Imħallef ta danni morali għal dewmien fil-qorti lil negozjant Russu li kkontesta ċ-ċaħda minn Malta tal-applikazzjoni tiegħu għaċ-ċittadinanza taħt l-iskema tal-IIP. Yury Sergeevich Danilov, ta’ 46 sena minn Moska, kien ippreżenta każ kontra l-Avukat tal-Istat, fejn sostna li r-rifjut dirett tal-gvern li jagħtih iċ-ċittadinanza Maltija taħt l-iskema tal-IIP, mingħajr ma tah l-opportunità li jindirizza xi kwistjonijiet bl-applikazzjoni tiegħu, kisret il- prinċipji tal-ġustizzja naturali.
Danilov qal lill-Qorti li li kien applika għaċ-ċittadinanza Maltija permezz ta’ aġent approvat – Nexia BT International Ltd. Huwa sostna li kien ressaq id-dokumentazzjoni kollha meħtieġa flimkien mal-applikazzjoni tiegħu għaċ-ċittadinanza għalih innifsu, għal martu u bintu, inkluża stqarrija li tiddikjara minn fejn kienu qed jinġabru l-fondi tiegħu.
Huwa kien ippreżenta evidenza fil-Qorti li turi li personalment kellu assi ta’ kważi €2.7 miljun. Qal ukoll li kien ħallas is-€17,500 f’miżati, l-€10,000 f’depożiti u impenja ruħu li jħallas €700,000 oħra f’kontribuzzjonijiet, apparti li ffirma ftehim ta’ kiri għal maisonette fil-Mellieħa u jgħix Malta ma’ martu u bintu.
F’Awwissu 2015, irċieva ittra ta’ rifjut mill-aġenzija IIP, mingħajr ebda informazzjoni dwar ir-raġunijiet għal dan ir-rifjut. Danilov fittex lill-gvern ta’ Malta fi Frar 2016, fejn sostna li kien hemm ksur tad-dritt tiegħu għal smigħ xieraq fi żmien raġonevoli, wara li saru 14-il seduta f’dak il-każ meta fil-fatt kulma kellu bżonn kienu tlieta.
“Dan id-dewmien huwa riżultat dirett tal-ostakli maħluqa minn xhieda li għandhom interess dirett mal-imputat fil-każ, Identity Malta,” qalet il-qorti. “Li l-proċeduri jiġu konklużi fi żmien raġonevoli hija waħda mill-garanziji proċedurali importanti tad-drittijiet fundamentali minquxa fl-Artikolu 6 tal-konvenzjoni u l-artikolu 39 tal-Kostituzzjoni,” qal l- Imħallef Toni Abela fis-sentenza tiegħu, filwaqt li enfasizza l-fatt li l-kumplessità tal-każ waħdu ma jagħmilx id-dewmien raġonevoli u li jikkwota sentenzi tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem insostenn ta’ dan.
Dik l-istess qorti Ewropea kienet enfasizzat diversi drabi li l-qrati domestiċi ma jistgħux jibqgħu indifferenti għall-abbużi tad-drittijiet proċedurali mill-partijiet u dewmien persistenti fil-proċeduri, qal l-imħallef. “L-attitudni tal-partijiet ma teżentax lill-Qrati mid-dmir tagħhom li jiżguraw smigħ ġust fi żmien raġonevoli…” L-applikant kien ippreżenta appell mid-deċiżjoni tal-ewwel qorti f’Lulju 2020 iżda din ma ngħatatx data tal-bidu, minħabba l-preżentata tal-kawża kostituzzjonali.
Barra minn hekk, ma kien hemm l-ebda tmiem ċar tal-proċeduri fil-vista, minkejja li l-proċeduri ċivili ilhom għaddejjin ħames snin u sitt xhur, qalet il-qorti. L-Imħallef irrimarka li l-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili damet erba’ snin u erba’ xhur biss biex jiġu deċiżi żewġ motivi preliminari.
“Din il-qorti tifhem li kultant il-qrati tagħna jippermettu ċertu dewmien għax iridu jagħtu lill-partijiet kemm jista’ jkun ħin biex jippreżentaw il-każ tagħhom. Madankollu bil-kawtela abbundanti meħuda… qed jirriskjaw li jiksru l-prinċipju l-ieħor ta’ smigħ ġust fi żmien raġonevoli.”
L-Imħallef innota li l-fatt li dan kien l-ewwel każ tat-tip tiegħu kien ifisser li kien mistenni li jdum aktar mis-soltu biex jiġi konkluż. “Tassew il-kumplessità waħedha tal-każ ma twassalx biex kull dewmien jitqies raġonevoli,” qal Abela, filwaqt li rrimarka li dejjem kien f’idejn l-awtoritajiet nazzjonali li jiżguraw li l-proċeduri jsiru b’mod diliġenti.
Il-Qorti osservat li ewwel ministru li suppost jixhed, ma kienx ġie nnotifikat b’mod korrett u ingħata perjodu ta’ erba’ xhur biex dan l-iżball jiġi rranġat. Sar aktar dewmien bla sens fl-istadju tal-provi u l-ewwel qorti naqset milli żżomm id-data ta’ skadenza tagħha stess għax-xhieda ta’ Identity Malta, u tat lill-imputat 13-il xahar ieħor biex jippreżenta l-evidenza tiegħu lejlet.
Filwaqt li laqa’ l-ilment, l-imħallef iddeċieda: “Ma jistax jingħad għalhekk li l-qorti kienet konformi mar-rekwiżiti kostituzzjonali u konvenzjonali biex tiżgura smigħ ġust fi żmien raġonevoli.” Id-dewmien kien meqjus mhux raġonevoli. L-Imħallef Abela osserva li s’issa, Malta ma kellha l-ebda qafas legali li jistabbilixxi jew jirregola rimedji effettivi għal ksur ta’ dan id-dritt. Għal dan il-għan, il-qorti qalet ukoll li qed tieħu in kunsiderazzjoni “il-mumenti ta’ passività” tar-rikorrent. Is-somma ta’ €4,000 ingħatat lil Danilov mill-qorti. Għall-attur deher l-Avukat Cedric Mifsud.
