Il-Qorti tidher lesta li tirrifjuta talba għall-iżvelar ta’ ‘intelligence’ li rċeviet il-pulizija fil-każ kontra Jomic Calleja, li kien arrestat wara li allegatament ipprova jimporta splussivi li kien xtara b’mod illegali fuq id-dark web, flimkien ma’ polonium radjuattiv.
Calleja kien arrestat fl-2020, wara li l-pulizija għamlet konsenja kkontrollata ta’ pakkett li kien ġie interċettat u nstab li kien fih l-isplussiv C4 ta’ grad militari. L-interċettazzjoni kienet ir-riżultat tal-kooperazzjoni bejn is-servizzi tal-intelliġenza barranin u lokali.
Ġie żvelat ukoll li Calleja kien iddiskuta wkoll l-importazzjoni tas-sustanza radjuattiva velenuża polonium, li kienet tintuża fil-passat biex ivvelena miri ta’ attentati ta’ qtil, famuż fil-każ ta’ Alexander Litvinenko. Il-Maġistrat Donatella Frendo Dimech innotat li l-avukat ta’ Calleja, Benjamin Valenzia kien ippreżenta rikors fejn talab lill-qorti tordna lill-pulizija tiżvela l-intelliġenza li kellha dwar l-akkużat, u semma l-prinċipju tal-ugwaljanza tal-armi.
Iżda dan sab oppożizzjoni mill-prosekuzzjoni, bil-qorti tirrimarka wkoll li jekk tiġi żvelata, ma tibqax tkun intelligence. Il-Qorti spjegat li kien hemm trattati li jirregolaw l-użu tal-intelliġenza u li l-intelliġenza tiżvela kienet twassal għal riperkussjonijiet negattivi serji fuq il-pulizija Maltija.
L-Ispettur Zammit żied jgħid li fi kwalunkwe każ, il-liġi ppermettiet lill-prosekuzzjoni tuża informazzjoni anonima. Wara li argumentat mal-qorti u mal-prosekuzzjoni dwar il-kwistjoni tal-intelliġenza, Valenzia ddettat nota li rriservat id-dritt li tistaqsi mistoqsijiet fil-kontro-eżami dwar minn fejn ġiet l-intelliġenza li wasslet għall-arrest ta’ Calleja u fiex kienet tikkonsisti. Irriserva wkoll id-dritt li jfittex rimedji Kostituzzjonali.
Il-qorti fakkret lid-difiża li l-kontro-eżami kellu jsir fuq il-kontenut tal-eżaminazzjoni prinċipali u għamlet referenza speċifika għax-xhieda fl-atti biex iggwidah. L-Ispettur Omar Zammit ġie msejjaħ għal fuq il-pedana tax-xhieda biex jiġi kontro-eżaminat mid-difiża.
Valenzia staqsa lill-ispettur kif eks impjegat ta’ Express Trailers, Matthew Borg, kien suspettat li kellu informazzjoni minn ġewwa relatata max-‘shipment’. “Kif wasalt għalih u mhux ħaddieħor minn Express Trailers?” staqsa l-avukat. “Mill-investigazzjonijiet li għamilna dak iż-żmien, wasalna għand Matthew Borg,” wieġeb l-ispettur.
Valenzia mbagħad staqsa dwar it-tieni pakkett, li kien indirizzat lil persuna differenti, iżda l-ispettur qal li kien involut biss fl-investigazzjoni dwar il-pakkett involut fil-konsenja kkontrollata. L-avukat staqsa wkoll għaliex il-pulizija wettqu l-arrest fil-ħin partikolari tal-ġurnata li għamlu.
“Jien ma wettaqtx l-arrest, iżda l-informazzjoni li rċevejna kienet li Jomic kellu d-droga fuq il-persuna tiegħu, li rriżulta li kien veru,” wieġeb Zammit. Kien imiss li jiġi kontroeżaminat eks surġent tal-pulizija. Huwa kien parti mit-tim li ħadem fuq il-każ ta’ Calleja.
Il-Pulizija kienet issuspettat li persuna minn ġewwa, Matthew Borg, kien qed jgħaddi informazzjoni minn karrijiet tal-Express. Mistoqsi kif waslu Borg, qal li Borg biss kellu aċċess għall-informazzjoni. “B’eliminazzjoni, identifikajna lil Borg.” Ix-xhud spjega għaliex Calleja kien ġie arrestat.
“Is-Supretendent George Cremona, dak iż-żmien is-superjur tiegħi, kien għarrafna li kien hemm probabbiltà li jsir xi ftehim taʼ droga hemmhekk. Interċettajna lil Calleja flimkien ma’ martu u kienu fittxewhom it-tnejn. Sibna sustanza li dehret li kienet marijuana.”
Qal li ma kienx qallu eżatt x’kienu qed ifittxu. “Sustanzi jew oġġetti illegali,” kien dak li kien ordnat biex ifittex’, huwa qal. Mistoqsi kif il-pulizija ssegwiet iċ-ċaqliq tal-pakkett, huwa qal li dan kien armat b’apparat ta’ traċċar u l-movimenti tiegħu kienu wkoll mgħarrfa minn uffiċjali fl-art.
Il-kontro-eżami ġie sospiż, b’Valenzia jgħid lill-Qorti li jrid jirreferi għall-atti tal-każ, jgħid li jista’ jkun hemm informazzjoni rilevanti għall-eżonerazzjoni tal-akkużat. “Ħalli nagħmel ħajtek aktar faċli,” wieġeb il-maġistrat. “L-intelliġenza mhix se tinstab fl-atti. Il-fatt li xi ħadd qal xi ħaġa lill-pulizija mhix evidenza, l-evidenza hija dak li l-pulizija skoprew.”
Valenzia insista fuq it-talba tiegħu biex jara l-istampa tal-intelligence li wasslet biex il-klijent tiegħu jiġi investigat. Il-Qorti qalet li se tagħti digriet dwar dan. “Imma Alla ħares li l-pulizija ma jaġixxux fuq l-informazzjoni anonima li jirċievu,” irrimarkat l-maġistrat.
“Jien m’għandix ħjiel ta’ x’jistgħu jkunu jafu l-pulizija,” ipprotestat Valenzia. “Xorti iebsa” wieġbet il-qorti. “Huwa kważi insult li d-difiża qed titlob dan,” żied jgħid l-Ispettur Zammit. Valenzia infurmat lill-qorti li d-difiża kienet se tkun qed tikkunsidra azzjoni kostituzzjonali, iżda l-maġistrat wieġbet li ma kinitx se tissospendi l-proċeduri sakemm dik il-kawża tiġi deċiża, jekk jagħmel hekk. It-talba għall-intelliġenza kienet “mhux biss frivola imma vessatorja,” żiedet tgħid. Il-każ ikompli x-xahar id-dieħel. L-Ispettur Omar Zammit u Jeffrey Cutajar qed imexxu l-prosekuzzjoni
