Mara Amerikana li ġiet rifjutata abort f’Malta, minkejja li t-tqala ma kinitx vijabbli u potenzjalment perikoluża għall-omm, ressqet kawża kostituzzjonali kontra l-Ministru tas-Saħħa, billi argumentat li l-projbizzjoni ġenerali ta’ Malta dwar it-terminazzjonijiet kienet tikser numru ta’ liġijiet internazzjonali.
Il-qagħda ta’ Andrea Prudente kienet fuq l-aħbarijiet internazzjonali f’Ġunju li għadda, wara li t-tobba fl-Isptar Mater Dei rrifjutaw li jtemmu t-tqala, għal raġunijiet legali, minħabba li l-fetu kien għad kellu l-qalb tħabbat, minkejja li l-mara tilfet il-fluwidu amnjotiku kollu u l-plaċenta inqalgħet minn postha.
Il-projbizzjoni sħiħa ta’ Malta fuq l-abort żammet lit-tobba milli jagħmlu abort – jevitaw kumplikazzjonijiet serji u ta’ theddida għall-ħajja għall-omm, mingħajr ma jaffaċċjaw akkużi kriminali serji. Il-każ ta’ Prudente kien poġġa l-liġijiet stretti ta’ Malta kontra l-abort taħt l-attenzjoni ta’ skrutinju internazzjonali hekk kif l-istorja ta’ din iċ-ċittadina Amerikana u s-sieħeb spiċċat storja kbira fuq il-media.
F’rikors ippreżentat f’isem Prudente mill-avukat Lara Dimitriyevic, hija talbet lill-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili fil-ġurisdizzjoni Kostituzzjonali tagħha biex tiddikjara t-taqsimiet applikabbli tal-Kodiċi Kriminali li qed jiksru l-Kostituzzjoni u l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem.
Konsegwenza ta’ dan, il-qorti ntalbet ukoll tiddikjara li Prudente sofriet ksur tad-drittijiet fundamentali tagħha tal-bniedem u tordna lill-Istat jikkumpensaha għad-danni li sofriet. ‘Hija ma kellhiex għażla oħra ħlief li tistenna sakemm ġisimha beda jaħdem, proċess li seta’ jieħu ġimgħat jew xhur, u għalhekk kellha tfittex kura barra minn Malta minħabba li ħajjitha u s-saħħa tagħha kienu f’riskju.”
Fid-dawl tar-riskju li tiżviluppa ivvanelament jew emorraġija, il-kumpanija tal-assigurazzjoni ta’ Prudente kienet għamlet arranġamenti biex tiġi evakwata medikament lejn Spanja. “Din kienet tqala ppjanata u mistennija ħafna għall-mara u s-sieħeb tagħha, Jay, u għalkemm ma kinitx deċiżjoni faċli, ma kellhiex għażla oħra ħlief li tfittex it-tmiem tat-tqala tagħha mingħajr aktar dewmien peress li ħajjitha kienet fil-periklu .”
L-esperjenza kienet waħda trawmatika ħafna għall-mara, bit-tbatija riżultanti baqgħet għaddejja sal-lum, hija qalet. “Hija għaddiet minn dan kollu għax il-liġi Maltija ma tippermettix it-tmiem ta’ tqala, anke jekk is-saħħa tal-omm tkun f’riskju,” irrimarkat Dimitriyevic. “
Hija xi ħaġa mill-lewn id-dinja, li dan jikkostitwixxi nuqqas serju fl-obbligi pożittivi ta’ dawk li kontrihomn qed isir dan ir-rikors… partikolarment fejn tidħol is-salvagwardja tas-sigurtà, id-dinjità u l-privatezza tal-mara u s-sieħeb tagħha,” jgħid ir-rikors.
L-avukat argumentat li n-nuqqas ta’ aċċess għall-kura medika, li wassal biex saħħet Prudente ġiet ipperikolata, kien jammonta għal ksur tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem tal-mara. Dan kien wassal biex it-trattament tagħha ħa aktar minn dak rakkomandat mill-istandards internazzjonali, sostniet l-avukat, u kompliet tgħid li n-nuqqas assolut ta’ aċċess għat-terminazzjoni f’dan it-tip ta’ każ jikkostitwixxi trattament inuman u degradanti, diskriminazzjoni fuq il-bażi ta’ sess, peress li kif ukoll li jkollha impatt fuq il-ħajja privata tagħha.
In-nuqqas ta’ aċċess għal trattament mediku kien jikkostitwixxi wkoll ksur tad-drittijiet fundamentali tan-nisa kif protetti miċ-Charter Ewropew tad-Drittijiet tal-Bniedem, id-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, il-Patt tad-Drittijiet Ċivili u Politiċi, il-Konvenzjoni tal-Eliminazzjoni tad-Diskriminazzjoni Kontra n-Nisa, il-Programm ta’ Azzjoni tal-ICPD, Pjattaforma ta’ Azzjoni ta’ Beijing, kif ukoll il-Kostituzzjoni ta’ Malta.
