Il-Maġistrat Donatella Frendo Dimech ippresediet is-smigħ mill-ġdid tal-proċeduri tal-Mandat ta’ Arrest Ewropew kontra John Spiteri, bennej ta’ 56 sena mill-Qrendi, li huwa mfittex mill-awtoritajiet Taljani biex jiffaċċja akkużi ta’ konfoffa biex jitwettaq reat u traffikar ta’ marijuana.
Spiteri ġie investigat wara li f’Diċembru li għadda kien fost 16-il persuna li l-Pulizija arrestat f’Katanja dwar ċirku ta’ traffikar ta’ droga bejn Malta u Sqallija. Matul ir-rejd hekk imsejjeħ ‘Operation La Vallette’ l-Pulizija Taljana kkonfiskat aktar minn 400 kilogramma droga.
John Spiteri u 15 oħra kienu ġew arrestati wara li l-awtoritajiet ġudizzjarji fi Sqallija ħarġu mandat t’arrest Ewropew kif ukoll Twissija tas-Sistema ta’ Informazzjoni ta’ Schengen fil-konfront tagħhom wara li allegatament assoċjaw ruħhom ma’ traffikar internazzjonali ta’ droga. L-investigazzjonijiet kienu ilhom għaddejjin erba’ snin.
Fi tmiem is-seduta ta’ tliet sigħat il-Ġimgħa, Spiteri ngħata l-libertà proviżorja, li kienet garantita b’depożitu ta’ €20,000 u garanzija personali ta’ €30,000. Ġie ordnat ukoll jiffirma fl-Għassa tal-Pulizija kuljum. L-istess qorti qabel kienet ċaħdet it-talba għar-raġuni li dokumentazzjoni importanti ma ġietx esebita mill-prosekuzzjoni, iżda wara li l-AĠ appella dik is-sentenza, il-Qorti tal-Appell Kriminali ddikjarat id-deċiżjoni nulla u ordnat li l-każ ta’ Spiteri jerġa’ jinstema’.
Fil-bidu tas-seduta nżammet minuta silenzju, bħala sinjal ta’ rispett lejn il-prosekutur Karl Muscat, li l-mewt f’daqqa tiegħu aktar kmieni din il-ġimgħa kienet ta’ xokk għall-komunità legali. Meta beda s-seduta, l-avukat Franco Debono, deher għal Spiteri flimkien mal-avukat Charles Mercieca, ħabbar li d-difiża mhux se tkun qed titlob ir-rikuża tal-maġistrat.
“Se nħalluha f’idejn il-qorti, li għaliha għandna l-akbar rispett.” Id-difiża talbet permess biex tipproduċi avukat Taljan biex jixhed dwar “fatti rilevanti, fir-rigward tan-nuqqas assolut ta’ informazzjoni,” iżda dan ġie rrifjutat aktar tard mill-qorti, minkejja l-insistenza ripetuta tad-difiża.
Il-Qorti qalet li ma kellhiex bżonn tisma’ lil xi persuna “biex tgħidlu kif twettaq xogħolha u tasal għal deċiżjoni dwar jekk ir-reati humiex estradibbli jew le.” Madankollu, il-qorti qalet ukoll li se tagħti l-opportunità lid-difiża biex tippreżenta nota li tesibixxi kwalunkwe dokumentazzjoni oħra li b’xi mod tista’ sservi biex titfa’ dawl fuq l-interpretazzjoni tal-liġi mitluba mill-qorti.
“Il-liġi tagħna għaddiet minn għarbiel fin. Hija il-framework ta’ deċiżjoni drakonjana, mhijiex liġi Maltija.” Bl-istess mod, l-allegazzjoni tal-avukati li l-imputat ma kienx l-istess persuna msemmija fil-mandat ukoll ingħatat daqqa ta’ ħarta mill-maġistrat, li rrimarkat li d-dettalji ta’ identifikazzjoni tiegħu kienu jaqblu ma’ dawk speċifikati fil-Mandat ta’ Arrest Ewropew (MAE) u li r-raġel kien ikkonferma l-identità tiegħu stess dalgħodu meta mistoqsi mill-qorti.
Id-dokumenti sottomessi mal-MAE ma għamlu xejn biex isostnu l-akkuża, qal l-avukat. “M’hemm l-ebda evidenza kontrih,” sostna Debono, “u dan jispjega għaliex il-MAE innifsu huwa qasir ħafna fid-dettall. M’għandux biżżejjed dettall biex il-qorti tagħmel l-analiżi meħtieġa.”
“Aġir bħal dan m’huwa qatt ġustifikabbli taħt l-ebda ċirkostanza, lanqas bħala reazzjoni jew espressjoni ta’ emozzjonijiet ta’ rabja jew dwejjaq li ta’ sikwit jixprunaw minn terminazzjoni akrominjuża ta’ relazzjoni. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Hubert Cini.
Il-Qorti kkastigat ukoll lill-prosekuzzjoni, talli allegat quddiem il-Qorti tal-Appell Kriminali li ma tħallewx jesebixxu dokument ta’ 200 paġna mill-maġistrat. “Int ma għedtx lill-imħallef li tlabt lill-qorti biex tipprovdi ‘print out’ tad-dokument, u għalhekk tagħmel ix-xogħol tal-prosekuzzjoni.”
Ma kien hemm xejn li jwaqqaf lill-AĠ milli jagħmel l-affarijiet b’mod differenti, qalet il-qorti. “Ma nistax nagħtiha bl- imgħarfa jew nagħmel suġġerimenti.” Il-mandat domestiku maħruġ għall-arrest ta’ Spiteri f’Malta kien ġie esebit fil-proċeduri tal-appell, innotat il-qorti, li qrat il-mandat Malti b’leħen għoli biex tenfasizza dak li indika lil Spiteri.
Frendo Dimech stiednet lir-rappreżentanti tal-partijiet biex jagħmlu sottomissjonijiet dwar dak meħtieġ għall-estradizzjoni, filwaqt li rrimarkat li kien hemm dubji dwar l-estradibbiltà taż-żewġ reati li għalihom kien qed jintalab ir-ritorn ta’ Spiteri.
Il-kwistjoni tan-nuqqas ta’ dettall fil-MAE dwar l-allegati reati li għalihom Spiteri kien imfittex fl-Italja tqajmet ukoll ripetutament mid-difiża, Debono argumenta li n-nuqqas ta’ dettall kien “preċiżament għax mhux estradibbli.” Fis-sottomissjonijiet tiegħu l-avukat difensur argumenta li l-liġi talbet lill-qorti biex “teżamina l-imġieba mhux ir-reat,” peress li l-liġi għamlet referenza kostanti għal “kondotta.”
“X’għamel allegatament? Mhux qed nitkellem dwar l-akkużi. Biex tistabbilixxi kondotta ma tistax sempliċement ikollok żewġ sentenzi ta ‘deskrizzjoni. Huwa għalhekk li qed nargumentaw li m’hemmx biżżejjed informazzjoni fil-MAE biex il-qorti tasal għal konklużjoni.” Il-qorti rrilevat li hija setgħet titlob informazzjoni supplimentari mill-awtoritajiet Taljani dwar din il-kwistjoni.
F’sottomissjonijiet li damu aktar minn sagħtejn, Debono, ikkritika dak li sejjaħ l-abbozzar drakonjan tal-liġi Ewropea applikabbli, u qal li dan kien diġà ġie rrimarkat mill-qrati superjuri Maltin. “Mhux tort tal-AĠ Malti. Aġixxew kif kienu obbligati,” qal l-avukat.
“Il-Mandati ta’ Arrest Ewropew jittrattaw żewġ kategoriji ta’ persuni l-istess: dawk li huma mfittxija u dawk li diġà huma kkundannati, iżda b’mod ġenerali. Naħseb li hemm bżonn ta’ bidla. Il-liġi tevolvi.” Id-difiża saħqet li l-qorti ma ngħatatx biżżejjed informazzjoni dwar l-imġieba inkwistjoni biex tiddeċiedi jekk ir-reat kif deskritt, jikkostitwixxix ukoll reat taħt il-liġi Maltija – ir-rekwiżit hekk imsejjaħ ‘double criminality’.
Wara li ċanfret lill-pulizija talli ġabet magħha din is-sitwazzjoni billi naqset milli tesibixxi d-dokumentazzjoni meħtieġa waqt l-arrest, il-qorti differita l-kawża għas-sentenza għall-24 ta’ Awwissu. Id-difiża ngħatat għat-12 ta’ Awwissu biex tippreżenta nota tas-sottomissjonijiet finali. Il-Prosekutur tal-AĠ Ylenia Abela u l-ispettur tal-pulizija Mark Galea rrappreżentaw lill-awtoritajiet Maltin fil-proċeduri. Għal Spiteri dehru l-avukati Franco Debono u Charles Mercieca.
