It-tim legali ta’ Yorgen Fenech akkuża fil-miftuħ lill-Imħallef Edwina Grima li mistennija tippresiedi l-ġuri tiegħu li kisret id-drittijiet fundamentali ta’ Fenech, waqt it-tielet seduta maħsuba biex tisma’ l-motivi preliminari tad-difiża. Din id-darba bit-talba tad-difiża kienet li l-awtoritajiet tal-ħabs kienu jagħmilha impossibbli li jikkomunikaw mal-klijent tagħhom.
Is-seduta quddiem il-Qorti Kriminali, ippreseduta mill-Imħallef Edwina Grima, bdiet b’xhieda tal-Ispettur tal-Iskwadra tal-Omiċidji Kurt Zahra, li kien intalab jesebixxi n-noti personali tiegħu dwar il-każ. Spjega li dawn in-noti huma kontinwament aġġornati, iżda saħaq li kien esebixxa n-noti kollha konnessi max-xhieda tiegħu.
Iżda d-difiża ta’ Fenech qalet li riedet l-iżvelar sħiħ tan-noti kollha tiegħu, xi ħaġa li Zahra rreżista, u qal lill-qorti li kien hemm rekords relatati ma’ kwistjonijiet oħra li “mhux neċessarjament” huma relatati mal-każ. Qal li beża’ li dan jikkawża problemi lil investigazzjonijiet oħra li għadhom pendenti.
Il-Qorti ordnat lill-ispettur biex jesebixxihom kollha kemm huma, u ddeċidiet li hi se tarahom hi stess u mbagħad tiddeċiedi jekk kienx hemm xi ħaġa li tista’ taffettwa l-proċess tal-ġustizzja kriminali. Fid-digriet tagħha, il-qorti ordnat lill-ispettur Zahra biex jesebixxi n-noti ewlenija tiegħu kollha, li jkun issiġillati.
Wara li tieħu nota tal-kontenut, il-qorti mbagħad toħroġ deċiżjoni dwar l-applikazzjoni ta’ Fenech biex tarahom. L-imħallef iddikjarat li jekk ikun hemm riskju li l-iżvelar jolqot investigazzjoni, hija kienet tagħmel id-deċiżjonijiet meħtieġa.
Is-seduta kienet imtappna minn sensiela ta’ skambji xejn korretti bejn l-avukat Charles Mercieca, wieħed mit-tliet avukati li qed jiddefendu lil Fenech fil-Qorti, u l-imħallef li qed tippresiedi, meta l-avukat ilmenta li ma kienx ingħata biżżejjed żmien biex jikkonsulta mal-klijent tiegħu, fost l-oħrajn, flimkien ma’ problemi proċedurali.
L-avukat iddetta nota lill-qorti, fejn qal li fit-23 ta’ Diċembru 2021, l-akkużat kien ippreżenta rikors quddiemha, fejn sostniet li ġew introdotti diversi miżuri biex “jiskuraġġixxu lill-avukati milli jżuru l-klijenti tagħhom fil-ħabs”. L-avukati kienu qed jiffaċċjaw diffikultajiet serji biex jikkomunikaw mal-klijent tagħhom u viċi versa, li konsegwenza tagħhom kienet li ma setgħux jippreparaw id-difiża tiegħu.
Mercieca elenka d-diffikultajiet, fosthom li l-avukati jiġu mġiegħla jistennew barra qabel ma jitħallew jaraw il-klijent tagħhom u jiġu soġġetti għal X-ray f’kull żjara, “xi kultant anke darbtejn kuljum”. Barra minn hekk, intqal li Fenech ma setax jara dokumenti relatati mal-każ qabel ma jiġu eżaminati mill-gwardjani tal-ħabs.
“Illum il-fajl tal-qorti jikkonsisti f’aktar minn 70 volum ta’ karti u d-data elettronika tammonta għal aktar minn 30,000 GB. Fenech ma jistax jarahom,” qal Mercieca. L-avukat żied jgħid li Fenech ma ngħatax mezz effettiv biex jara l-evidenza elettronika.
“Il-laptop, li huwa insista fuqu u xtara, għall-użu fil-ħabs, ma jistax jintuża peress li m’hemm l-ebda mod kif tiġi akkużata fil-ħabs.” Mercieca żied jgħid li mill-aħħar ta’ Diċembru, iż-żjarat tal-ħabs mill-avukati kellhom ikunu affarijiet wieqfa, mingħajr ma jkunu permessi mejda jew siġġijiet.
“Kull komunikazzjoni ssir permezz ta’ Perspex, bl-użu ta’ telefon wieħed, li jiġi reġistrat,” sostna l-avukat, u żied li l-akkużat ma setax jaqra, jikteb jew jgħaddi l-ebda dokument lill-avukati tiegħu waqt il-laqgħat tiegħu magħhom. Mercieca beda jiddetta nota lir-reġistratur tal-qorti, li fiha stqarr li f’digriet li sar f’Jannar 2020, din il-qorti kienet qalet li kien hemm biżżejjed żmien biex Fenech jikkonsulta mal-avukati tiegħu b’mod effettiv u kienet ċaħdet it-talba tiegħu.
Iżda l-Imħallef waqqfitu, u qal li kienet taf x’qal u li kienet diġà ċaħdet dik it-talba. Mercieca kompla billi ddetta li kien perpless dwar kif il-qorti kienet qalet li kien hemm biżżejjed ħin, reġa’ twaqqaf mill-imħallef. “Jien lest li nieħu ġurament fuq dan!” huwa għajjat.
Il-qorti mbagħad iddigriet li s-seduta li jmiss se jattendi d-direttur tal-ħabs, li jixhed dwar jekk l-akkużat kienx qed jitħalla jikkomunika b’mod effettiv mal-avukati tiegħu dwar il-każijiet kollha tiegħu fil-qorti. Hija waqqfet lil Mercieca milli jiddetta n-nota tiegħu.
“Dak li ridt tgħid intqal. OK trid lid-direttur jixhed dwar dan. Xi trid tagħmel aktar?” Mercieca ddikjara li peress li ma ngħatax ħin “effettiv” biex jikkonsulta mal-klijent tiegħu, ma kienx f’pożizzjoni li jagħmel sottomissjonijiet. Dan wassal għal skambji rrabjati bejn l-imħallef u d-difiża, li hi akkużathom li qed jaħlu l-ħin.
Intervjena l-Assistent Avukat Ġenerali Philip Galea Farrugia, li qal lill-imħallef li rappreżentant tal-ħabs kien diġà ddikjara li l-komunikazzjonijiet mhumiex irreġistrati u jridu jitqiesu wkoll iċ-ċirkostanzi straordinarji tal-pandemija. “Anke fil-qorti hemm Perspex,” huwa qal.
Il-Qorti qalet li qed tagħti lid-difiża s-seduta li jmiss biex tagħmel kontro-argumenti dwar din il-kwistjoni, iżda Mercieca insista għal darb’oħra li ried itemm in-nota verbali tiegħu. L-Imħallef, issa eżasperata qalet li ma riditx tisma’ argumenti fuq kwistjoni li kienet diġà ġiet deċiża.
“Agħtina mezzi biex nitkellmu mal-klijent tagħna, irridu mejda u siġġu,” kompla Mercieca. Huwa saħaq li jrid ilesti n-nota verbali tiegħu “biex jikkristallizza l-impossibbiltà li jikkomunika mal-klijent tiegħu.” Iżda l-imħallef qalet li l-avukat kien diġà għamilha ċara l-pożizzjoni tiegħu u qed jirrepeti dak li kien diġà ddikjara fir-rikors tiegħu.
Filwaqt li nnota li s-seduta kellha tkun biex il-qorti tisma’ l-argumenti tad-difiża fuq il-motivi preliminari, l-imħallef staqsiet lil Mercieca “se tagħmel argumenti fuq il-motivi preliminari llum?” “Ilna xahar ma nitkellmu miegħu,” wieġeb l-avukat, hekk kif il-qorti rrimarkat li dawn it-talbiet ilhom pendenti minn Marzu li għadda. “Illum,” tenniet l-imħallef.
“Dan huwa korriment tal-ġustizzja!” għajjat Mercieca. “Għadna ma ngħatajniex il-fajls, ingħatajna dawk il-ħażin!” Il-Qorti mbagħad staqsiet lil Mercieca jekk iddikjarax li l-motivi preliminari tiegħu jingħalqu. L-avukat insista biex itemm in-nota verbali tiegħu.
L-imħallef irrifjutat, u qalet li d-deċiżjoni kellha tittieħed mill-qorti, u dan wassal lil Mercieca biex jipproklama li l-qorti “kienet qed tiċħad lill-klijent tiegħi d-drittijiet tiegħu.” Il-qorti pproċediet biex tiddetta nota. “Il-qorti tara li l-pożizzjoni tad-difiża hija ċara ħafna u m’hemmx bżonn ta’ aktar argumenti, u diġà tat seduta oħra biex tiddeċiedi dwar id-diffikultà li tikkomunika mal-klijent tagħha.”
Mercieca reġa’ interrompa u ssuġġerixxi li jkun hemm aġġornament qasir biex id-difiża tagħmel s-sottomissjonijiet tagħha. “Agħmilhom issa, ħalluni nismagħhom,” qaltlu l-imħallef, bil-paċenzja tagħha tidher li kienet qed tisfaxxa. Mercieca injora l-ordni tal-qorti li jagħmel il-motivi preliminari tiegħu u talab li jitħalla jiddetta nota li tgħid li l-imputat kien qed jiġi miċħud id-drittijiet fundamentali tiegħu.
Intervjeniet ukoll l-avukat difensur Marion Camilleri li ssuġġeriet li l-każ jiġi differit biex jixhed ir-rappreżentant tal-ħabs. Il-Qorti rrifjutat, l-Imħallef Grima irrimarkat li din is-seduta kienet ilha pendenti minn Settembru u li dan kien it-tielet aġġornament għas-sottomissjonijiet tad-difiża.
“Illum se tagħmel is-sottomissjonijiet tiegħek jew inkella nkunu qed nimxu ‘l quddiem biex għalhekk l-AĠ jagħmel iss-sottomissjonijiet tiegħu,” qalet l-Imħallef. Mercieca talab għal “mill-inqas erba’ jew ħames t’ijiem” biex ikellem lill-klijent tiegħu, imbagħad hedded li jibbojkottja s-seduta, iżda l-imħallef żammet sod. “
Se terġa’ tirrepeti l-istess affarijiet. Irrid tweġiba iva jew le. Se tagħmel sottomissjonijiet illum?” Il-qorti ddettat nota verbali, fejn qalet li d-difiża ddikjarat li ma kinitx f’pożizzjoni li tagħmel sottomissjonijiet orali mingħajr ma tikkonsulta lill-klijent tagħha.”
Iżda qabel spiċċa Mercieca reġa’ interrompa lill-imħallef, u qal li d-difiża “ma kinitx qed tgħid dak li se tgħid.” Il-Qorti ordnat li l-prosekuzzjoni tibda s-sottomissjonijiet tagħha, u tħalli lid-difiża tagħmel l-argumenti tagħha f’data oħra. Mercieca ma qatax qalbu.
“Il-qorti evidentement temmen f’qalbha li hemm problema peress li qed issejjaħ lir-rappreżentant tal-ħabs biex jixhed,” dan jwassal għal aktar battibekki mal-imħallef. “Idi marbuta,” ipprotesta Mercieca. “Għandna recordings li jindikaw frame up li għadhom ma ngħatawx lilna…” huwa allega.
Il-Qorti mbagħad indirizzat lid-Deputat Avukat Ġenerali Galea Farrugia, fejn talbitu jibda s-sottomissjonijiet tiegħu. Spjega li llum ġie ppreparat biex jisma’ d-difiża u li s-sottomissjonijiet tiegħu kienu għadhom mhumiex lesti. Wara protesti oħra mid-difiża, l-imħallef innotat li d-difiża kienet qed tikkontesta l-awtorità tal-qorti.
Anke hawn, Mercieca irrifjuta li jieqaf, u qal lill-imħallef “taf kemm-il darba morna l-ħabs biex inkellmuh?” “Taf kemm-il darba ġejt hawn biex nismagħk tgħid l-istess ħaġa?” wieġbet l-Imħallef Grima. “Jien għajjet nargumenta miegħek u miegħek tikser l-ordnijiet ta’ din il-qorti,” qalet l-Imħallef, li ordnat li fis-seduta li jmiss jibda l-argumenti tiegħu l-AĠ.
L-Imħallef qalet li d-difiża kienet qed taħli l-ħin u rrifjutat li tħalli lil Mercieca jiddetta nota oħra. Wara li ltaqgħu ma’ aktar diffikultajiet u dan biex jiffissaw id-data għas-seduta li jmiss, il-partijiet fl-aħħar qablu mad-data tat-23 ta’ Frar. “Ejja naħlu xahar ieħor,” qalet l-imħallef. Ġie ffissat ukoll aġġornament għall-4 ta’ Frar biss biex tinstema’ x-xhieda tad-direttur tal-ħabs.
