L-aħwa Alfred u George Degiorgio, tnejn mit-tliet irġiel akkużati li wettqu l-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia, talbu li terġa’ tinbeda l-kumpilazzjoni tal-provi kontrihom, u sostnew li l-Maġistrat li qed tippresjedi l-kumpilazzjoni tal-provi tagħhom “għandha idejha marbuta” u qed tiġi ddettata mill-Avukat Ġenerali.
F’applikazzjoni Kostituzzjonali ppreżentata mill-Avukat William Cuschieri, fil-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili fil-ġurisdizzjoni Kostituzzjonali tagħha din qed tiġi mitluba tiddikjara li d-dritt tad-Degiorgio’s għal smigħ ġust ġie miksur minħabba n-nuqqas ta’ libertà tal-Qorti u d-diskrezzjoni wiesgħa mogħtija mil-liġi lill-Avuakt Generali fil-proċeduri.
L-irġiel akkużati talbu li l-każ, “jew l-atti tal-kumpilazzjoni ta ‘evidenza kontrhom jitħassru u jerġgħu jibdew mill-bidu, jew inkella l-atti tal-kumpilazzjoni ta’ evidenza jintbagħtu lura quddiem il-Qorti tal-kumpilazzjoni biex tisma ‘kull evidenza li hija ma kinitx semgħġet u biex tiddeċiedi fuq kull talba li għaliha ma saret l-ebda dispożizzjoni. “
L-aħwa Degiorgio ilhom f’kustodja preventiva mill-arrest tagħhom sa minn Diċembru tal-2017. Huma jinsabu akkużati, flimkien ma’ Vincent Muscat, bil-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia f’attakk bomba fuq il-karozza tagħha f’Ottubru tal-2017.
Huma qed isostnu li waqt li l-provi kienu għadhom qed jinstemgħu mill-Qorti, l-Avukat Ġenerali kien ippreżenta kontrihom l-att ta’ akkuża. Waqt li kkwota min-Noti tal-Professur Anthony Mamo dwar il-Proċedura Kriminali, l-Avukat Cuschieri argumenta li qabel ma jippreżenta l-akkuża “hu [AĠ] mhuwiex parti, iżda awtorità indipendenti mill-Qorti ta ‘Inkjesta li tabilħaqq, teżerċita ġurisdizzjoni – u li bħala norma ġenerali dan għandu jkun f’idejn xi ħadd superjuri anke minn Maġistrat jekk hemm il-ħtieġa.”
L-Avukat qal li l-Maġistrat tal-kumpilazzjoni m’għandux biżżejjed diskrezzjoni fil-liġi biex jirregola l-ġbir tal-provi. Din id-diskrezzjoni hija mħaddma mill-AĠ li huwa wkoll l-avversarju tal-imputati.
F ‘”aktar minn okkażjoni waħda l-AĠ uża l-poteri tiegħu biex jikkontrolla dak li jiġi quddiem il-Qorti biex jimblokka lil Alfred Degiorgio milli jikko-eżamina u jipproduċi evidenza fid-difiża, minħabba li l-Qorti tal-kumpilazzjoni hija subordinata għall-ordnijiet tal-AG.
“Fil-15 ta’ Lulju 2019, l-AĠ kienet imblukkat il-kontro-eżami tal-espert tal-FBI Mario Cmarec, qal Cuschieri, billi argumenta li ntużat proċedura ħażina biex tissejjaħ ix-xhud barrani.
“L-għada, l-AĠ kienet ippreżentat l-abbozz ta’ akkuża kontra l-irġiel, li jfisser li l-atti tal-każ intbagħtu lill-Qorti Kriminali. Waqt li għamel dan huwa “ġibed it-tapit minn taħt saqajn il-Qorti tal-kumpilazzjoni” u mblukka l-kontro-eżami ta’ Mario Cmarec”, argumenta l-Avukat.
Kompla jgħid li dan kien ifisser li l-AĠ kellu kontroll suffiċjenti fuq il-proċeduri biex jippreġudika d-drittijiet tal-attur, ġie spjegat. Din il-kwistjoni kienet tqajmet quddiem il-Qorti Kriminali f’talba preliminari, iżda din ġiet miċħuda minħabba li ma kien hemm l-ebda rifjut li jisma’ xhud.
L-aħwa Degiorgio qed isostnu wkoll li ġew preklużi milli jġibu evidenza fid-difiża tagħhom. F’Lulju 2019, Alfred Degiogio kien talab lill-Qorti ssejjaħ uffiċjali mill-Pulizija Federali Ġermaniża (BKA) biex jixhdu dwar iż-żewġ laptops u tliet hard drives fil-pussess tagħhom, iżda dan kien ukoll imblukkat mill-AG, kompla jgħid ir-rikors.
“Ma jistax ikollok qorti li tkun subordinata għad-diskrezzjoni tal-Prosekutur … li ma titħalliex tagħmel dak li ġiet ordnata mill-Qorti Kriminali, minħabba l-azzjonijiet (anke jekk abbużivi) ta ‘l-Avukat Ġenerali.”
Ingħad ukoll li tliet applikazzjonijiet oħra ppreżentati fit-12 ta’ Lulju 2019, li talbu għal żjarat fuq il-post u simulazzjonijiet ta’ xenarji biex jikkonfermaw evidenza jekk messaġġ tat-test jistax verament jintuża biex jiddetona b’mod effettiv apparat splussiv, ġew imwieġba mill-AĠ fil-15 ta ’Lulju – ġurnata qabel l-istess AĠ ippreżentat l-Abbozz tal-Att dwar l-akkużati u b’hekk ġiet prekluża deċiżjoni dwar dan il-punt.
L-avukat difensur allega wkoll li waqt il-kumpilazzjoni tal-provi, fit-3 ta’ Mejju 2019, l-Imħallef irtirat Michael Mallia kien inħatar bħala espert tal-Qorti u din il-ħatra ġiet estiża fit-23 ta’ Mejju 2019.
Madankollu minkejja li ġiet innominata, l-AĠ ma kienx inkluda l-isem ta’ Mallia, bħala xhud fin-noti ta’ rinviju mibgħuta lill-Qorti tal-kumpilazzjoni. Il-Qorti għalhekk intalbet tiddikjara li dawn kienu jikkostitwixxu ksur tad-dritt ta’ Degiorgio għal smigħ ġust, salvagwardjat mill-kostituzzjoni u l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem.
