkuprat tliet djamanti u biċċiet tad-deheb. Higgans kien sempliċement iħallas iċ-ċekkijiet u jġib il-flus kollha lura lil Debono, qal ix-xhud taħt kontro-eżami minn Montalto. Huwa qal li ċ-ċekkijiet saru f’ismu u kien jagħti l-flus kollha lil Debono.
Montalto ssuġġerixxa li l-flus jiġu allokati apposta mill-bank ċentrali, iżda x-xhud qal li ma kellu l-ebda għarfien dwar dan “X’inhu r-reat predikat?” qalet id-difiża
L-avukat issuġġerixxa li apparti l-flus imħallsa minn Higgans, il-bqija tal-ammonti kienu jiffurmaw parti minn self bejn il-kumpaniji u li għalhekk, il-flus dejjem “imxew fil-but ta ‘Debono.”
Ix-xhud qal li dan ma kienx il-każ, peress li kien hemm ukoll ħlasijiet lil kumpaniji barranin. “Hemm xi tranżazzjonijiet leġittimi u oħrajn le” qal Caruana, u spjega li ma kienx konvint li t-tranżazzjonijiet verament jirrappreżentaw il-kummerċ.
“Kien hemm ħafna kummerċ li ma kienx leġittimu f’għajnejna.” Giglio staqsa lix-xhud, u dwar x’inhu illeġittimu dwaru. “Aħna qed ngħidu li kien hemm ħafna trasferimenti bejn il-kumpaniji ta’Gordon u Yvette li ma kinux appoġġati minn dokumentazzjoni.”
Giglio staqsa: “meta qed nagħmel trasferiment bankarju bl-internet bejn il-kontijiet tiegħi stess, liema dokumenti ta ‘sostenn għandi bżonn?” “Mhux daqshekk sempliċi,” wieġeb ix-xhud.
“Trasferimenti bejn il-kumpaniji fuq ċertu ammont meħtieġ mid-dokumentazzjoni bil-liġi.” “Dan kien mill-bank. Allura l-bank kien sodisfatt, ”qal l-avukat.”
U allura ma kontx sodisfatt utressqet lil dawn in-nies?” Dik kienet “parti mir-raġuni,” wieġeb l-Ispettur. Kemm il-Maġistrat kif ukoll Giglio staqsew lix-xhud x’inhu r-reat predikat f’dan il-każ.
Reat predikat huwa s-sors illeċitu ta’ fondi, ir-raġuni għaliex il-flus kellhom jinħaslu, per eżempju l-prostituzzjoni jew id-drogi. “Jista ‘jkun xi reat” wieġeb l-Ispettur. Il-Qorti talbet spjegazzjoni ta’ x’inhu r-reat predikat.
“Aħna għadna qed ninvestigaw” daħlet lura t-tweġiba, u wasslet lill-Maġistrat biex irrabjat jistaqsi għaliex kellha żewġ persuni arrestati minn Novembru jekk l-investigazzjonijiet kienu għadhom għaddejjin.
“Aħna lanqas biss għandna reat predikat, li huwa vitali għall-akkużi dwar dawn ir-reati,” irrimarkat l-Maġistrat. Il-Qorti osservat li hemm bżonn li jkun hemm reat sottostanti. “Quddiem il-Qorti, mingħajr ‘predicate offence” wieħed ma jistax imexxi” qalet il-Maġistrat. “Ħasil ta”flus ġejjin minn liema reat?” kompliet tistaqsi.
“Reat speċifiku, ma nistax insemmi f’dan l-istadju.” qal l-Ispettur. Montalto sostna li Debono kien tkellem mal-Prim Ministru biex jitlob speċifikament investigazzjoni dwar in-negozjati tiegħu, hekk kif huwa għajj bil-pressjoni li kien għaddej minnha. L-ispettur qal li din kienet l-ewwel darba li kien qed jisma’ dwar dan.
L-Ispetturi Joseph Xerri, Omar Caruana U James Turner prosekutaw, flimkien mal-avukati Elaine Mercieca u Cinzia Azzopardi Alamango mill-uffiċċju tal-AG.
