Il-każ kontra mara Ċiniża ta’ 40 sena, akkużata li tmexxi burdell f’Ħal Balzan intbagħat lura fil-Qorti tal-Maġistrati wara li l-avukati tagħha enfasizzaw difett tekniku fil-proċeduri. Lin Han, residenti l-Ħamrun, kienet imexxi l-‘Honey Girl Beauty Spa’ f’Ħal Balzan, li kienet toffri servizzi ta’ massaġġi kif ukoll favuri sesswali miżjuda bi ‘premium’ addizzjonali.
Kien sar rejd fil-post fit-3 ta’ Frar 2013, fejn il-pulizija sabet tliet nisa Ċiniżi, u diversi oġġetti li jinkludu kontraċettivi u ġugarelli sesswali. Ġewwa BMW X3 ta’ Han, il-pulizija kienet sabet ukoll 92 kondom. Sussegwentement Han ġiet arrestata u sostniet li kienet biss ir-receptionist, iżda investigazzjonijiet ulterjuri kienu sabu li hija kienet azzjonista flimkien ma’ ċertu Tony Vassallo fil-kumpanija operattiva, TMC.
Vassallo kien ġie deskritt fil-Qorti bħala “mafjuż” minn waħda min-nisa traffikati. Han kienet instabet ħatja ta’ reati relatati mat-traffikar tal-bnedmin u li jibbenefika mill-prostituzzjoni fl-2020 u ġiet ikkundannata ħames snin wara, kif ukoll li kellha €24,000 fi flus kontanti misjuba fil-burdell ikkonfiskati.
Han kienet appellat, bl-argument li l-piena kienet severa wisq. L-Imħallef Aaron Bugeja laqa’ parzjalment l-appell. Huwa osserva li fi stadju aktar tard fil-proċeduri, l-avukat ta’ Han, Franco Debono kien qajjem l-argument li l-minuti tas-seduta tal-1 ta’ April 2016 urew kif il-Qorti tal-Maġistrati, wara r-rimissjoni tal-atti tal-proċeduri mill-Avukat Ġenerali fl-1 ta’ April 2016. termini tal-Kodiċi Kriminali, kienet sempliċiment ipproċediet billi differixxit l-kawża għal data aktar tard mingħajr ma staqsiet lill-akkużat jekk kinitx qed toġġezzjona li l-każ tagħha jiġi ttrattat b’mod sommarju quddiem il-Qorti tal-Maġistrati bħala Qorti tal-Ġudikatura Kriminali.
Waqt li kkontesta dan, l-Avukat Ġenerali kien sostna li dan il-motiv ma kien tqajjem fl-ebda stadju preċedenti tal-proċeduri u lanqas kien imsemmi fir-rikors tal-appell. Barra minn hekk, l-appellanti kienet “dejjem ġabet ruħha b’tali mod li tissuġġerixxi li kienet qed tissottometti ruħha għas-sentenza tal-Qorti tal-Maġistrati bħala qorti tal-ġudikatura kriminali u ma kinitx qed toġġezzjona li tiġi ġġudikata sommarju mill-istess”.
L-AG sostna wkoll li l-Kodiċi Kriminali ma jikkontemplax in-nullità tal-proċeduri bħala konsegwenza ta’ difett fil-formalitajiet meħtieġa. Minflok, il-Qorti Kriminali kellha tannulla s-sentenza u tiddetermina l-każ fuq il-merti tagħha, qalet.
Fid-deċiżjoni tiegħu, l-Imħallef Bugeja nnota li l-qorti kellha legalment is-setgħa li tqajjem il-kwistjoni ta’ difetti proċedurali ex officio u mingħajr il-kontribut ta’ ebda waħda mill-partijiet. L-Imħallef ikkwota każistika li kienet sostniet li nuqqasijiet proċedurali kumulattivi fi proċedimenti kriminali “huma forma ta’ żball ta’ lex processualis li jolqot direttament wieħed mid-drittijiet kardinali u bażiċi tal-akkużat fi proċedimenti kriminali.
Bħala tali dan jikkwalifika bħala kwistjoni ta’ ordni pubbliku peress li jaffettwa l-prinċipji bażiċi li fuqhom huma bbażati t-tmexxija ta’ proċedimenti kriminali u d-drittijiet tad-difiża ta’ persuna akkużata.” Il-Qorti rrimarkat ukoll li l-formalità li tistaqsi jekk l-akkużat oġġezzjonax għal sentenza sommarja jew le kienet immirata li tassigura li l-konverżjoni tal-Qorti tal-Maġistrat bħala Qorti ta’ Inkjesta Kriminali f’Qorti tal-Ġudikatura Kriminali sseħħ “biss jekk l-akkużat. jiddikjara kategorikament li ma jsib l-ebda oġġezzjoni biex il-kawża tiegħu tiġi deċiża b’mod sommarju minn dik il-Qorti u d-dikjarazzjoni tiegħu hija mressqa mill-Qorti fl-atti tal-proċedimenti.”
Tali konverżjoni kellha ssir fuq talba bil-miktub tal-Avukat Ġenerali, wara li jinqraw l-akkużi u l-akkużat jgħid jekk hemmx oġġezzjonijiet biex il-każ jiġi ttrattat b’mod sommarju, qal l-Imħallef. Hekk biss il-qorti ssir kompetenti biex tagħti s-sentenza tagħha fuq l-akkużat.
“Ovvjament dawn huma rekwiżiti sine qua non,” taqra s-sentenza. L-imħallef ma qabilx mal-argument tal-AG li l-appellant kien aċċetta taċitament il-ġurisdizzjoni tal-qorti billi pparteċipa fil-proċeduri. Il-liġi ma ppermettietx li s-skiet ta’ persuna akkużata jittieħed bħala kunsens pożittiv, sostna l-Imħallef Bugeja, li ddeċieda li fin-nuqqas ta’ din id-dikjarazzjoni l-Qorti tal-Maġistrati “ma tistax titqies li kisbet ġurisdizzjoni fuq il-każ.
” In-nuqqas ta’ aderenza mal-proċedura stipulata fil-Kodiċi Kriminali ma kienx “sempliċiment ksur jew ommissjoni ta’ xi formalità iżda jolqot fil-qalba stess tal-amministrazzjoni korretta tal-ġustizzja,” iddeċidiet l-imħallef, li ddikjara l-proċeduri li saru quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. Maġistrati mill-1 ta’ April 2016 ‘il quddiem, inkluża s-sentenza mogħtija mill-Qorti tal-Maġistrati fl-24 ta’ Settembru 2020 bħala nulla u bla effett.
Waqt li rrevokat is-sentenza, il-qorti ordnat li l-atti tal-proċeduri jiġu trażmessi lura quddiem il-Qorti tal-Maġistrati sabiex il-proċeduri kontra l-appellant jibqgħu għaddejjin mid-data tal-preżentata tad-dokument formali ta’ akkuża mill-Avukat Ġenerali skont il-liġi.
