Lokali Qorti

Deċiżjoni tal-President li tiċħad il-maħfra lill-aħwa Degiorgio mhijiex soġġetta għal reviżjoni ġudizzjarja

L-aħwa George u Alfred Degiorgio naqsu milli jannullaw id-deċiżjoni meħuda mill-President ta’ Malta li ċaħdithom il-maħfra presidenzjali, bil-Qorti tiddikjara li tali deċiżjoni, meħuda fuq parir tal-Kabinett, ma kinitx soġġetta għal reviżjoni ġudizzjarja.

Dan kien ir-riżultat ta’ sentenza mogħtija fi proċeduri ċivili mressqa mill-aħwa li bħalissa qed jistennew il-proċess biex jgħaddu ġuri għall-allegat involviment tagħhom fil-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia. It-tnejn talbu maħfra presidenzjali bi skambju għal informazzjoni diretta li sostnew li għandhom dwar l-allegat involviment ta’ żewġ eks Ministri tal-gvern f’“reati serji ħafna”.

Iżda t-talbiet tagħhom ġew miċħuda mill-President George Vella li aġixxa fuq rakkomandazzjoni tal-Kabinett li, dan minn naħa tiegħu kien, aġixxa fuq parir li rċieva mingħand l-Avukat Ġenerali u l-Kummissarju tal-Pulizija. L-aħwa Degiorgio sostnew li dik id-deċiżjoni ttieħdet mingħajr ma ħadd qatt sema’ dak li kellhom xi jgħidu, u esprimew it-tħassib tagħhom li “ħadd f’Malta” mhuwa lest li jismagħhom, għalkemm sostnew b’mod miftuħ u konsistenti li għandhom provi “ta’ veru, affidabbli, kredibbli u evidenza diretta.”

Sussegwentement huma ppreżentaw żewġ azzjonijiet separati. Fl-ewwel waħda, sostnew li d-dritt fundamentali tagħhom għal smigħ ġust inkiser. It-tieni azzjoni kienet li tirrevedi d-deċiżjoni tal-President bħala azzjoni amministrattiva meħuda fuq parir li kien bi ksur tal-prinċipji tal-ġustizzja naturali.

Dan il-każ kien ippreżentat kontra l-President ta’ Malta, il-Prim Ministru, il-Kabinett, il-Kummissarju tal-Pulizija, l-Avukat Ġenerali, l-Avukat tal-Istat u l-Ministru tal-Ġustizzja. Meta tat is-sentenza, il-qorti osservat li “att amministrattiv” skont l-artikolu 469A(2) tal-Kodiċi ta’ Organizzazzjoni u Proċedura Ċivili kien jinkludi “il-ħruġ minn awtorità pubblika ta’ kwalunkwe ordni, liċenzja, permess, mandat, deċiżjoni jew rifjut għal kull talba ta’ min jagħmel it-talba.”

Il-pariri mogħtija lill-Kabinett żgur li ma jaqgħux fil-parametri ta’ din id-definizzjoni, għalkemm kienu “estensivi”- u “forsi estensivi wisq,” irrimarka s-Sur Imħallef Grazio Mercieca, li jippresiedi l-Prim’Awla, Qorti Ċivili. Parir ma kienx deċiżjoni u għalhekk it-talbiet tal-aħwa kontra l-AĠ, l-Avukat tal-Istat u l-Kummissarju tal-Pulizija kienu infondati.

Il-Prim Ministru fil-kapaċità personali tiegħu ma kellu xejn x’jaqsam mal-kwistjoni u r-rakkomandazzjoni tal-Kabinett lill-President ma kinitx att amministrattiv f’termini ta’ liġi, qalet il-qorti. Għalkemm il-President aġixxa fuq dik ir-rakkomandazzjoni, id-deċiżjoni finali kienet “formalment” tiegħu, mhux tal-Kabinett.

Madankollu, il-liġi stess tat immunità lill-President meta jaġixxi fil-funzjonijiet tal-kariga tiegħu u għalhekk, id-deċiżjoni li tiċħad il-maħfra ma kinitx suġġetta għal stħarriġ ġudizzjarju. Il-leġiżlatur saħansitra mar pass ‘il quddiem. Il-Kostituzzjoni ddikjarat li kull meta l-President kien meħtieġ jaġixxi “skond il-parir ta’ xi persuna jew awtorità” tali parir “m’għandu jiġi mistħarreġ f’ebda qorti.”

Għalhekk, filwaqt li ddikjarat il-partijiet kollha, ħlief għall-Avukat tal-Istat, bħala mhux idonei, il-qorti kkonkludiet li t-talbiet ta’ Degiorgios setgħu jintlaqgħu peress li la d-deċiżjoni tal-President u lanqas il-parir relattiv ma kienu eżaminabbli fil-qorti. L-avukati Stefano Filletti u Maurice Meli rrappreżentaw lill-President.