Eżaminatur tas-sewqan iddeskriva kif direttur ta’ Transport Malta kien jgħidlu biex jgħin lil ċerti kandidati jgħaddu mit-testijiet tas-sewqan tagħhom għax kienu “tal-ministru”. Kien hemm mumenti fejn kien jiġi mhedded bit-tkeċċija mill-impieg jekk ma joqgħodx ma dak li jgħidlu.
Quddiem il-maġistrat Rachel Montebello kompliet il-kumpilazzjoni ta’ provi kontra d-direttur ta’ Transport Malta għad-Direttorat tat-Trasport bl-Art Clint Mansueto, l-eks kunsillier Laburista ta’ Ħaż-Żebbuġ Philip Edrick Zammit u Raul Antonio Pace.
It-tliet irġiel qed iwieġbu mhux ħatja ta’ akkużi ta’ korruzzjoni u ‘trading in influence’. L-eżaminatur tat-testijiet tas-sewqan Roderick Cavallo intalab biex jixhed, iżda mhux qabel ma l-avukat tiegħu kiseb dikjarazzjoni bil-miktub mill-prosekuzzjoni li tgħid li mhux se jittieħdu l-ebda proċeduri kriminali kontra Cavallo b’rabta ma’ dan il-każ.
Cavallo qal lill-Qorti li kien ilu eżaminatur fi Transport Malta għal aktar minn ħames snin, li bdew fl-2017. Huwa indika lil Mansueto bħala li kien l-imgħallem dirett tiegħu, iżda qal li għaraf ukoll “Raul u Philip.”
“Jekk ma tgħaddihx lil dan, wieġbu int l-Ministru”
Il-Prosekutur Abigail Caruana staqsiet lil Cavallo jekk qattx ġie avviċinat mill-irġiel akkużati. “Biex nieħu ħsieb xi ħadd, trid tfisser?” staqsa x-xhud. “Iva, biex tgħin lil ċerti kandidati – biex jgħaddu mit-test.” “Min avviċinalek?” staqsiet l-prosekutur.
“Clint. Għax il-kandidat ikun wieħed tal-Ministru. Biex nieħu ħsiebu.” L-istruzzjonijiet ikunu jew verbali jew miktuba fuq id-dokumenti, qal ix-xhud, filwaqt li spjega li jekk il-ħin tat-test kien indikat fuq id-dokumenti tat-test, huwa kellu jiżgura li l-kandidat jgħaddi.
Ix-xhud ma setax jiftakar dak li kien qallu eżatt l-akkużat, qal lill-Qorti. “Kont inkun skomdu nagħmel dan, kont nevita toroq traffikużi għax jekk ifalli l-kandidat, stajt naqlagħha kieku. Ma kien ikun kuntent.” “Kont immurntaħdem, u kien jibgħat għalij, biex jgħidli liema kandidati nieħu ħsieb għax kienu tal-ministru. Kultant kien ikun hemm nota.”
Filgħodu, jingħata pakkett ta’ dokumenti lill-eżaminatur. Jekk ikun imniżżel ħin kien ifisser li kienu “tal ministru,” qal ix-xhud. Id-dokumenti kienu jikkonsistu f’formoli li fuqhom kien jikteb Cavallo jekk il-kandidat kienx għadda jew falla. Irrefera għalihom bħala “ċertifikati,” u żied li fuq kull ċertifikat hemm ikunu miktuba d-dettalji tal-kandidat u l-kategorija tat-test.
“Jekk il-pakkett tat-test kellu l-inizjali tiegħi fuqu u l-ħin, pereżempju 10:30am miktuba fuqhom, allura l-kandidat huwa VIP.” Dawn it-talbiet kienu bdew jonqsu meta eżaminaturi ġodda ingħaqdu ma’ Transport Malta, madwar tliet snin ilu, qal ix-xhud, “bdejna niġu mwarrba, minn Clint.”
Mansueto ġieli kien jistaqsi wara t-test fuq il-kandidati speċjali, biex jara kif kienu marru fit-test tagħhom. “Kien hemm drabi meta għedtlu li ma marrux tajjeb,” qal ix-xhud. Cavallo qal lill-Qorti li minkejja dawn l-istruzzjonijiet, xorta waqa’ fuq uħud minn dawn il-kandidati.
“Kont taħt pressjoni, ovvjament. Mhuwiex komdu…jekk infallih, naqlagħha…nipprova nevita ċerti toroq traffikużi biex ngħin biex nevita li l-kandidat jagħmel ċerti żbalji. Meta fallejthom, ma kienx ikun kuntent. Kultant kien jirrabja miegħi.” Cavallo qal li fil-bidu kien ukoll involut fl-eżami tat-teorija.
“Uħud mill-kandidati ma kinux jafu jaqraw u kienu se jkunu assistiti. Kieku kont qed tassisti kandidat VIP inti tagħti daqqa t’id. Kont nistaqsihom jekk kinux ċerti minn tweġiba partikolari, u l-bqija.” “Hu kien jgħidilna l-ġurnata ta ‘qabel, jew ikun miktub fuq il-karta, li jindika l-ħin,”
Cavallo żied jgħid li Mansueto biss kien jibgħat dawn l-istruzzjonijiet u li skrivan jew xi ħadd ieħor kien jagħtih id-dokumenti. Cavallo kien beda jeżamina testijiet għal-liċenzji tal-karozzi tal-passiġġieri, iżda aktar tard ingħata wkoll muturi.
Huwa fakkar inċident wieħed b’mod partikolari, li kien enfasizza r-rabta mal-ministru. “Hu qalli ‘Jekk ma tgħaddix lil dan il-ġuvni, int trid twieġeb lill-ministru.” Huwa kien ingħata struzzjonijiet biex ibaxxi l-istandards tat-test għall-minimu assolut f’każijiet li jinvolvu ċittadini ta’ terzi li jinġiebu Malta biex jaħdmu bħala xufiera.
“Pereżempju l-Indjani għal Coptaco….Manuel Psaila kien qalli: ‘sakemm it-trakkijiet ma jiġux lura mtebbgħin bid-demm kun żgur li jgħaddu.’ Konna jien u raġel ieħor. Dawn il-kandidati kellhom liċenzja minn pajjiżhom u jkollhom biss jgħaddu minn valutazzjoni. Kont taħt pressjoni,” huwa tenna.
Kontro-eżaminat mill-avukat Joe Giglio, Cavallo ikkonferma li Pace kien jgħaddi biss il-pakkett taċ-ċertifikati, li kienu diġà mmarkati, iżda kompla jgħid li “Niftakar okkażjonijiet fejn jgħidli ‘qallek dwar dan’ – qallek b’dan’ – li jirreferi għas-superjur tiegħu Mansueto.”
L-Avukat Herman Mula kontro-eżamina wkoll lix-xhud, u staqsa jekk qattx għadda kandidati li kieku ma kinux ifallu. “Kieku kienu ħżiena, kont infallihom,” wieġeb Cavallo. Ma ftakarx li qatt ingħata xi struzzjonijiet bħal dawn minn Zammit, qal fi tweġiba għal aktar mistoqsijiet minn Mula.
Cavallo qal lill-qorti li kien ġie mhedded bit-tkeċċija jekk ma jikkonformax. “Darba qalli biex niftakar x’kien x’ġara lil Charlie u Joanne, li kienu jaħdmu magħna iżda ma kinux jaqblu miegħu… ‘Jien inkarigat hawn.’ Huwa kien spiċċa biex keċċihom.”
“Kulħadd kien ma’ Mansueto,” spjega x-xhud. “Anke l-unions, il-maniġment, kienu kollha miegħu.” Wara li Cavallo u l-kollegi tiegħu kienu qajmu oġġezzjonijiet għall-istruzzjonijiet korrotti, u rrifjutaw li jagħmlu testijiet tat-teorija, billi nvolvew ukoll l-union tagħhom, “ribelljaw kontrih,” spiċċaw li ma jistgħux jingħataw promotion.
“Meta Mansueto ma baqax ikellimna, beda jhedded li se jagħmel vendetta. Huwa biddel ir-rekwiżiti fuq sejħiet għal postijiet vakanti, b’tali mod li l-eżaminaturi l-antiki ma kkwalifikawx għalihom.” Fi tmiem is-seduta l-maġistrat Rachel Montebello ddeċidiet li kien hemm biżżejjed provi biex l-akkużati kollha jitqiegħdu taħt att ta’ akkuża, u ddifferiet il-każ għal Novembru.
