Mossa li ssorprendiet lil bosta kienet li l-president tal-NGO Repubblika tela’ fuq il-pedana tax-xhieda hekk kif kompliet il-prosekuzzjoni tal-Pilatus Bank u l-eks Money Laundering Reporting Officer (MLRO) tiegħu Claudeanne Sant Fournier quddiem il-maġistrat Donatella Frendo Dimech.
Hekk kif bdiet is-seduta, l-avukat difensur Stefano Filletti għamel talba mhux mistennija, fejn talab lill-qorti biex tħalli n-nutar Robert Aquilina jixhed. Il-qorti qalet li kien “ħasra” li l-avukat ma jkunx informaha minn qabel dwar dan. Wara ftit ta’ diskussjoni ma’ FIlletti u diskussjoni dwar taħt liema artikolu tal-liġi n-nutar seta’ jitħalla jixhed f’din il-kumpilazzjoni ta’ provi, il-qorti ppermettietha, filwaqt li nnutat li l-liġi kienet tippermetti lid-difiża tħarrek xhieda li ma kinux ġew identifikati mill-prosekuzzjoni.
Il-maġistrat iżda żiedet tgħid li tkun kawta ħafna li tesprimi ruħha aktar dwar kif saret it-talba – “jiġifieri waqt seduta, bix-xhud diġà ġie mitkellem u jistenna barra l-awla- u dan meta la l-qorti. u lanqas il-prosekuzzjoni ma kienet infurmata b’xi ħaġa minn qabel”.
L-avukat tal-prosekuzzjoni Ramon Bonnett Sladden, wieħed mill-avukati mill-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali, informa lill-qorti li kien qed jirriserva d-dritt li jwieġeb bil-miktub. Din l-interjezzjoni serviet biss biex jaqla’ ċanfira mill-qorti. “Ma tistax twieġeb bil-miktub, għandek tkun ippreparat! Sa dalgħodu lanqas jien kont konxja ta’ dan.”
L-att kien trasgressjoni tal-istituzzjoni tan-notifika, irrimarkat il-qorti. Il-maġistrat sejjħet lil Aquilina fl-awla, u staqsietu jekk kienx komdu jixhed illum, mingħajr ma jkun ġie avżat. Huwa wieġeb li kien. Wara li rat dan, il-qorti laqgħet it-talba ta’ Filletti u ħalliet lil Aquilina jixhed.
Robert Aquilina tela’ fuq il-pedana tax-xhieda biex jixhed fil-kapaċità tiegħu ta’ nutar. Qabel ma xehed, fil-qorti bil-miftuħ iddikjara li membru tal-familja ta’ Sant Fournier kien uża s-servizzi tiegħu f’okkażjoni waħda fil-passat. Mistoqsi minn Filletti jekk kienx taħt pressjoni biex jagħti x-xhieda tiegħu, huwa kien kategoriku. “Assolutament le. Id-difiża talbet ix-xhieda tiegħi permezz tal-avukat tiegħi Jason Azzopardi.”
Ix-xhud kompla jispjega li kien infurmat li f’Marzu tal-2020, il-maġistrat li qed imexxi l-inkjesta dwar Pilatus Bank kien approva l-konklużjonijiet tal-esperti fl-inkjesta. Aquilina kien għamel kopji veri ċċertifikati ta’ dawn id-dokumenti. Waħda hija l-konklużjoni tal-inkjesta dwar l-operat tal-Bank, bil-kitba ta’ Aquilina stess biex jipproteġi s-sors tal-informazzjoni, li pprova jesebixxi.
L-avukat tal-prosekuzzjoni Ramon Bonnet Sladden irrimarka li kopja tal-inkjesta kienet diġà fl-atti tal-każ, bil-qorti taqbel ma’ din l-osservazzjoni. Aquilina kompla jixhed, u qal lill-Qorti li ma kienx konxju tal-ebda passi li qed jittieħdu fil-konfront tal-ħames persuni l-oħra identifikati għall-prosekuzzjoni fil-konklużjonijiet tal-inkjesta.
Mistoqsi x’ried ifisser b’dan, Aquilina wieġeb li kien inħareġ Mandat ta’ Arrest Ewropew u li l-Avukat Ġenerali kien ta l-kunsens tiegħu. F’dan il-punt, Frendo Dimech, li ttrattat ħafna Mandati ta’ Arrest Ewropew (MAE) fl-irwol preċedenti tagħha bħala Deputat Avukat Ġenerali, irrimarkat li ladarba nħareġ MAE, l-AĠ ma kellux aktar sehem x’jaqdi wara li ħareġ iċ-ċertifikat meħtieġ.
“Huwa kompletament f’idejn il-pulizija u SIRENE.” Il-Qorti ordnat ukoll lill-media biex ma tippubblikax l-ismijiet li kien qed isemmi Aquilna b’rabta mal-MAE, u spjegat li dan jista’ jħarbat lis-suspettati. Din il-persuna kienet tħalliet tivvjaġġa lejn Malta u tħalli l-pajjiż liberament, mingħajr ma ġiet arrestata, qal Aquilina fil-Qorti.
Rapporti fil-miedia wrew li sal-bidu ta’ din is-sena, ma kinux ħarġu mandati ta’ arrest kontra dawn l-individwi. *Il-mandati ta’ arrest oriġinali maħruġa mill-Maġistrat Ian Farrugia ma setgħux jinstabu u kellhom jerġgħu jinħarġu minn maġistrat ieħor,” żied jgħid.
Il-Maġistrat Frendo Dimech spjegat kif meta jinħareġ MAE, il-maġistrat emittenti ordna lill-pulizija biex toħroġ allert dwar is-Sistema ta’ Informazzjoni ta’ Schengen. Imbagħad jiġi mbuttat mill-pulizija. Meta tinstab taqbila fis-sistema, imbagħad tiġi tradotta fil-lingwa apposta.
Frendo Dimech ħarset lejn id-dokument esebit minn Aquilina. “Iva,” qalet il-qorti. “Din hija xi ħaġa li kellha tinħareġ mill-pulizija u qed tgħid li ma kienitx.” “Huwa xokkanti li ġie l-qorti, xehed u telaq waqt li kien fis-seħħ MAE kontrih,” żied Aquilina.
Il-Maġistrat wieġbet li “trid tara jekk l-AĠ kienitx infurmata.” Frendo Dimech irrikonoxxiet li d-dokument li kien qed jesebixxi Aquilina kien nota verbali dettata mill-Imħallef Giovanni Grixti, li kienet diġà fl-atti ta’ dan il-każ. “Dan ma jifformax parti minn dawn il-proċedimenti,” osservat il-qorti.
Id-difiża tallega żvelar mhux komplut u li l-prosekuzzjoni hija selettiva minn naħa tal-AĠ
Din ikkomplikat ħafna l-kwistjoni l-informazzjoni mogħtija lid-difiża, madankollu. “Meta ngħatajt żvelar mhux komplut bi tħejjija għall-interrogazzjoni ta’ Claudeanne, it-tweġiba li rċevejt kienet li dan id-dokument ma kienx f’idejn il-pulizija iżda kien baqa’ mal-AĠ,” spjega l-avukat ta’ Sant Fournier, Stefano Filletti.
Filletti akkuża lill-AĠ li ma pprovdietx lill-pulizija l-informazzjoni kollha relatata ma’ dak li l-akkużata kienet suspettata, u li dan kiser id-drittijiet fundamentali tagħha. “Ftit sigħat wara li tkellimt magħha, ġiet akkużata b’reati differenti minn dawk żvelati,” kompla l-avukat.
Staqsa wkoll għaliex Sant Fournier biss tressqet b’rabta mal-kwistjoni Pilatus. “Mill-perspettiva tagħha, proċess ġust, ġustizzja u trasparenza mhux biss iridu jkunu preżenti f’dawn il-proċeduri imma trid tkun assigurata wkoll li m’hemm l-ebda negozju fl-investigazzjoni.
“Meta tlabt għal informazzjoni dwar din l-investigazzjoni ġejt injorat. Sussegwentement ġie kkonfermat li kien l-AĠ li kien ordna direttament li jinħarġu l-akkużi,” qal Filletti fil-Qorti. Il-qorti wieġbet li t-tweġibiet għal dawk il-mistoqsijiet ma kinux se jinstabu fil-proċeduri ta’ kumpilazzjoni, iżda kienet teħtieġ li tiġi ppreżentata kawża kostituzzjonali.
“Jekk qed tiġi allegata prosekuzzjoni malizzjuża, dak huwa l-forum korrett biex isiru dawn il-mistoqsijiet,” qalet Frendo Dimech. Il-Prosekuzzjoni ma tridx tiggarantixxi li x-xhieda tagħha stess ma jiġux imħarrka. Is-seduta tal-Erbgħa kienet mimlija gaffes tal-prosekuzzjoni, li ripetutament qajmet il-frustrazzjoni tal-qorti, u kixfet in-nuqqas ta’ esperjenza magħquda fuq il-bank tal-prosekuzzjoni f’dan il-każ.
Persuni anzjani fil-Pilatus Bank kienu mħarrka biex jixhdu llum, iżda meta fuq il-pedana tax-xhieda, kollha ħlief wieħed irrifjutaw li jixhdu minħabba li l-prosekuzzjoni ma setgħetx tiggarantixxi li x-xhieda ma jiffaċċjawx akkużi relatati fil-futur huma stess.
L-impass li rriżulta ma’ kull xhud imsejjaħ għal fuq il-pedana, ixaqilbu fuq il-komiku. L-eks direttur tal-Bank Philip Mercieca, assistit mill-avukat Veronique Dalli u d-Direttur tal-Bank Armin Eckermann, irrappreżentat mill-avukat Andre Portelli, it-tnejn eżerċitaw id-dritt tagħhom li potenzjalment ma jinkriminawx lilhom infushom meta msejħa biex jixhdu, wara li l-prosekuzzjoni naqset milli tiddikjara definittivament li mhux se jiffaċċjaw kriminalità. akkużi fuq il-bażi tax-xhieda tagħhom.
