George Degiorgio, wieħed mill-irġiel akkużati bil-qtil tal-ġurnalista Daphne Caruana Galizia, ressaq appell għal sentenza riċenti li tagħtu €10,000 għal ksur tad-drittijiet tiegħu fuq ‘phone tapping’ li l-Qorti kienet iddeċidiet bħala illegali, u talab lill-qorti biex tiddikjara l-Att dwar is-Servizzi tas-Sigurtà mhux kostituzzjonali u tħassar kull evidenza miksuba bħala riżultat ta’ dak l-Att.
Degiorgio ppreżenta wkoll protest ġudizzjarju, fejn wissa li kien se jkun qed jitlob għad-danni jekk ikun se jiġi proċediment kontrih abbażi ta’ illegalitajiet li ħassru l-preżunzjoni tiegħu ta’ innoċenza. Fir-rikors ta’ 17-il paġna tiegħu quddiem il-Qorti Kostituzzjonali, l-avukat ta’ Degiorgio, William Cuschieri, argumenta li mhux biss kien hemm ksur tad-dritt tiegħu għar-rispett tal-ħajja privata u tal-familja, iżda wkoll tad-dritt tiegħu għal proċess ġust.
Dan l-aħħar dritt ma nstabx li kien miksur mill-Imħallef Toni Abela fis-sentenza oriġinali tiegħu. “L-ewwel qorti rraġunat li … bit-tneħħija ta’ referenzi għall tapping tat-telefon ordnata mill-Qorti tal-Appell Kriminali fit-22 ta’ Settembru 2021 … bħallikieku l-attur ingħata rimedju u l-ilmenti tiegħu ġew newtralizzati, għalhekk ma sabx. ksur tal-Artikolu 6 (Drittijiet ta’ proċess ġust) tal-konvenzjoni.”
Cuschieri qal li ma jaqbilx ma’ dan ir-raġunament, u sostna li l-ksur tad-drittijiet kien seħħ ħafna qabel is-sentenza tal-Qorti tal-Appell Kriminali. Ir-rikors tal-qorti jkompli jgħid li mill-interrogazzjoni tiegħu u mix-xhieda sussegwenti tas-Supretendent Keith Arnaud huwa “l-aktar ċar u evidenti” li l-uniku mod kif l-investigazzjoni torbot in-numru ta’ Degiorgio ma’ numru ieħor allegatament użat fid-delitt huwa permezz tat-tapping tat-telefon, meta Degiorgio kien talab top up voucher li ntuża biex jintbagħat is-sinjal tad-detonazzjoni lill-bomba fil-karozza ta’ Caruana Galizia.
Ma kienx minnu li l-informazzjoni kienet inkisbet ukoll mingħand Vodafone peress li l-fornitur tas-servizz qatt ma jista’ jkun jaf x’jingħad waqt telefonata. Dan jista’ jinkiseb biss permezz ta’ interċettazzjonijiet magħmula mill-Kap tas-Servizzi tas-Sigurtà. L-avukat sostna li, peress li l-interċettazzjonijiet huma provi miġbura b’mod illegali, bi ksur tad-drittijiet fundamentali tiegħu, mhux biss hemm ksur tad-dritt tal-privatezza tal-akkużat, iżda wkoll tad-drittijiet tiegħu għal proċess ġust “kif qatt ma jista’ jkollu proċess ġust iffaċċjat b’evidenza li tikser il-liġi u d-drittijiet fundamentali tiegħu.”
Barra minn hekk, dawn l-interċezzjonijiet qatt ma ġew esebiti bħala recordings jew traskrizzjonijiet u lanqas ma kien ikkonfermat mandat mill-Kap tas-Servizzi tas-Sigurtà, sostna Cuschieri. “Allura x’ġara f’dan il-każ? L-akkużat tressaq il-Qorti u nżamm taħt arrest bis-saħħa ta’ dawn ir-recordings bil-każ kontrih mibni fuqhom biss.
Xehedhom is-Supretendent Keith Arnaud bħallikieku kienu provi li nkisbu legalment. Il-midja rrapportathom b’mod sensazzjonali. Għalhekk bl-azzjonijiet tagħhom, l-akkużati bidlu l-fokus tal-iskrutinju ġudizzjarju mill-interċezzjonijiet…” Dan kiser il-prinċipju ta’ “ugwaljanza tal-armi” peress li l-prosekuzzjoni, minkejja li semmiet u bbażat il-każ tagħha fuq biċċa evidenza, ma ppreżentathiex fil- atti, li jċaħħad lir-rikorrent minn kull dritt proċedurali li għandu f’dan ir-rigward…”
Il-fatt li l-Qorti tal-Appell Kriminali fit-22 ta’ Settembru 2021 irrikonoxxiet dak li sar ħażin u ordnat it-tħassir tad-dikjarazzjonijiet rilevanti li saru mis-Supretendent Arnaud ma jfissirx li ma kienx diġà kien hemm ksur tal-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni, sostna l-avukat.
Cuschieri akkuża lill-Kummissarju tal-Pulizija u lill-Kap tas-Servizzi tas-Sigurtà li “jaġixxu bħallikieku kienu ‘l fuq mil-liġi, li l-liġi ma tapplikax għalihom u li m’hemm l-ebda qafas legali li jirregolahom. Dan huwa abbuż bla wiċċ u kkostitwit bħala ksur tad-drittijiet fundamentali tal-attur.
“Arnaud stess qal li kieku ma kienx għal dawn l-interċettazzjonijiet, l-attur ma kienx jitressaq il-Qorti. Kif, għalhekk, jista’ jkollu smigħ xieraq?” Ir-rappurtaġġ tal-midja tal-proċedimenti kriminali, ix-xhieda ta’ Arnaud b’mod partikolari, kienet ħolqot “pubbliċità preġudizzjarja ta’ qabel il-proċess” kontra Degiorgio, sostna l-avukat, u żied li l-preżunzjoni tal-innoċenza ta’ Deigiorgio kienet “tnaqqset għal xejn” ladarba l-prosekutur xehed, minkejja li ma esebixxax. l-evidenza fl-atti tal-kawża.
Cuschieri staqsa kif il-ġurati suppost ma jiftakrux dak li ġie rrappurtat mill-qorti dwar l-interċettazzjoni, li wara rriżulta li kien illegali. “L-ebda ġurija li ma tkunx taf bl-interċezzjonijiet.” “L-akkużati ma jistgħux jitħallew jiksru l-liġi, jiftaħar bl-informazzjoni li ġabru illegalment, itellgħuha tixxandar mal-erba’ irjieħ u mbagħad jistennew li… il-proċess ikun ġust u ġust u mhux imniġġes b’dak li għamlu illegalment.” L-avukat sostna li l-kliem tal-uffiċjal tal-prosekuzzjoni, meta qal lill-Qorti li Degiorgio kien talab lit-tfajla tiegħu biex tixtri l-inbid ‘kien ingħata tifsira makabra ta’ ċelebrazzjoni ta’ qtil.”
L-Att dwar is-Servizzi tas-Sigurtà “kiser l-artikolu 6 tal–Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem’
Cuschieri irrimarka li l-Att dwar is-Servizzi tas-Sigurtà, Kapitlu 391 tal-Liġijiet ta’ Malta, ma kien fih l-ebda salvagwardji kontra l-abbuż u l-ebda fakultà ta’ skrutinju ġudizzjarju. Il-kap tas-Servizzi tas-Sigurtà “jista ‘jagħmel dak kollu li jrid fir-rigward tal-interċettazzjonijiet għax l-azzjonijiet tiegħu ma jeħtieġux xi forma ta’ awtorizzazzjoni ġudizzjarja qabel ma jseħħu.”
Huwa akkuża lis-Servizzi tas-Sigurtà li riedu jżommu lura l-informazzjoni mill-qrati, u qal li l-Kap tas-Servizzi tas-Sigurtà ‘ħass lilu nnifsu wisq ‘il fuq mil-liġi” biex iwieġeb mistoqsijiet li sarulu mill-qorti. Il-liġi ma tikkontempla l-ebda rimedju adegwat u effettiv kontra l-abbuż, u għalhekk miksura drittijiet fundamentali, sostna l-avukat.
Il-Kapitolu 391 fih dispożizzjoni li teskludi mistoqsijiet li jsiru fil-qorti jew li jitressqu provi dwar interċettazzjonijiet li jistgħu jissuġġerixxu li twettaq reat jew li jkun inħareġ mandat dwar interċettazzjonijiet. “Din il-leġiżlazzjoni hija inkonsistenti u inkompatibbli mad-dritt għal smigħ ġust u ħajja privata jew tal-familja,” sostna Cuschieri.
“Ma jistax ikollok l-operazzjonijiet tal-Kap tas-Servizzi tas-Sigurtà jew l-eżerċizzju tas-setgħat tiegħu li mhumiex soġġetti għall-iskrutinju tal-qorti.” L-avukat ta’ Degiorgio sostna wkoll li l-qorti kienet żbaljata meta ma kinitx xierqa lill-Kummissarju tal-Pulizija. Il-Kummissarju kien “konxju sew” li kien hemm illegalità u ma kienx sejjaħ lill-Kap tas-Servizz tas-Sigurtà bħala xhud. Il-Kummissarju ma kienx eżenti mir-responsabbiltà u ma kellux ikun non-suited, sostna Cuschieri.
L-avukat sostna wkoll li r-rimedju mogħti mill-qorti ma kellux ikun kumpens finanzjarju biss iżda wkoll rimedju effettiv – f’dan il-każ li l-Att dwar is-Servizzi tas-Sigurtà jiġi ddikjarat null u bla effett. Cuschieri talab lill-qorti tikkonferma l-ilment tal-ilment ta’ Degiorgio taħt l-artikolu 8( Dritt għall-ħajja privata u tal-familja) u ireġġa’ lura d-deċiżjoni li ma jinstabx ksur tal-artikolu 6 (Smigħ ġust).
Huwa talab ukoll lill-qorti biex tiddikjara li l-Kapitolu 391 tal-liġijiet ta’ Malta jikser id-drittijiet fundamentali. B’mod kruċjali, huwa talab ukoll lill-qorti biex tordna t-tneħħija mill-atti tal-proċeduri ta’ “kull evidenza miksuba illegalment”. Fl-aħħar talab ukoll lill-qorti biex iżid lill-Kummissarju tal-Pulizija mal-kawża u wkoll tagħti sentenza fir-rigward tiegħu.
