Sentenza li tagħti lil Keith Schembri u lid-diretturi tad-diversi kumpaniji tiegħu danni minħabba ksur tad-drittijiet fundamentali tal-proprjetà ikkawżat minn ordni tal-qorti biex jiġu ffriżati l-assi kollha ġiet ikkonfermata mill-Qorti Kostituzzjonali.
Is-sentenza ngħatat mill-ogħla qorti wara appell ippreżentat mill-Avukat Ġenerali, l-Avukat tal-Istat u l-Kummissarju tal-Pulizija kontra d-deċiżjoni tal-Prim’Awla, Qorti Ċivili mogħtija f’April. Schembri ġie arrestat fil-21 ta’ Settembru filgħaxija u fid-dar tiegħu saret tfittxija qabel ma ġie skortat lejn il-kwartieri ġenerali tal-pulizija, filwaqt li l-proprjetajiet tiegħu u dawk ta’ 22 persuna marbuta man-negozji tiegħu ntlaqtu b’ordni ta’ sekwestru maħruġa mill-Qorti Kriminali fuq talba tal-Avukat Ġenerali.
Sitt xhur wara, malli skadiet dik l-ordni, l-eks chief of staff tal-eks Prim Ministru Joseph Muscat, missieru Alfio Schembri, Malcolm Scerri u assoċjati oħra fin-negozju ġew akkużati b’ħasil ta’ flus u l-assi tagħhom milquta b’ordni ta’ ffriżar f’termini ta’ liġi.
Sadanittant Schembri u l-persuni l-oħra milquta ppreżentaw proċeduri kostituzzjonali fejn sostnew li l-ordni ta’ investigazzjoni u sekwestru kisret id-dritt fundamentali tagħhom għat-tgawdija tal-proprjetà. L-argumenti tagħhom ġew parzjalment milqugħa mill-Prim’Awla, Qorti Ċivili ppreseduta mill-Imħallef Lawrence Mintoff, li ddikjarat li d-dispożizzjoni relattiva taħt l-Att dwar il-Ħasil tal-Flus ma kinitx tipprevedi rimedju ordinarju għal persuni fil-mira ta’ tali ordni.
Dik il-pożizzjoni kienet ikkonfermata mill-Qorti Kostituzzjonali ppreseduta mill-Prim Imħallef Mark Chetcuti u l-Imħallfin Giannino Caruana Demajo u Anthony Ellul, li ordnaw ukoll li kopja tas-sentenza tintbagħat lill-Ispeaker fil-Parlament.
L-Avukat Ġenerali u appellanti oħra argumentaw li l-ordni tal-qorti ma kinitx inħarġet bi traskuraġni iżda bis-saħħa ta’ evidenza ċara u ta’ dannu li talbet tali miżura. Barra minn hekk, kienet miżura għal kollox leġittima, ġustifikata u proporzjonata, temporanja fis-seħħ u fl-interess pubbliku peress li kienet maħsuba biex tiżgura li l-informazzjoni meħtieġa tibqa’ “intatta” speċjalment f’pajjiż żgħir bħal Malta. Iżda l-Qorti Kostituzzjonali osservat li l-fatt li Schembri u persuni oħra ġew akkużati sitt xhur wara dak l-ordni ta’ sekwestru, ma biddilx ir-raġunament tal-ewwel qorti.
Ingħad li għalkemm dak l-ordni ta’ sekwestru ma kienx għadu fis-seħħ, kien baqa’ hekk għal sitt xhur sakemm ġie sostitwit b’ordni ta’ ffriżar mal-qorti. Għalkemm sitt xhur jistgħu ma jidhrux daqshekk twal, taħt ċerti ċirkustanzi li jinvolvu interessi kummerċjali u negozji attivi, anki terminu qasir jista’ jkun ta’ detriment għall-persuna li ma tkunx tista’ tfittex xi forma ta’ rimedju biex ittaffi l-piż imqiegħed b’tali ordni.
Il-Qorti Kriminali ddeċidiet li ma setgħetx tvarja tali ordni ta’ sekwestru li kienet taqa’ taħt il-kompetenza tal-AĠ. Fil-fatt, kien biss 17-il jum wara l-ħruġ ta’ tali ordni li l-AĠ kien informa lil din il-qorti li kienet qed tirrevoka b’mod limitat l-ordni biex tippermetti l-ħlas tal-pagi tal-impjegati.
Sussegwentement il-valur tal-ordni tnaqqas u nħatar amministratur, iżda biss wara oġġezzjoni inizjali mill-AĠ. Minn dakinhar, f’Marzu 2021 il-leġiżlatur introduċa l-Att dwar il-Rikavat tal-Kriminalità li permezz tiegħu jekk suġġett fil-mira ta’ ordni ta’ sekwestru huwa ta’ tħassib kummerċjali, jitħalla jkompli bl-operazzjonijiet tiegħu.
Madankollu dik il-liġi ġiet introdotta wara u ma kinitx applikabbli għal dan il-każ, qalet il-qorti, li ċaħdet l-appell u kkonfermat is-sentenza. L-ewwel qorti kienet tat lil kull wieħed mir-rikorrenti €300 bħala danni morali għall-ksur, pagabbli flimkien mill-Avukat Ġenerali, l-Avukat tal-Istat u l-Kummissarju tal-Pulizija. L-avukati Edward Gatt u Mark Vassallo assistew lir-rikorrenti.
