Lokali Qorti

L-assoċjazzjoni tal-inġiniera f’tentattiv li tannulla emendi fil-liġi

L-Assoċjazzjoni Maltija tal-Inġiniera Professjonali qed tisfida emendi riċenti fil-liġi li tirregola l-professjoni li, hija ssostni, ġew mgħoddija mill-parlament b’mod “illegali u manifestament anti-kostituzzjonali”. L-assoċjazzjoni, li tirrappreżenta membri tal-professjoni b’garanzija, ilha involuta f’battalja legali dwar emendi li, sostniet, jeliminaw b’mod effettiv l-istatus tal-inġinier professjonali.

Fl-2020, l-assoċjazzjoni kienet applikat b’suċċess għal mandat ta’ inibizzjoni, appoġġjat ukoll minn tliet membri eletti fuq il-Bord tal-Professjoni tal-Inġinerija, fi sforz biex jimblokka t-tentattiv tal-bord li jimbotta l-emendi proposti permezz tal-parlament.

Dak il-mandat ġie milqugħ u sussegwentement ikkonfermat mill-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili f’Novembru 2020 permezz ta’ deċiżjoni li biha l-Imħallef Francesco Depasquale osserva li meta tali bidliet leġiżlattivi jaffettwaw “l-għoti ta’ servizz” minn professjoni, kellhom jiġu preċeduti. permezz ta’ “proċess ta’ konsultazzjoni rigoruż”.

Tali konsultazzjoni serviet biex tipprovdi lill-pubbliku bid-dettalji kollha meħtieġa dwar jekk il-bidliet proposti ssodisfawx l-hekk imsejjaħ “test tal-proporzjonalità” li kien mitlub taħt direttiva tal-UE kif ukoll f’termini tal-Att XXV tal-2020.

Peress li f’dik l-okkażjoni l-qorti kienet osservat nuqqas ċar ta’ “armonija”, laqgħet l-inġunzjoni li tgħid li l- Assoċjazzjoni Maltija tal-Inġiniera Professjonali kienet se ssofri preġudizzju irremediabbli li kieku l-emendi kellhom jgħaddu mingħajr il-konsultazzjoni meħtieġa. Il-qorti “kategorikament” ordnat lill-Bord tal-Professjoni tal-Inġinerija, bħala l-korp kompetenti biex iwettaq tali konsultazzjoni pubblika, biex ma jipproċedix b’dawk l-emendi qabel ma l-qorti tiddetermina jekk il-konsultazzjoni kinitx twettqet skont il-liġi.

Iżda l-emendi għaddew xorta waħda. L-ewwel qari tal-bidliet proposti tressqet fil-Parlament f’Marzu 2021, li witta t-triq għall-proċess leġiżlattiv. F’Lulju 2021, l-emendi ġew approvati mingħajr ma l-Parlament ikun mexa mal-proċeduri u d-dispożizzjonijiet obbligatorji f’termini ta’ liġi.

Sadanittant, dak il-mandat ta’ inibizzjoni u l-proċeduri relattivi tal-qorti għadhom għaddejjin. Issa, Arthur Ciantar, bħala president tal-assoċjazzjoni, ippreżenta proċeduri ġodda quddiem il-Prim’Awla, Qorti Ċivili fil-ġurisdizzjoni kostituzzjonali tagħha, fejn sostniet li tali aġir mill-Parlament huwa “illegali u manifestament anti-kostituzzjonali”.

Kemm il-Kostituzzjoni kif ukoll il-ġurisprudenza kienu jorbtu lill-Parlament biex jeżerċita s-setgħat leġiżlattivi tiegħu “strettament” fl-ambitu tal-proċeduri statutorji. Dan il-prinċipju fundamentali jissalvagwardja s-supremazija tal-Kostituzzjoni u kull nuqqas mill-Parlament f’dan ir-rigward ifisser li l-liġi li tirriżulta tkun nulla.

F’dan il-każ, l-emendi fil-liġi tal-inġinerija ma kinux suġġetti għal proċess ta’ konsultazzjoni validu u obbligatorju qabel ma ġew diskussi fil-Parlament. Barra minn hekk, il-Parlament kien iffaċċjat b’“ostaklu leġittimu”, jiġifieri l-mandat ta’ inibizzjoni ta’ projbizzjoni milqugħa mill-qorti, li, taħt is-sistema ta’ separazzjoni tas-setgħat, eżerċitat awtorità ugwali bħall-Parlament.

Konsegwentement, l-assoċjazzjoni kienet qed titlob lill-qorti tannulla l-emendi, timponi limitu ta’ żmien fiss biex il-Parlament jimxi mad-deċiżjoni tal-qorti u jipprovdi kwalunkwe rimedju adegwat ieħor. L-applikazzjoni tressqet kontra l-avukat tal-istat, il-prim ministru, is-segretarju permanenti fl-uffiċċju tal-Prim Ministru, il-ministru Ian Borg, is-segretarju permanenti fil-ministeru tal-proġetti kapitali u l-Ispeaker tal-Kamra tad-Deputati. L-avukati Austin Bencini u Daniel Buttigieg iffirmaw l-applikazzjoni.