Kien perjodu tat-twerwir. Theddid ta’ bomba ma’ dar, li fil-fatt saret u anke theddid fil-kofront tal-accountant Lino Cauchi, li spiċċa mqatta biċċiet f’bir il-buskett, bil-Pulizija tibqa’ ċassa. Dan kollu seħħ minn naħa ta’ Piju Camilleri, persuna qrib l-eks Ministru Lorry Sant fit-tmeninijiet.
Dak il-ftehim tfassal minn Cauchi waqt laqgħa f’uffiċċju nutarili fit-8 ta’ Diċembru, 1981, “festa tal-immakulata kunċizzjoni,” kif deskritt minn Joseph Borg, ex-rapporteur fid-dipartiment tax-xogħlijiet pubbliċi u wieħed mill-firmatarji dwar dak il-ftehim tal-proprjetà.
Borg xehed fil-kawża mressqa mill-werrieta ta’ Cauchi kontra l-Istat, wara li kważi 40 sena għatt-tfittxija tagħhom għall-ġustizzja ma waslithomx eqreb biex isolvu dan il-“ qtil politiku barbaru ”bl-awtoritajiet ma jirreġistraw l-ebda progress.
Borg, flimkien mas-sieħeb fin-negozju tiegħu Victor Balzan, kien akkwista diversi biċċiet ta’ art fiż-żona tal-Fgura u ta’ Ħal Luqa lura fis-snin tmenin meta l-permessi għall-iżvilupp ingħataw taħt l-approvazzjoni Ministerjali.
Matul ix-xhieda twila tiegħu, Borg fakkar kif l-involviment tiegħu fis-suq tal-propjetà kien ġablu kuntatt ma’ Pio Camilleri, membru ta’ klikka politika li allegatament ġiegħlu jċedi biċċiet ta ’art bi skambju għal permessi kontra r-rieda tiegħu.
Il-fatt li kien qed jopponi li jċedi l-propjetà li kienet ġustament tiegħu, kienet wasslet għal theddid ta’ bomba u anke vjolenza fiżika, Borg qal lill-Qorti, waqt li rrakkonta episodju wieħed meta Camilleri allegatament daħal fl-uffiċċju tiegħu, qaleb l-iskrivanija tiegħu, u hedded, “sakemm ma tiffirmax dan l-att miftiehem ma’ Balzan, se nispiċċa nisplodilek darek. “
Il-familja tiegħu kienet tabilħaqq vittma ta’ attakk bomba, spjega emozzjonat ferm Borg. Il-laqgħa tat-8 ta’ Diċembru kienet ġiet imsejħa għat-trasferiment ta’ tliet meded kbar ta ’art fil-Fgura minn Borg u Balzan lil kumpanija f’isem Joe Pace.
Madwar 50 biċċa art kellhom imbagħad jiġu trasferiti lil Borg u Balzan. Kien Lino Cauchi, li Camilleri u ħuh introduċew bħala l-accountant tagħhom, li kien inkarigat li jfassal ftehim f’dan ir-rigward.
Inqala ’l-inkwiet meta Cauchi poġġa d-dokumenti fuq il-mejda tan-negozjati, u żvela b’mod involontarju żewġ settijiet ta’ valuri, li jindikaw diskrepanza bejn il-valur tat-trasferiment attwali u dak irreġistrat fuq l-atti.
Camilleri kien ilmenta mill-ewwel, u rrabja jindirizza lil Cauchi, u l-argument kompla waqt li l-partijiet kienu fi triqthom barra mill-uffiċċju, wara li qablu li jiffinalizzaw it-trasferiment sal-aħħar tax-xahar.
Pace sussegwentement qal lil Borg kif huwa kien sema’ lil Camilleri jgħid,“ ”Issa naraw jekk jarahx dan l-ewwel tas-sena b’referenza għal Cauchi. Fil-Boxing Day, Borg kien talab lis-sieħeb fin-negozju tiegħu biex jitlob kopja tal-ftehim mingħand Cauchi li, madankollu, ma qabilx, u spjega li l-ewwel kien se jkollu bżonn jikkonsulta lil Camilleri.
Iżda għaddew ġimgħat u Cauchi qatt ma reġa ‘deher, qal Borg. “Għaliex ittrasferixxejt l-artijiet tiegħek?” staqsa l-avukat tal-familja Peter Fenech. “Għax ġejt mhedded bil-bombi! U bomba splodiet id-dar tiegħi, ”esklama Borg bid-dmugħ.
Iżda meta pprova jippreżenta rapport tal-Pulizija wara li ġie mhedded minn Camilleri u wara li semma l-isem tal-allegat aggressur, l-uffiċjal tal-pulizija kien irreaġixxa, “ehh! Halli f’idejja, ”imma ma ttieħdet l-ebda azzjoni.
L-Avukat tal-Istat Christopher Soler, li jirrappreżenta lill-intimati, staqsa lil Borg jekk jafx jekk dak il-ftehim magħmul minn Cauchi setax jispiċċa f’idejn ħaddieħor. “Ma nistax ngħid. Probabbilment Cauchi kien qal lil Pio Camilleri li jien tlabt kopja. ”
Eku tal-qtil politiku li jmur lura 37 sena
Il-każ ta’ Lino Cauchi, li 37 sena ilu ħareġ mid-dar u ma daħalx lura u li tliet snin u disa’ xhur wara nstabu l-fdalijiet tiegħu f’Bir fil-Buskett reġa’ fl-aħbarijiet hekk kif il-mara tiegħu u ibnu qegħdin jitolbu għall-kumpens minn naħa tal-istat.
Minkejja li sa issa min wettaq id-delitt għadu mhux magħruf b’dan id-delitt vjolenti, dan il-każ dejjem kien jingħad li kellu konnotazzjonijiet politiċi. Ħadd ma tressaq il-Qorti akkużat dwar dan il-qtil li seħħ fl-1982 fi żmien meta l-vjolenza f’Malta, kienet l-ordni tal-ġurnata.
Il-professjoni ta’ Lino Cauchi kienet ta’ accountant fejn huwa mifhum li kellu diversi klijenti nvoluti fin-negozju tal-propjeta’, u li kienu jinkludu persuni wkoll li kellhom il-poter u jingħad ukoll li kellu konnessjonijiet mal-ex Ministru, llum mejjet, Lorry Sant.
Il-kawża saret milll-Avukat Peter Fenech, fejn Anna Cassar u binha Paolo, li jiġu mart u iben Lino Fenech qed jargumentaw li qed issir diskriminazzjoni kontrihom peress li diversi eredi ta’ qtil politiku ġew kumpensati. Paolo Cauchi twieled ftit tax-xhur wara l-għibien ta’ missieru. Il-każ qed jintema quddiem l-Imħallef Francesco Depasquale.
