Konferma mill-Qorti Superjuri: Id-destin tal-ġuri futur ta’ żewġt irġiel akkużati dwar il-qtil ta’ Albert Brian Rosso fl-2005 jinsab f’inċertezza akbar wara li l-Qorti tal-Appell Kriminali kkonfemat sentenza tal-Imħallef Consuelo Scerri Herrera li kienet laqgħet talba tad-difiża biex tiddikjara l-istqarrijiet li kienu għamlu l-akkużati waqt l-interrogazzjoni tal-pulizija bħala inammissibbli bħala prova.
Anthony Bugeja u Piero Di Bartolo qed jistennew il-proċess wara li fl-2008 ġew akkużati bil-qtil tar-raġel minn Marsaxlokk Albert Brian Rosso, li nqatel b’tiri ta’ arma fl-10 ta’ Ottubru 2005 barra d-dar ta’ Bugeja f’Marsaxlokk stess. Il-prosekuturi dejjem saħqu li l-qtil kien marbut ma’ tilwima fuq bastiment tas-sajd proprjetà ta’ Rosso u Bugeja u li fuqu kien jaħdem Di Bartolo.
Il-Qorti tal-Appell Kriminali preseduta mill-Prim Imħallef Mark Chetcuti u l-Imħallfin Edwin Grima u Giovanni Grixti ċaħdet it-talba tal-Avukat Ġenerali li kkontesta d-deċiżjoni tal-Imħallef Scerri Herrera. B’din is-sentenza li ma tistax tiġi mibdula l-każ tal-prosekuzzjoni issa ddgħajjef ħafna peress li prattikament l-unikun provi kienu l-istatments.
Mhux magħruf issa jekk l-Avukat Ġenerali hux se jipproċedi bil-każ. Issa jew jagħżel li jkompli u jsir il-ġuri nkella jordna f’dak li jissejjaħ f’termini legali noll;e prosequi, u għaldaqtant jieqaf kollox u jaqgħu l-proċeduri. Il-kumpilazzjoni tal-evidenza kienet semgħet kif Bugeja kien ċempel lil Rosso biex iżur id-dar tiegħu sabiex jiddiskuti problemi ta’ negozju li kienu jinvolvu l-iskuna tas-sajd Desiree, li kienet imħaddma minn Di Bartolo.
Dejjem skont il-Prosekuzzjjoni Kien inqala’ argument, li spiċċa b’Bugeja jġib arma tan-nar u jispara diversi tiri lejn Rosso, “fil-preżenza u bi qbil ma’ Di Bartolo,” skont l-Attr ta’ Akkuża. Il-katavru ta’ Rosso kien tpoġġa f’xkora u mormi fil-baħar qrib il-Port Ħieles f’Marsaxlokk, kienet allegat il-prosekuzzjoni, liema katavru qatt ma nstab.
L-irġiel ġew akkużati bil-qtil ta’ Rosso, kif ukoll talli ħarġu arma tan-nar waqt it-twettiq ta’ delitt, ġarrew ġisem u pussess ta’ arma tan-nar waqt it-twettiq ta’ reat. L-avukati difensuri taż-żewġ akkużati sussegwentement attakkaw l-ammissibbiltà tal-istqarrijiet u dikjarazzjonijiet magħmula mill-klijenti tagħhom.
L-Imħallef Scerri Herrera fid-deċiżjoni osservat li fiż-żmien meta Bugeja u di Bartolo kienu ħarġu d-dikjarazzjonijiet tagħhom, ma kellhom l-ebda dritt jikkonsultaw ma’ avukat qabel jew waqt l-interrogazzjoni, minkejja li l-liġi kienet tipprovdi dan. “Dawn id-drittijiet ma ġewx infurzati qabel l-10 ta’ Frar 2010.”
Wara li għamlet eżami dettaljat ħafna tal-ġurisprudenza dwar il-kwistjoni tal-ammissibbiltà tal-istqarrijiet mhux assistiti, l-imħallef innotat li l-qrati Maltin reċentement bdew jiddikjaraw inammissibbli dikjarazzjonijiet meħuda qabel l-10 ta’ Frar 2010 fid-dawl tal-vulnerabbiltà tas-suspettat, li jista’ jikkawża irremedjabbli. preġudizzju għad-difiża tagħhom.
Il-Qorti rrimarkat li fil-każ in kwistjoni, Bugeja kien ta tliet stqarrijiet, l-ewwel tnejn mingħajr ma ġie mwissi u Di Bartolo kien ta erbgħa, l-ewwel waħda mingħajr ma ġie mwissi. Id-dikjarazzjonijiet kollha ttieħdu fl-2005 u għalhekk mingħajr assistenza legali.
Wara li qrat l-istqarrijiet, il-Qorti qalet li kien hemm possibbiltà ta’ preġudizzju fil-konfront tal-akkużati, “speċjalment meta min jissejjaħ biex jiġġudika jara t-tweġibiet li ta fl-istqarrijiet tiegħu, u meta ma kellu ebda dritt għal ebda difiża.” Wara li qieset dan, l-Imħallef Scerri Herrera qalet li hija tal-fehma li l-istqarrijiet tal-akkużati, flimkien ma’ kull indikazzjoni jew referenza li ssir għalihom, għandhom jiġu ddikjarati inammissibbli. L-Imħallef ordnat wkoll li l-istqarrijiet jitneħħew mill-atti tal-kawża.
Fl-2015 il-Qorti kienet laqgħet talba biex l-akkużati jgħaddu ġuri flimkien
Fit-18 ta’ Frar 2015 l-Imħallef Emeritus Michael Mallia kien poġġa għal żmien indefinit kawża ta’ qtil wara li laqa’ talba mill-Avukat Ġenerali biex is-suspettat tal-qtil u l-allegat kompliċi tiegħu jgħaddu ġuri flimkien, biex jiffrankaw il-ħin u l-ispejjeż.
L-Imħallef Mallia kien qed jiddeċiedi fuq talba b’rabta ma’ proċess ta’ qtil li kellu jibda fit-23 ta’ Frar ta’ l-istess sena. Piero Di Bartolo, li llum għandu 48 sena, Sqalli li dak iż-żmien kien jgħix Birżebbuġa, kellu jiffaċċja ġuri għall-kompliċità fil-qtil. Anthony Bugeja ta’ 56 sena minn Marsaxlokk kien qed jistenna ġuri separat dwar il-qtil ta’ Rosso.
L-Avukat Ġenerali kien ressaq talba quddiem il-qorti biex il-ġuri jiġi pospost sabiex il-kawżi kontra Di Bartolo u Bugeja jinstemgħu waqt proċess wieħed fid-dawl ta’ xhieda u provi komuni. Di Bartolo kien mistenni jiffaċċja tliet akkużi fil-proċess tiegħu: kompliċità fil-qtil ta’ Rosso, ħabi tal-katavru – li qatt ma nstab – u pussess ta’ arma waqt it-twettiq ta’ reat.
Skont il-prosekuzzjoni, Bugeja ċempel lil Rosso fl-10 ta’ Ottubru, 2005, biex imur id-dar tiegħu biex jiddiskuti xi kwistjonijiet relatati man-negozju tas-sajd tagħhom, partikolarment fuq il-bastiment tas-sajd Desiree li t-tnejn kellhom. Di Bartol kien l-impjegat tagħhom u kien jaħdem fuq l-istess bastiment.
Id-diskussjoni spiċċat ħażin u skont il-prosekuzzjoni, Bugeja u Di Bartolo qablu li joqtlu lis-Sur Rosso. Bugeja allegatament spara lil Rosso u t-tnejn imbagħad tefgħu l-katavru tiegħu l-baħar, barra l-Port Ħieles.
Bugeja kien ‘inkwietat dwar l-għajbien tal-vittma’
Fl-20 ta’ Diċembru tal-2005 kienet xehdet mart il-vittma fejn kienet qalet li wieħed mill-irġiel akkużati bil-qtil ta’ Albert Brian Rosso kien qalilha li kien inkwetat meta l-vittma għeb u li ma kienx jaf x’jagħmel mingħajru. L-armla Rosso, Mary Rose kienet qalet fil-Qorti li meta żewġha ma setax jinstab, hija kienet ċemplet lil Bugeja u tkellmet ma’ martu. Il-mara tal-akkużat kienet qaltilha li Rosso kien mar id-dar tagħhom dakinhar filgħodu biex jiġbor xi flus kontanti.
Rosso kienet irrappurtat lil żewġha nieqes fl-għassa ta’ Ħaż-Żabbar u bdiet it-tfittxija għalih. Hija qalet lill-Qorti li wara tkellmet ma’ Bugeja kien għannaqha u qalilha: “Oh my God, x’ġaralna. Ma nafx x’se nagħmel mingħajru – lanqas biss naf naqra u nikteb.”
Rosso kienet qalet ukoll fil-Qorti li Bugeja darba kien mar id-dar tagħhom biex ikellem lil żewġha. Meta staqsietu x’ġara, qalet Rosso, żewġha kien qalilha li kien hemm argument dwar dgħajsa tas-sajd f’Pozzallo, l-Italja. Hija qalet li kienet tkellmet ukoll ma’ raġel ieħor fir-rigward tal-allegati theddidiet li kien qed jirċievi żewġha.
Hija qalet ukoll li dan kien sostna li kien dejjem ikun ma’ Rosso u qatt ma kien hemm argumenti. L-avukati Franco Debono u Arthur Azzopardi qed jirrappreżentaw lil Anthony Bugeja fil-proċeduri. Piero Di Bartolo huwa rappreżentat mill-avukat Roberto Montalto. L-Ispetturi Christopher Pullicino u Louise Calleja kienu mexxew il-prosekuzzjoni. L-Avukat Philip Galea Farrugia, mill-uffiċċju tal-Avukat Ġenerali, qed imexxi l-prosekuzzjoni.
