Fl-2017 l-awtoritajiet tar-Renju Unit infurmaw lill-pulizija Maltija li Ryan Schembri kien ivvjaġġa minn Dubai għar-Renju Unit, preċiżament Londra. Għal xi raġuni mhux magħrufa l-Pulizija Maltija ma ħadet l-ebda azzjoni dwar dan. Dan ukoll seħħ fid-dawl tal-fatt li meta tmien snin ilu Ryan Schembri kien ħalla Malta kienu diġa ġew ippreżentati diversi kwereli fil-Qorti mingħand persuni li kellhom jieħdu għexieren ta’ eluf ta’ u f’xi każijiet anke miljuni ta’ ewro mingħand Ryan Schembri.
Dan ħareġ mix-xhieda ta’ l-Ispettur Anthony Scerri mill-iskwadra ta’ kontra r-reati ekonomiċi. Huwa qal li kien f’Novembru tal-2020 li kien inkarigat minn file u mill-istħarriġ li għamel skopra kienu għadd ta’ persuni kienu ġew imqarrqa minn Schembri.
Il-prosekuzzjoni bdiet tippreżenta l-provi kontra Ryan Schembri ta’ 43 sena mill-Mellieħa, eks Direttur ta’ More Supermarket, li ġie estradit mill-Iskozja u li nġieb Malta x-xahar li għadda qed jiffaċċja akkużi ta’ frodi u ħasil ta’ flus stmati li jammontaw għal għexieren ta’ miljuni ta’ ewro. Huwa qed iwieġeb mhux ħati tal-akkużi, u li anke li ħalla djun kbar warajh għad-danni ta’ diversi persuni.
L-ewwel seduta tal-kumpilazzjoni tal-evidenza kellha tiġi posposta peress li Schembri kien pożittiv għal-COVID-19. Fuq mistoqsija tal-Avukat Roberto Montalto ix-xhud ikkonferma li sa mill-2017 Ryan Schembri kien qed jgħix Londra u ma kienx qed jistaħba, u li kien biss fl-aħħar xahar, xahar iu nofs li hu mar l-Iskozja, fejn hemm inqabad mill-Pulizija u ġie estradit lejn Malta.
L-Ispettur Scerri kkonferma li huwa nqabad mill-Pulizija fl-Iskozja minħabba li kien qed isuq b’veloċita eċċessiva u kien dak li wassal għall-mandat ta’ arrest għal Schembri, lema mandat ta’ arrest inħareġ fil-11 ta’ April 2022. Huwa ġie arrestat mill-pulizija Skoċċiża u deher il-qorti hemmhekk fis-16 u l-20 ta’ April 2022. Imbagħad ġie estradit lejn Malta.
Scerri qal li Schembri kien ikkopera u kien spjega li n-negozju mar ħażin. Huwa qal lill-pulizija li dejjem kellu l-intenzjoni li jħallas lura lill-kredituri tiegħu u qal li qed jaħdem fuq proġett kbir biex ikun jista’ jħallas lura lill-kredituri. Scerri qal li f’Novembru tal-2020, ingħata tliet kwereli minn Darren Casha, li allega li ġie ffrodat miljuni minn Ryan Schembri.
F’Novembru 2013, Casha aġixxa bħala garanzija għal Adrian Zammit għan-negozju tal-importazzjoni tal-laħam. Huwa ngħata aktar minn €2 miljuni. Huwa kien qed jaġixxi wkoll garanzija għal individwu jismu Mohammed għal kumpanija jisimha Copacabana. Scerri qal li tkellem ma’ Darren Casha dwar il-flus li għadda lil Schembri. Dan kien bejn April 2012 u Frar 2014. Casha qal li Schembri kien jgħaddi ċ-ċekkijiet.
Casha qal li ltaqa’ ma’ Schembri fil-Libja, u daħlu fin-negozju tal-laħam flimkien ma’ Mohammed. Scerri jgħid li Casha qallu li Schembri ssuġġerixxa li jiżviluppaw trademark bl-isem ta’ Sorriso. Ftit prodotti kien jaslu Malta, bħal ilma bbottiljat li jiswa ftit li xejn. Affarijiet bħall-kafè li jiswa aktar, qatt ma dehru.
Casha qal lil Scerri li nnota diffikultajiet finanzjarji, b’Schembri jgħidlu li l-kwistjoni tista’ tissolva permezz ta’ ishma li Schembri kellu f’More Supermarkets. Huma kienu marru jaraw l-awdituri, u Schembri kien ikkonvinċihom bil-leġittimità tiegħu. L-isħma mbagħad ġew mogħtija lil Darren Casha.
Fl-aħħar mill-aħħar Casha induna li kien l-uniku sid tat-trademark u kellu miljuni. Scerri qal li waqt li nħareġ il-warrant għal Schembri, induna li l-ispettur George Frendo kellu diversi kwerals oħra kontra Schembri. Wieħed minnhom tal-2014 kien Steve Delia, li Schembri kellu flus lilu għal prodotti tal-laħam.
Delia kien qal li kien ta €115,000 lil Schembri, li għalih Schembri kien tah ċekk ta’ €129,000. Iċ-ċekk kien mingħand Banif Bank, ma kienx jissarraf. Scerri isemmi diversi kwerals oħra ta’ kredituri ta’ Schembri, li ħallas f’ċekkijiet li ma kinux mifdija.
Il-familja Schembri taħrab minn Malta
Ix-xhud qal li mart Ryan Schembri irrakkontat kif fl-2019, qalilha biex tippakkja hekk kif kienu qed jitilqu mill-gżira. Hija kienet qalet li deher imbeżża u konfuż. Huma telqu minn Malta b’karozza Mercedes lejn Pozzallo ma’ binhom. Imbagħad ħallew il-karozza hemmhekk u ħadu titjira lejn Amsterdam u mbagħad marru Dubai.
Huma għexu f’lukanda għal xi żmien f’Dubai, u mbagħad marru l-Awstralja. Fl-aħħar mill-aħħar, reġgħu lura Dubai. Hija spjegat li Schembri dejjem ħallas fi flus kontanti. Schembri baqa’ hemm, iżda martu u binha marru joqogħdu fir-Renju Unit u fl-aħħar irritornaw Malta.
Scerri spjega li l-pulizija Maltija kienet f’komunikazzjoni mal-pulizija fir-Renju Unit. Meta Schembri ħarab, il-kredituri bdew jidhru u jitolbu flus lil Casha.
Il-Maġistrat sorpriża kif mill-2017 il-Pulizija m’għamlet xejn
Fl-2017 l-awtoritajiet tar-Renju Unit infurmaw lill-pulizija Maltija li Schembri kien ivvjaġġa minn Dubai għar-Renju Unit. Il-Maġistrat dehret li ma kinitgx qed temmen li l-awtoritajiet lokali qatt ma aġixxew fuq dan ir-rapport. Hija talbet id-dokumenti biex jivverifikaw min kien responsabbli.
Scerri saħaq li Schembri kien ikkopera mal-Pulizija meta kien ġie interrogat u kien spjega li n-negozju mar ħażin. Huwa qal ukoll lill-pulizija li dejjem kellu l-intenzjoni li jħallas lura lill-kredituri tiegħu u qal li qed jaħdem fuq proġett kbir biex ikun jista’ jħallas lura lill-kredituri.
Schembri iżda rrifjuta li jgħaddi n-numri tal-pin tal-computer tiegħu minħabba l-fatt li kellu informazzjoni sensittiva dwar in-negozju prospettiv. Fil-fatt il-Pulizija Skoċċiża kienet elevat computer u mobiles ta’ Schembri u li dawn kienu mgħoddija lill-Pulizija Maltija,
Dwar in-negizju li kien qed jaħdem fuqu, Schembri qal lill Pulizija li dawn kellhom x’jaqsamu ma’ commodities. Il-pulizija staqsiet lil Schembri jekk il-kredituri tiegħu kinux jafu bil-pjanijiet tan-negozju tiegħu. Schembri qal li ma kienx qalilhom.
Schembri qal lill-pulizija li induna li n-negozju tiegħu ma kienx sejjer tajjeb bejn Marzu u April 2014. Scerri innota li ħafna miċ-ċekkijiet inħarġu wara dan il-perjodu. Scerri kompla jgħid li l-awtoritajiet lokali kienu jafu bil-kumpaniji ta’ Schembri fir-Renju Unit u fis-Seychelles. Huma, iżda, ma kellhom l-ebda informazzjoni dwar dik fis-Seychelles.
Scerri esebixxa t-tagħmir elettroniku li nqabad mill-pulizija Skoċċiża. Huma qabdu wkoll credit cards bankarji u madwar £7,000 fi flus kontanti. Skont il-pulizija Skoċċiża, Schembri kien jgħix l-Ingilterra u għex l-Iskozja għal madwar xahar. Il-proprjetà li kien jgħix fiha kienet ta’ omm is-sieħba tiegħu.
Skont Scerri, Schembri kien konxju ta’ “Blue Notice” li l-pulizija kellha fuqu. Scerri qal li l-individwi m’għandhomx ikunu konxji ta’ din l-informazzjoni. (Tinħareġ Blue Notice meta persuna tkun maħsuba li għandha informazzjoni dwar reat jew suspettat kriminali).
Darren Casha kien qal lill-pulizija li ma tħallsu l-ebda flus waqt it-trasferiment tal-ishma bejn Schembri u hu. Scerri tkellem fuq il-preżentazzjoni li Schembri kien għamel lill-awdituri. Fil-valur nominali, il-kumpanija dehret li kienet qed tagħmel profitt; madankollu, irriżulta li l-profitt kien qed isir permezz ta’ supermarket fil-Libja. Il-profitt għal More Supermarkets kien minfuħ, qal ix-xhud.
Scerri imiss lura mal-preżentazzjoni li Schembri kien għamel lill-awdituri. Fil-valur nominali, il-kumpanija dehret li kienet qed tagħmel profitt; madankollu, irriżulta li l-profitt kien qed isir permezz ta’ supermarket fil-Libja. Il-profitt għal More Supermarkets kien minfuħ.
Meta Casha ħa f’idejh il-kumpanija, ma setax jagħmel l-istess operazzjonijiet tan-negozju peress li ma kellux is-supermarkets Libjani. Wara sar il-kontroeżami tal-Ispettur Scerri mid-difiża ta’ Schembri mmexxija mill-Avukat Roberto Montalto.
M’għamilx użu minn dokumenti foloz
L-Avukat Montalto jistaqsi lil Scerri jekk Schembri għamilx użu minn xi dokumenti foloz. Scerri jgħid li dan ma kienx il-każ sa fejn jafu l-pulizija. Meta ppressat minn Montalto, Scerri jgħid li kienet sorpriża li Schembri ma kienx qed jaħbi sew it-traċċi tiegħu. Jgħid li sabha stramba li Schembri kien imħasseb għall-familja tiegħu u mbagħad baqa’ barra waqt li l-familja tiegħu spiċċat lura Malta.
Ix-xhud qal li Casha kien spjega li Schembri kien jeħodhom f’fieri barranin ta’ prodotti tal-laħam biex juru t-trademark ta’ Sorriso. Scerri jgħid li kien Casha biss li kien semma lil Sorriso miegħu. Scerri jgħid li Schembri deher jissellef flus u jwiegħed profitti lill-kredituri tiegħu. Kien jgħaddi ċekkijiet bil-profitti bil-quddiem.
Montalto jgħid li ħafna mill-kredituri tħallsu minn Schembri u għamlu profitti. Scerri jgħid li dan kien il-każ, iżda jinnota wkoll li kellu lmenti minn dawk li ma tħallsux. Montalto jistaqsi jekk intużawx l-istess metodi ta’ ħlas lura meta tħallsu lura l-kredituri, kif ukoll meta ma kinux. Scerri jgħid li hekk jidher.
Scerri jgħid li huwa faċli li tgħid “in-negozju mar ħażin,” iżda l-azzjonijiet ta’ Schembri u l-mod kif ħarab mill-pajjiż huma suspettużi ħafna. Tenna li filwaqt li Schembri bħalissa għandu kumpaniji fir-Renju Unit u fis-Seychelles, għadu jagħmel l-istess kummerċ bħal qabel.
Scerri saħaq li Schembri kien dak li kabbar il-kumpanija fis-Seychelles. Montalto enfasizza li Schembri kkopera matul il-proċess kollu. Scerri jgħid li l-verifika tal-kumpanija fis-Seychelles u l-komunikazzjoni mal-awtoritajiet jinsabu fi stadju bikri.
Sostna wkoll li hemm diversi kontijiet bankarji fir-Renju Unit f’isem Schembri iżda l-ebda proprjetajiet. Jgħid li mill-intelliġenza jidher li Schembri għex ħajja komda. Schembri qal lill-pulizija Skoċċiża li għamel €100,000. Madankollu, Scerri jgħid li Schembri qal lill-awtoritajiet lokali li għamel €50,000.
Scerri qal ukoll li Schembri fil-bidu kien qallu li kien qed jiġi misruq għax xi ħadd kien ħadmu, iżda fl-aħħar mill-aħħar qal li “kien tilef il-kontroll” tan-negozji tiegħu. Schembri ikkonferma ma’ Scerri li kien abbanduna l-kumpaniji u telaq minn Malta, u qal li kien baqa’ barra għax qabdet miegħu l-media.
Il-pulizija għadha qed issib kredituri ġodda
L-Avukat Montalto staqsa dwar il-kredituri ta’ Schembri. Scerri qal li hu u l-Ispettur George Frendo kienu investigaw l-ilmenti. L-investigaturi fil-passat donnhom ma ħarġux fil-fond dwar it-talbiet ta’ Adrian Agius. L-akkużi tal-qorti kontra Schembri huma bbażati fuq ilmenti li saru minn oħrajn, qal l-ispettur.
Qal ukoll li dan l-aħħar sar jaf ukoll b’żewġ kredituri oħra, ġodda li mhumiex elenkati f’dan il-każ. Montalto jistaqsi dwar il-kwistjoni bejn Schembri u Casha. Schembri tilef il-ħlas tad-djun u għalhekk offra li jittrasferixxi “l-aħjar assi” tiegħu jiġifieri l-ishma tas-supermarkets tiegħu.
Madankollu, Casha qal li dawk l-ishma kienu essenzjalment għal xejn. Schembri ma qabilx u qal lill-pulizija li ma setax jifhem kif wara li ttrasferixxa l-ishma tiegħu, Casha kien għadu ma setax iħallas lill-kredituri. Schembri tefa’ dan fuq ġestjoni ħażina minn Casha.
L-avukat difensur tenna li t-trasferiment tan-negozju sar wara li kien kollu approvat mill-awdituri. L-ispettur jgħid li Casha sostna li kien kollu fittizju u nduna biss wara “U l-awdituri rinomati ma għamlux?” Scerri huwa mistoqsi wkoll dwar it-tikketta ‘Sorriso’ li tpoġġiet fuq prodotti importati destinati għas-suq Malti.
Schembri kien jieħu soċji fin-negozj f’fieri internazzjonali
L-ispettur jgħid li Schembri kien jieħu lil Casha u lil soċji oħra tan-negozju f’fieri barranin biex jitgħallmu dwar il-prodotti. Il-problema ta’ Casha kienet li kien jara dawk il-prodotti barra minn Malta iżda ma jimmaterjalizzawx fuq l-ixkafef tas-supermarkets f’Malta.
“Imma kienu involuti biss Schembri u Casha?” jistaqsi l-avukat. L-ispettur jgħid li kien Casha biss li semma t-tikketta Sorriso. Il-qorti għadha kemmxejn fid-dlam dwar ir-rilevanza ta’ din it-tikketta. Flus tal-investituri mħallta mal-fondi ta’ Schembri.
Mistoqsi dwar somom mogħtija lil Schembri, l-ispettur jgħid li ċ-ċekkijiet ta’ Casha ġew depożitati f’kontijiet miżmuma minn kumpanija msejħa Food World Limited. Il-fondi ntużaw biex jinxtraw prodotti iżda tħalltu ma’ fondi oħra ta’ Schembri.
L-ispettur jgħid li Schembri kien jiltaqa’ mal-kredituri, iħajjarhom jagħtih flus biex jinvesti fin-negozju tiegħu, iwiegħedhom profitti sbieħ. Xi wħud kisbu ċekkijiet bil-quddiem iżda dawk regolarment irkupraw. Schembri kien jiltaqa’ ma’ investituri u jikkonvinċihom biex jerġgħu jinvestu l-qligħ tagħhom.
F’episodju wieħed, investitur kien ried flushom lura u Schembri allegatament qallu biex jiġi Dubai għall-flus fi flus kontanti. Wara Schembri wiegħed trasferiment bankarju iżda dan lanqas qatt ma seħħ. Montalto qal lill-qorti li mhux dejjem kien daqshekk ħażin għall-investituri fil-katina tas-supermarkets.
“Qegħdin hawn nanalizzaw il-kapitolu ikrah finali iżda qabel dan, kien hemm disa ‘kapitoli pjaċevoli,” tenna l-avukat. “Dak hu s-suġġett tal-ilmenti li għandi”, iwieġeb l-ispettur. Montalto jgħid li l-investituri ta’ Schembri kienu qalgħu l-flus qabel ma l-affarijiet daru. Xi wħud kisbu kambjali u counter bills, jgħid l-ispettur, li wassal lill-avukat biex iżid li dan kien kif kollha għamlu l-flus.
“Imma lmentaw biss meta ma ħadux il-flus, ma qalu xejn meta qalgħu l-flus,” jgħid Montalto. L-ispettur jammetti li dan jista’ jkun il-każ. Scerri jgħid lill-Qorti li Schembri sostna li kien infetaħ minħabba li s-supermarket tiegħu Libjan kien qed jiġi misruq. “Dak kienet l-ispjegazzjoni ta’ Ryan. Qal ‘f’xi punt tlift il-kontroll’,” qal l-ispettur.
Ikompli jgħid lill-Qorti li Schembri ma kienx ta raġuni ġustifikabbli għad-deċiżjoni tiegħu li jitlaq minn Malta. L-avukat tal-AG jistaqsi jekk ippreżentax rapport tal-pulizija dwar l-allegat theddid kontra s-sigurtà tiegħu, li għalih l-ispettur jgħid li ma sab l-ebda sinjali ta’ dan.
Dan ġab fi tmiemu l-kontro-eżami ta’ Montalto. L-Ispettur Scerri jgħid lill-Qorti li Schembri jista’ jgħid li ppjana li jħallas lill-kredituri tiegħu, iżda kienu għaddew kważi tmien snin u ma wera l-ebda sinjali li għamel dan. L-Ispettur Scerri jgħid li Schembri tant kien priv għall-flus kontanti li kien saħansitra biegħ l-arloġġ biex jagħmel flus ta’ malajr.
L-Avukat Francois Dalli li jirrappreżenta lil Darren Casha staqsa lill-Ispettur dwar Adrian Agius u Casha. “Kien hemm xi negozju bejn it-tnejn?” “Le,” wieġeb l-ispettur. Scerri qal li Agius u Casha kienu t-tnejn garanti għal terzi persuni u Agius kien ukoll investitur personali fil-kapaċità tiegħu stess.
L-avukat imbagħad staqsa dwar it-trasferiment tas-sehem lil Casha minn Schembri. L-ispettur qal li ħadd ma kien issuspetta li s-supermarket kien qed jaqa’ lura fil-bejgħ tiegħu għax kien tant b’saħħtu. Aktar tard Casha sar jaf li ħafna bejgħ kien sejjer fil-ħwienet ta’ Schembri stess barra minn Malta.
“Allura kien hemm it-taħwid?” staqsa Dalli. “Iva, skond dak li qal Casha,” iwieġeb l-ispettur. Dalli jistaqsi lill-ispettur jekk Schembri kellux xi vizzju. “Fejn marru dawk il-flus kollha, miljuni,?” Huwa jistaqsi. L-ispettur jgħid li jidher li Schembri ma kellu l-ebda vizzju.
Trasferiment ta’ €25 miljun f’kont bankarju
Dalli mbagħad qal li Adrian Agius kien semma, fid-dikjarazzjoni ġuramentata lill-pulizija, kif Schembri kien ittrasferixxa €25 miljun f’kont bankarju ta’ Dubai. Dwar dan, l-ispettur huwa kawt u jgħid li Agius jista’ possibbilment jixhed fi stadju aktar tard. Il-Qorti tordna tfittxija għall-fondi ta’ Schembri, li jista’ għandu Schembri.
L-Avukat Jose’ Herrera bħala parte civile bl-interess ewlieni tiegħu hu li jissalvagwardja l-assi biex jiżgura li l-klijenti tiegħu jitħallsu lura staqsa dwar ordnijiet ta’ ffriżar u sekwestru, iżda l-maġistrat tintervjeni u tgħidlu li dan mhuwiex il-forum korrett għal mistoqsijiet bħal dawn.
Herrera jistaqsi lill-ispettur jekk hu jew sħabu kinux għamlu tfittxijiet għal assi miżmuma minn Schembri u l-familja tiegħu. “Huwa l-Asset Recovery Bureau li jrid jieħu ħsieb dan, tindika l-Maġistrat. Għal dan il-għan, il-qorti tordna lid-direttur tal-ARB biex jagħmel tfittxijiet għal fondi jew propjetajiet ta’ Schembri u l-kumpaniji tiegħu.
L-Avukat Herrera staqsa dwar id-dikjarazzjoni ta’ Adrian Agius lill-pulizija. “Il-pulizija kienet diġà bdiet tinvestiga meta Agius sostna li Schembri nvesta s-somma ta’ €25 miljun f’Dubai?”“Iva”, wieġeb l-ispettur. “Kif ma kien inħareġ ebda mandat ta’ arrest?”
L-ispettur qal li ma setax ispjega dwar dan. “Dak iż-żmien ma kienx xogħli.” Il-maġistrat trid tweġibiet. Hija titlob lista ta’ uffiċjali li ħadmu fuq il-każ mill-2014. Scerri semm lill-Ispetturi Daniel Zammit, Jonathan Ferris, Doriette Cuschieri u oħrajn mill-eks Economic Crimes Unit. “Dawn huma l-ismijiet li niftakar,” jgħid Scerri. Il-maġistrat tgħid li xi ħadd minn dik it-taqsima jridjispjega għaliex ma sar xejn dak iż-żmien fil-Qorti. Il-każ ikompli fl-20 ta” Ġunju fil-11.00am. u l-għada 21 ta’ Ġunju fl-10.30a.m.
//= $special ?>