Imħallef ta sensiela ta’ ċanfiriet lill-Avukat Ġenerali dwar dak li ddeskriva bħala r-rifjut “illegali u mhux raġonevoli” li tagħti aċċess lill-avukat ta’ vittma ta’ inċident tat-traffiku għall-atti ta’ inkjesta maġisterjali dwar l-inċident, filwaqt li rrimarka li l-persuna responsabbli għall-inċident kien ħarab mir-responsabbiltà kriminali, parzjalment, minħabba din l-intransiġenza.
Samira Borg kienet sofriet diżabilità permanenti ta’ 5% fi Frar tal-2020, wara li l-mutur li kienet riekbu fuqu laqat is-central strip sabiex ix-xufier jevita li jaħbat ma’ barrier tal-konkos mhux imdawwal fi Triq tal-Barrani, Ħal Tarxien. Minħabba f’hekk kemm is-sewwieq kif ukoll min kien riekeb kienu sofrew ġrieħi gravi u sussegwentement kienet bdiet inkjesta maġisterjali biex tinvestiga l-inċident.
F’Ġunju tal-2021, wara li kien infurmat li l-inkjesta kienet ġiet konkluża, l-avukati ta’ Borg, Vincent Galea, Alan Zerafa u Andre Portelli kienu ppreżentaw ittra ġudizzjarja fejn talbu aċċess għall-inkjesta, bil-ħsieb li jagħtuuha parir dwar talba ċivili prospettiva għad-danni. L-avukati ta’ Borg kienu skambjaw korrispondenza mal-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali, li madankollu, ripetutament irrifjuta li jippermetti aċċess għall-inkjesta, u kkwota artiklu tal-Kodiċi Kriminali li jagħti diskrezzjoni lill-AĠ dwar jekk jagħtix tali aċċess jew le.
Fi tweġiba qasira għall-ittra ġudizzjarja, mibgħuta 10 ijiem wara, l-Avukat Ġenerali kien ċaħad b’mod ċar it-talba, u qal li “mhux fl-interess tal-ġustizzja” li jingħata aċċess lill-vittma għall-fajl tal-inkjesta, filwaqt li stqarr ukoll iżda li dan aċċess jista’ jingħata fil-futur.
F’Ġunju 2021, Borg kienet ipproċediet biex tippreżenta kawża għal reviżjoni ġudizzjarja ta’ din id-deċiżjoni mill-Avukat Ġenerali, billi argumentat li l-prosekutur pubbliku ma pprovdiex ġustifikazzjoni adegwata għar-rifjut tagħha. L-Avukat Ġenerali kien irribatta l-allegazzjonijiet, billi argumenta fost affarijiet oħra li kien hemm “kunsiderazzjonijiet legali li jimpedixxu lilha milli tingħata kopja ta’, jew aċċess għal, il-proċess verbali.”
Sadanittant, il-proċeduri kriminali mressqa mill-pulizija kontra Karl Grech, ir-raġel li kien fuq il-kontrolli tal-mutur, ġew iddikjarati preskritti f’April tal-2022. F’seduta f’Mejju 2022, l-avukat ta’ Borg informa lill-imħallef li kien kiseb kopja sħiħa tal-proċess verbali wara li dawn kienu ġew esebiti fl-atti ta’ proċeduri kriminali mressqa mill-pulizija fil-konfront ta’ Karl Grech, ir-raġel li kien kien saq il-mutur.
Imbagħad l-AĠ kien ippreżenta t-tieni risposta ġuramentata, fejn sostna li fid-dawl tal-fatt li l-attur kien irnexxielu jikseb kopja tal-inkjesta, ma kienx għadu meħtieġ reviżjoni ġudizzjarja tad-deċiżjoni ta’ rifjut ta’ aċċess u li l-interess ġuridiku ta’ Borg fl-inkjesta.
L-Imħallef Christian Falzon Scerri, li hu stess kien prosekutur, kien ċaħad dan l-argument, filwaqt li osserva li kien japplika biss li kieku l-partijiet laħqu ftehim dwar l-ispejjeż tal-kawża, li mbagħad kien jiġi rtirat mill-attur. Madankollu, peress li l-AĠ kienet irrifjutat ukoll li tbati l-ispejjeż tal-attur, u insistiet fit-twemmin tagħha li hija kellha raġuni tajba biex ma tagħtix aċċess għall-inkjesta, l-imħallef iddeċieda li ma jistax jingħad li n-nuqqas ta’ qbil kien ġie solvut kollu kemm hu.
Fir-rigward tal-argument tal-AĠ li l-mara ma kellhiex bżonn aċċess għall-inkjesta biex tressaq kawża ċivili għad-danni, l-imħallef wieġeb li filwaqt li dan jista’ jkun minnu, “hija l-opinjoni tal-qorti li dawn l-argumenti huma għal kollox irrilevanti f’xi kawża.
Imkien ma kien miktub li azzjoni bħal din kienet tiddependi minn jekk l-attur setax jiftaħ kawża ċivili kontra xi ħadd ieħor jew le, qal l-imħallef filwaqt li rrimarka li ma nħolqux proċeduri ta’ reviżjoni ġudizzjarja biex jiltigaw kontra l-persuna responsabbli għal inċident, b’differenza fi proċedimenti ċivili.
“Fuq kollox, il-qorti tifhem li l-mara kellha bżonn kopja tal-proċess verbal preċiżament biex tgħinha fid-deliberazzjonijiet tagħha mal-avukati tagħha, dwar jekk kellhiex tressaq kawża ċivili, u jekk iva kontra min.” L-Imħallef qal li ma jistax jifhem għaliex l-Avukat Ġenerali, li kien jaf li dan il-każ kien imwaħħal fil-qorti biss għax il-partijiet ma kinux qablu dwar kif għandhom jitqassmu l-ispejjeż tal-kawża, “għażel it-triq li jżid l-ispejjeż ġudizzjarji billi preżenta. tweġiba bil-ġurament b’motivi ġodda.
“F’sitwazzjoni bħal din, l-għaqal u l-prudenza jissuġġerixxu li l-Avukat Ġenerali m’għandux ikompli jżid mal-ispejjeż ġudizzjarji billi jitlob lill-qorti tiddeċiedi fuq punti u motivi ġodda. Madankollu jidher li dan ma kellux ikun.” Fid-deċiżjoni tiegħu li ċaħdet l-argumenti kollha tal-Avukat Ġenerali u l-imħallef iddeċieda li d-deċiżjoni tal-Avukat Ġenerali li ma tagħtix lill-mara kopja tal-inkjesta “kienet tassew waħda illegali u irraġonevoli.”
“M’għandux għalfejn jingħad li l-Avukat Ġenerali ma jistax jistenna li jinħeles minn azzjoni għal reviżjoni ġudizzjarja billi sempliċement tiddikjara li ma kienet tat lil ħadd kopja tal-proċess verbali, jew li setgħet tagħti [kopja] il-futur. Kieku kien hekk, l-ebda azzjoni għal reviżjoni ġudizzjarja qatt ma kienet tkun possibbli u l-leġiżlatur kien idaħħal rimedju legali vojt.”
Meta ċaħad l-argument tal-Avukat Ġenerali, l-imħallef qal li kienet l-intenzjoni tal-leġiżlatur li jipprovdi liċ-ċittadin rimedju effettiv biex jinvestiga jekk l-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali, bħal kull awtorità amministrattiva oħra, kienx qed iwettaq dmirijietu “skond mal-liġi, b’mod kompetenti, b’diliġenza, b’serjetà u responsabbiltà.”
“Huwa evidenti li r-raġuni mogħtija mill-Avukat Ġenerali ma fiha ebda spjegazzjoni jew xi informazzjoni,” innota l-imħallef, u ddeċidiet li l-Avukat Ġenerali kellu jagħti raġuni għaliex ma kienx. fl-interess tal-ġustizzja li tingħata lill-vittma aċċess għall-inkjesta, “deċiżjoni nieqsa minn kull forma ta’ raġunament.”
L-Imħallef osserva wkoll li fi stadju wieħed tal-proċeduri, avukat mill-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali kien esebixxa affidavit li jispjega li l-inkjesta ma ngħatatx lill-attur minħabba r-riskju li Karl Grech isir jaf bih u jaħrab. biex jevita proċeduri kriminali kontrih.
Din it-talba twaqqgħet ukoll mill-Qorti, li nnutat li fil-fatt ma kien inħareġ ebda mandat għall-arrest ta’ Grech. “Iżda l-ironika hija li mhux biss Karl Grech ma ġiex arrestat, iżda skont deċiżjoni tal-Qorti tal-Maġistrati li ngħatat fl-4 ta’ April 2022, il-proċeduri kriminali mmexxija mill-pulizija kontra Karl Grech ġew iddikjarati estinti u preskritti.
Din mhix id-diliġenza li wieħed jistenna mill-awtoritajiet pubbliċi u l-qorti ssib ruħha mħassba ħafna, kif ukoll imnikket, dwar kif ġraw l-affarijiet f’dan il-każ. “Mela l-Avukat Ġenerali jiddeċiedi li ma jagħtix kopja tal-inkjesta lill-attur għax fl-opinjoni tiegħu dan jista’ jippreġudika l-proċeduri kriminali kontra Karl Grech, iżda mbagħad il-proċeduri kriminali kontra Karl Grech spiċċaw ikkrollaw għax ġew iddikjarati preskritti mill- Qorti tal-Maġistrati.”
L-imħallef iddikjara li d-deċiżjoni tal-Avukat Ġenerali li ma jagħmilx il-fajls tal-inkjesta aċċessibbli għall-attur kienet nulla u bla effett, u ordna li l-ispejjeż kollha tal-kawża kellhom jitħallsu mill-Avukat Ġenerali peress li din kienet ġiet ippreżentata minħabba li l-uffiċċju tagħha ma tatx deċiżjoni bil-mod xieraq.
