Il-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana ddeskriva l-isforzi tiegħu, bħala l-eks Chief of Staff tal-Prim Ministru Robert Abela, biex iġib dgħajjes addizzjonali biex isalva ħajjiet fuq il-baħar nhar Ħadd il-Għid tas-sena l-oħra, f’operazzjoni li rriżultat fi pushback ta ’migranti lejn il-Libja. “
Il-Ministru kien qed jixhed f’każ kostituzzjonali ppreżentat mill-Avukat Paul Borg Olivier f’isem 52 persuna li qed ifittxu l-ażil u li qed ifittxu lill-istat Malti minħabba allegat ksur tad-drittijiet bħala riżultat ta ’dak il-pushback. F’dik l-okkażjoni, l-NGO AlarmPhone kienet indikat id-destin ta’ dinghy ta’ immigranti li kienu sejrin lejn iż-żona Maltija ta’ tfittxija u salvataġġ.
Bastiment tas-sajd ta’ proprjetà privata rreġistrat fil-Libja, id-Dar Al Salam, kien ingaġġat mill-awtoritajiet Maltin biex isalva l-immigranti li sussegwentement ġew ritornati fil-Libja u mqiegħda f’ċentru ta’ detenzjoni. Waqt li fakkar fl-episodju, Caruana qal li bħala kap tas-segretarjat fl-OPM it-tħassib tiegħu kien li jissalvagwardja dawk il-ħajjiet u jevita “aktar oqbra” fil-baħar, billi kien jaf li dgħajjes immigranti li jbaħħru min-nofsinhar kienu aktar mill-flotita tal-AFM.
“Fittixt dgħajjes ta’ salvataġġ addizzjonali,” qal Caruana, u spjegat id-diffikultà biex insib għajnuna u provvisti ta’ ikel minħabba li kien Ħadd il-Għid. “L-uniku rwol tiegħi kien li nġib bastimenti tal-baħar għas-salvataġġ,” huwa insista meta Borg Olivier staqsa speċifikament dwar l-inizjattivi personali tiegħu fl-operazzjoni.
Huwa kien ipprova jaħseb dwar min jista ‘possibilment jagħti daqqa t’id sakemm “xi ħadd issuġġerixxa lil Carmelo Grech”, is-sid ta’ bastiment tas-sajd li kien involut f’operazzjonijiet simili fil-passat. “Min issuġġerixxa dan,” kienet il-mistoqsija li jmiss.
“Ma niftakarx,” wieġeb Caruana waqt li enfasizza ix-xenarju partikolari dak iż-żmien, ftit wara t-tifqigħa tal-COVID-19 meta l-portijiet kienu magħluqin waqt li l-migranti kienu qed ibaħħru min-nofsinhar. Waqt li ċita x-xhieda tal-kmandant tal-AFM Jeffrey Curmi fl-inkjesta maġisterjali dwar l-inċident, Borg Olivier irrimarka li Curmi kien qal li hu “tkellem mal-OPM” biex jara jekk bastiment jistax jiġi mfittex.
“Dan jikkonferma dak li għidt,” wieġeb Caruana, u kkonferma li r-referenza għal “OPM” kienet tfisser ir-rwol tiegħu stess u li huwa kien ikkuntattja direttament lis-sid tal-bastiment tas-sajd. “Min idderiġik lejn Grech? Kien xi ħadd ieħor fl-OPM, ”ippressa l-avukat.
It-tweġiba ta ’Caruana kienet“ le ”sempliċi. Id-Dar Al Salam u t-TreMar kienu ingaġġati għal skopijiet ta ’salvataġġ waqt li bastiment ieħor, is-Salvae Regina, kien ġej biex iwassal il-provvisti tal-ikel, xehed Caruana, u spjega li huwa kien ikkuntattja lil Conrad Baldacchino biex jikseb il-provvisti meħtieġa.
“Peress li kien Ħadd il-Għid, kien diffiċli li tikseb ikel minn supermarkets jew ħwienet,” kompla l-Ministru, u fakkar kif kien ċempel lil Baldacchino għal nofsinhar jew kmieni wara nofsinhar. Ġiet diskussjoni verbali bejn l-avukat tal-applikanti u l-avukat tal-Istat Chris Soler dwar il-kwistjoni tal-ħlas għal dawk il-provvisti.
Il-kont ġie definittivament deċiż iżda l-eks Chief of Staff ma setax jgħid min kien ħareġ l-irċevuta. Hekk kif il-linja ta’ ‘nterrogazzjoni baqgħet għaddejja, l-Imħallef Lawrence Mintoff irrimarka li peress li x-xhud tela’ fil-grad ta’ Ministru, ma kienx għadu f’pożizzjoni li jsegwi kwalunkwe riċevuta bħal din.
Barra minn hekk, anke bħala kap tal-persunali f’Kastilja, Caruana ma kienx se jidħol f’affarijiet bħal dawn fuq livell mikro, osserva l-Imħallef. Meta wieġeb l-aħħar mistoqsija mill-avukat ta’ l-Istat, il-Ministru ċċara li l-Gvern ipprovda d-diżil għall-bastimenti u ma kien jaf b’ebda ħlas addizzjonali.
Baldacchino, Direttur ta’ kumpanija tal-provvisti tal-vapuri, xehed wara u kkonferma t-telefonata minn “Clyde Caruana mill-OPM” nhar il-Ġimgħa l-Kbira, u talab għall-għajnuna biex jittrasporta ikel għall-Libja. Dominic Tanti, kaptan sid tas-Salvae Regina, kien ing]ata l-inkarigu g]al dan ix-xogħol u, dakinhar stess, madwar 40 palletta ta’ provvisti, prinċipalment ilma, ġew mgħobbija fuq il-bastiment mill-imħażen ta’ Baldacchino.
Fir-rigward tal-fattura relattiva, Baldacchino qal li kienet inħarġet lil “Ministeru tal-Affarijiet Barranin, jekk ma niżbaljax”. “Kien imħallas,” staqsiet il-Qorti. “Iva,” ikkonferma x-xhud. Imma lilu ma kienux qalulu għaliex dawk il-provvisti kienu meħtieġa u l-uniku kompitu tiegħu kien li jipprovdilhom u jgħaddihom lill-kaptan.
L-evidenza s’issa ffukat fuq l-eċċezzjoni preliminari ta’ ġurisdizzjoni mqajma mill-intimati. Il-Prim Ministru Robert Abela mistenni jixhed matul is-seduta li jmiss. Huwa ma setax jattendi s-smigħ tal-Ġimgħa peress li bħalissa jinsab barra mill-pajjiż fuq dmirijiet uffiċjali. L-Avukat Susanne Agius irrappreżentat lill-AFM.
