Xufier ta’ minibus li ressaq appell wara li kien ikkundannat 12-il sena ħabs għall-istupru ta’ tifla ta’ tmien snin se jerġa’ jkollu l-każ tiegħu mismugħ mill-ġdid minħabba li l-ewwel qorti ma ħallietux jagħmel il-kontro-eżami lill-allegata vittma.
James Grech ta’ 39 sena, minn Ħal Qormi intbagħat il-ħabs fl-2020 wara li nstab ħati ta’ stupru aggravat u attakk sesswali tat-tifla, bil-Qorti tkun infurmata mill-prosekuzzjoni li dawn l-atti kienu seħħew diversi drabi fl-2006. Permezz tal-avukati tiegħu, Jason Grima u Noel Bianco, sussegwentement Grech kien ressaq appell, fejn sostna li s-sentenza kienet nulla minħabba li l-ewwel qorti kienet irrifjutatlu l-opportunità li jikkontro-eżamina lill-allegata vittma, f’digriet li ngħata f’Ottubru tal-2019.
Il-vittma, li sa dak iż-żmien ta’ meta kellu jsir l-eżami tagħha, kellha 22 sena, kienet xehdet permezz ta’ video conferencing, u tat depożizzjoni dettaljata rreġistrata fi traskrizzjoni ta’ 41 paġna. L-Imħallef Consuelo Scerri Herrera innotat li fl-aħħar paġna ta’ din it-traskrizzjoni, id-difiża kienet ġiet mistiedna mill-qorti biex tagħmel kontro-eżami tagħha, iżda l-avukat difensur Jason Grima kien wieġeb li kien qed jirriserva d-dritt għal kontro-eżami f’data aktar tard.
Waqt seduta ferm tard, f’Ġunju 2019 Grima ddikjara li xtaq jagħmel kontro-eżami lill-allegata vittma, biex jikkonfrontaha b’xhieda mogħtija minn żewġ passiġġieri żgħażagħ oħra fil-minibus. Din it-talba kienet ġiet oġġezzjonata mill-avukat parte civile Joe Giglio, li fost argumenti oħra sostna li l-vittma kienet persuna vulnerabbli ħafna li għaliha kien japplika sett speċjali ta’ regoli li jirregolaw ix-xhieda vulnerabbli.
Il-qorti fl-aħħar mill-aħħar kienet ċaħdet it-talba ta’ Grech biex l-allegata vittma tiġi kontro-eżaminata. Irrifjutat ukoll talba biex issir referenza Kostituzzjonali fuq dan il-punt. Fid-deċiżjoni tagħha dwar il-każ, l-Imħallef Consuelo Scerri Herrera osservat li l-kontro-eżami kien parti integrali mill-proċess tal-ġustizzja kriminali u kien maħsub biex joħroġ fid-dawl fatti rilevanti li xhud kien jinsa jew naqas milli jixhed dwarhom.
Dan id-dritt kien imnaqqax ukoll fil-Kostituzzjoni u l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem. L-ewwel qorti kienet għamlet referenza għall-preambolu ta’ direttiva tal-Parlament Ewropew li stabbiliet standards minimi fid-drittijiet, il-protezzjoni u l-appoġġ tal-vittmi tal-kriminalità.
Dan il-preambolu stqarr b’mod espliċitu li l-firxa ta’ kull miżura mmirata lejn il-protezzjoni ta’ xhieda vulnerabbli “għandha tiġi ddeterminata mingħajr preġudizzju għad-drittijiet tad-difiża,” irrimarka l-imħallef, filwaqt li saħqet fuq l-istqarrija.
L-Imħallef Scerri Herrera għamlet referenza wkoll għall-ġurisprudenza tal-QEDB (Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem) li stabbiliet li n-nuqqas ta’ opportunità għall-persuna akkużata li teżamina jew li teżamina x-xhud “f’kull stadju tal-proċeduri rrendiet il-proċess kollu kemm hu inġust”.
Waqt li applikat din id-duttrina għall-każ inkwistjoni, il-qorti qalet li, filwaqt li ma kien hemm ebda dubju li l-kontro-eżami kien tħalla barra sabiex tiġi evitata r-ri-vtimazzjoni, il-qorti tal-ewwel istanza ma setgħetx tirrifjuta l-kontro-eżami tad-difiża fi stadju aktar tard.
Kien ikun ideali li kieku l-ewwel qorti ssospendiet is-seduta sakemm l-allegata vittma rkuprat xi ftit mix-xhieda tagħha u li l-akkużat jikkonsulta mal-avukati tiegħu. “Fl-opinjoni ta’ din il-qorti, filwaqt li l-miżuri kollha meħtieġa għall-protezzjoni ta’ persuni vulnerabbli għandhom ikunu fis-seħħ, fl-istess ħin, kemm jista’ jkun, dawn il-miżuri ma jistgħux inaqqsu d-drittijiet tad-difiża.”
Waqt li laqgħet l-ilment inizjali tal-appellant, u żammet lura milli tagħti sentenza fuq is-sottomissjonijiet l-oħra tar-raġel, il-qorti ordnat li l-atti tal-kawża jintbagħtu lura lill-qorti tal-Maġistrati sabiex ikun jista’ jsir kontro-eżami, qabel ma dik l-istess qorti tipproċedi biex tgħaddi. sentenza mill-ġdid.
