Il-Qorti tal-Appell Kriminali lmentat min-nuqqas ta’ konsistenza tal-Qrati fid-deċiżjonijiet tagħha fuq każijiet ta’ sqarrijiet li l-Pulizija jieħdu mingħand suspettati f’reat mingħajr il-preżenza ta’ Avukat. Dan wara li kkonfermat il-liberazzjoni ta’ raġel akkużat b’serq aggravat u akkużi relatati ma’ korriment ħafif.
Yousef Essesi minn San Ġiljan kien ilu ħabs 13-il xahar u tilef il-garanzija personali tiegħu ta’ €5,000 f’Ottubru li għadda wara li nstab ħati ta’ waħda mit-tliet akkużi ta’ serq aggravat.
Huwa kien instab ħati li qabeż fi propjetà mill-bitħa tal-propjetà ġirien. L-Avukat Ġenerali kien appella mis-sentenza, u talab fost affarijiet oħra, li d-dikjarazzjonijiet tar-raġel lill-Pulizija, li kienu saru mingħajr ma jkun hemm avukat preżenti, jiġu kkunsidrati bħala evidenza.
“Id-dikjarazzjonijiet għandhom ftit jew xejn valur inkriminanti kontra l-akkużat bħala evidenza, iżda huma importanti biex tiġi stabbilita l-kredibilità tiegħu,” sostna l-AG, u spjega li kien hemm inkonsistenzi kbar bejn id-dikjarazzjoni u x-xhieda tal-awla mogħtija mill-akkużat.
Barra minn dan, żewġ uffiċjali tal-Pulizija li kienu preżenti għad-dikjarazzjonijiet qatt ma ntalbu jixhdu fil-proċeduri, sostna l-Prosekutur. L-Imħallef Consuelo Scerri Herrera ddeċidiet li l-Qorti tagħha kellha biss il-kompetenza li tiddeċiedi jekk id-dikjarazzjoni hijiex ammissibbli jew le, kif spjegat fis-sentenza tagħha ta’ 40 paġna, li tikkonferma l-liberazzjoni ta’ Essesi.
Waqt li kkwota l-każ importanti ECHR Grand Chamber case Beuze vs Belgium dwar id-dritt għal rappreżentazzjoni legali waqt l-interrogazzjoni, kif ukoll ġabra ta’ ġurisprudenza lokali, l-Imħallef innotat li xi sentenzi enfasizzaw l-inammissibbiltà tad-dikjarazzjonijiet mhux assistiti bħala xi ħaġa awtomatika, filwaqt li oħrajn qalu li huma kellhom jiġu evalwati fit-totalità tagħhom flimkien ma ‘l- “ġustizzja ġenerali” tal-proċeduri.#
L-Imħallef Consuelo Scerri Herrera għamlet l-osservazzjoni li “sal-lum, għadu mhux stabbilit b’ċertezza dwar jekk hemmx ksur ta ‘dritt għal smigħ ġust meta l-akkużat ma jkunx akkumpanjat minn avukat waqt id-dikjarazzjoni tiegħu meta l-liġi dak iż-żmien ma pprovdiex dan id-dritt, u konsegwentement dwar jekk dikjarazzjoni bħal din għandhiex titneħħa jew le. ”
Hija rrimarkat li l-Qorti Kostituzzjonali u l-Qorti tal-Appell Kriminali Superjuri kienu, f’Jannar ta’ din is-sena, saħansitra taw sentenzi kontradittorji dwar il-kwistjoni tal-ammissibbiltà ta’ dikjarazzjonijiet mhux assistiti li kienu qabel l-introduzzjoni tad-dritt għall-għajnuna – fl-istess jum.
L-imħallef osservat li l-liġi li tintroduċi d-dritt ta’ suspettat li jkun akkumpanjat minn avukat tal-għażla tiegħu waqt l-interrogazzjoni tiegħu daħlet fis-seħħ wara li Essesi kien ġie interrogat.
Fis-sentenza tagħha dwar il-kwistjoni, hija enfasizzat diversi drabi, il-fatt li huwa kien ingħata d-dritt li jikkonsulta ma’ avukat qabel l-interrogazzjoni, f’konformità mal-liġi fis-seħħ dak iż-żmien u li l-mandat tagħha ma kienx li tevalwa ksur ta’ drittijiet tal-bniedem, iżda biex tiddeċiedi dwar l-ammissibilità tad-dikjarazzjoni jew mod ieħor, filwaqt li tqis l-ekwità ġenerali tal-proċedimenti.
Scerri Herrera nnotat li l-akkużat ma kienx “xi wiċċ ġdid” għall-kriminalità u dak iż-żmien kien adult. Lanqas ma kien persuna vulnerabbli fil-liġi. Id-dikjarazzjonijiet ma kinux ittieħdu f’ċirkostanza intimidanti u kienu ngħataw volontarjament, mingħajr theddid jew wegħdiet, u wara li ġie debitament imwissi skont il-liġi.
Ir-raġel kien irrifjuta li jkun assistit minn avukat qabel l-interrogazzjoni tiegħu għax kien ħass li ma kien għalxejn li kieku l-avukat ma setax ikun preżenti waqt dan.
Il-Qorti qalet li la l-Prosekuzzjoni, u lanqas l-Avukat Ġenerali ma taw raġunijiet konvinċenti biex jirrifjutaw l-assistenza legali tar-raġel waqt l-interrogazzjoni tiegħu, ma jwaqqfux ir-restrizzjoni sistematika fis-seħħ dak iż-żmien.
“Din il-qorti, filwaqt li bl-ebda mod ma tiddikjara li l-istqarrijiet maħruġa mill-imputat jiksru d-drittijiet tiegħu, issib li fid-dawl tal-fatt li l-Qrati sal-lum jagħtu direzzjonijiet differenti dwar l-użu ta ‘stqarrijiet rilaxxati fil-ħin meta akkużat ma kellu l-ebda dritt għal avukat li jkun preżenti, fl-interessi tal-ġustizzja u l-integrità tal-proċess għandu jiddikjara d-dikjarazzjonijiet bħala inammissibbli u għalhekk jordna l-espulsjoni tagħhom.
Waqt li tinnota li jekk l-evidenza ċirkostanzjali ma twassalx għal konklużjoni waħda, b’tali mod li tikkawża lill-qorti tiddubita l-ħtija, din l-evidenza ma tistax tittieħed bħala sodisfaċenti fil-qasam kriminali għal kundanna.
Mhux dan biss, imma kien hemm dubji dwar jekk Essesi setax qabeż fuq il-ħitan “bħal xadina” fid-dawl tal-fatt li dak iż-żmien kien qed jirkupra minn operazzjoni.
Diversi lifters tal-marki tas-swaba ‘kienu ġew użati mill-Pulizija iżda l-Prosekuzzjoni naqset milli turi din l-evidenza forensika kontra l-appellant, żiedet il-Qorti. L-imħallef ikkonfermat s-sentenza oriġinali mill-Qorti inferjuri kollha kemm hi. L-Avukati Edward Gatt u Shaun Zammit assistew lil Essesi.
