Sid Malti ta’ kumpanija ta’ kiri ta’ bastimenti u erbgħa mill-impjegati tiegħu li kienu involuti f’kiri ta’ dgħajjes biex jevakwaw “ħaddiema ta’ stħarriġ ġeoloġiku” mil-Libja fl-2019, ġew illiberati minn akkużi li kisru s-sanzjonijiet tal-UE wara li qorti ddikjarat li t-tip ta’ dgħajjes f’ kwistjoni ma kinux elenkati bħala oġġetti pprojbiti taħt is-sanzjonijiet inkwistjoni.
James Fenech, Bertrand Agius, Konrad Agius, Charles Bugeja u Michael Cauchi, kif ukoll il-kumpanija Sovereign Charters ta’ Fenech, kienu tressqu l-Qorti fl-2020, akkużati li kisru regolamenti tal-Unjoni Ewropea billi bagħtu żewġ RHIB irreġistrati f’Malta lejn il-Libja mingħajr il-bżonn. tneħħija.
L-Ispettur Omar Zammit kien xehed dwar l-investigazzjoni tal-pulizija. 20 persuna li qalu li ħarbu mil-Libja waslu fuq RHIB fil-Port tal-Belt Valletta fl-1 ta’ Lulju 2019, u qalu lill-uffiċjali tal-immigrazzjoni Maltin li kienu qed jagħmlu stħarriġ ġeoloġiku fil-Libja għal kumpanija bbażata f’Dubaj bl-isem Opus Capital Asset Ltd u ddeċidew li jaħarbu fil-Libja.
Iżda dawn l-irġiel kienu ta’ġilda bajda mill-Punent u kienu nnutati li kienu fl-aqwa kundizzjoni fiżika, b’differenza mill-immigranti irregolari li l-uffiċjali kienu mdorrijin bihom. Minn investigazzjoni aktar tard irriżulta li l-irġiel kienu, fil-fatt, Kuntratturi Militari Privati (PMCs) li kellhom jiġu evakwati mil-Libja wara li fl-aħħar minuta tneħħa pjan biex jiġu pprovduti ħelikopters militari lill-Field Marshal Libjan Khalifa Haftar.
L-irġiel kienu ngħataw il-ħelsien mill-arrest mill-pulizija jumejn wara li l-kumpanija Maltija li tikrihom iż-żewġ RHIBs, Sovereign Charters, aċċettat li tħallas multa ta’ €15,000 għal irregolaritajiet fl-immigrazzjoni. Ċittadin tal-Afrika t’Isfel, Steven Lodge identifika lilu nnifsu bħala l-mexxej ta ‘dan il-grupp, u spjega li huwa proprjetarju ta’ Umbra Aviations, kumpanija bbażata fl-Afrika t’Isfel, li pprovdiet ħelikopters għal stħarriġ ġeografiku u kontra l-kaċċa illegali.
L-Ispettur Zammit spjega li Lodge kien qal lill-pulizija li meta l-irġiel waslu l-Libja, kienu fittxew fil-port ta’ Bengażi dgħajjes li setgħu jintużaw flimkien ma’ ħelikopters għas-salvataġġ mill-ajru u l-baħar jew għat-trasport ta’ ħaddiema li kienu fil-Libja, iżda ma għamlux. issib xi bastimenti xierqa.
Lodge sostna li l-Opus Capital Headquarters infurmawh li kienu se jibagħtu żewġ RHIBS li kienu mikrija mingħand Sovereign Charters Ltd. Waqt li kien fi triqtu lejn Malta, waħda mir-RHIBS sfaxxat u kellha tiġi abbandunata. Il-grupp ta’ 20 instab li lkoll kellhom titjiriet diġà bbukkjati għalihom.
Wara li ġie kkonfermat li l-irġiel ma kinux ta’ theddida għas-sigurtà nazzjonali, uffiċjali tal-immigrazzjoni bagħtuhom fi triqithom, wara li imponew multa fuq numru minnhom talli daħlu Malta mingħajr viża. Il-prosekuzzjoni insistiet li peress li l-akkużati ma kinux talbu l-awtorizzazzjoni tal-Bord ta’ Monitoraġġ tas-Sanzjonijiet qabel bagħtu r-RHIBs il-Libja, dan kien jikkostitwixxi ksur tas-sanzjonijiet tal-UE fuq il-Libja.
L-ispettur fakkar lil Fenech qallu li kien ta struzzjonijiet lill-impjegati tiegħu biex jiksbu clearance mill-awtoritajiet tal-immigrazzjoni u kien ingaġġa ditta legali biex tfassal il-kuntratti meħtieġa u tiżgura li l-liġi tiġi segwita. Ikkonfrontat bil-fatt li Sovereign Charters Ltd kienet irċeviet ħlas ta’ €480,000 mingħand Lancaster 6, kumpanija proprjetà ta’ Christiaan Durrant, eks assoċjat tal-fundatur ta’ Blackwater Erik Prince, Fenech ċaħad li kien jaf li l-kumpanija kienet proprjetà ta’ Durrant.
Ma setax jispjega għaliex il-ħlas wasal mingħand Lancaster 6 meta l-ftehim tal-kumpanija tiegħu kien ma’ Opus Capital li lilha kienet bagħtet ukoll il-fattura għall-ftehim ta’ kiri. Taħt kontro-eżami l-Ispettur Zammit spjega li fl-opinjoni tiegħu, iż-żewġ RHIBs kienu jaqgħu taħt il-kategoriji ta’ “dgħajjes bil-mutur ta’ barra” u “bastimenti li jintefħu għal divertiment jew sport” ta’ oġġetti pprojbiti għall-esportazzjoni lejn il-Libja.
Il-qorti nnutat li ma kienx ipprova jivverifika jekk ir-RHIB inkwistjoni, Madera MR1250 Outboard, kienx jintefaħ jew le. Fil-fatt, matul il-proċedimenti, intwera li l-“Kodiċi NM” tal-bastiment – sistema ta’ klassifikazzjoni tal-prodotti bi tmien ċifri użata fid-dikjarazzjonijiet tal-esportazzjoni u fid-dikjarazzjonijiet statistiċi għall-kummerċ fil-Komunità Ewropea – ma kinitx fil-lista ta’ oġġetti pprojbiti. fir-Regolament relattiv tal-Kunsill.
Il-Qorti rrimarkat li kien “verament inkwetanti li meta kien daqshekk ċar u ovvju li r-Regolament tal-Kunsill li l-akkużati huma akkużati li kisru, japplika għalih biss għal oġġetti bil-kodiċijiet tan-nomenklatura elenkati, xorta ma kien hemm ebda tentattiv biex jiġi aċċertat, ladarba dawn huma speċifikati u msemmija fl-istess Anness jekk dawn il-bastimenti tal-baħar kellhomx kodiċi mil-lista limitata ħafna ta’ 6, li seta’ wassal għal ksur tar-Regolament tal-Kunsill 2016/44 kif emendat.” Kien ċar, qalet il-qorti, li kienu biss tranżazzjonijiet relatati ma’ merkanzija b’kodiċi NM partikolari li kienu jeħtieġu awtorizzazzjoni minn qabel u l-ebda tip ieħor ta’ merkanzija.
Il-Maġistrat Frendo Dimech saħqet li l-firma ta’ kuntistabbli tal-pulizija fuq dokumenti relatati mal-imbarkazzjoni tal-bastimenti qabel it-tluq tagħhom ikkonfermat li xejn dwar it-tluq ma kien moħbi mill-awtoritajiet, li setgħu wkoll jitolbu informazzjoni addizzjonali li kieku din kienet meħtieġa.
Mix-xhieda ta’ diversi persuni ħareġ ukoll li r-RHIB li baqa’ ħaj kien informa lill-awtoritajiet tal-port tal-Belt Valletta bil-wasla imminenti tiegħu u li ma nstab xejn illegali meta l-passiġġieri li waslu kienu tfittxu mill-pulizija. Il-Qorti illiberat lil Fenech u Sovereign Charters Ltd minn kull akkuża, peress li ma kienx ippruvat b’mod sodisfaċenti li kien meħtieġ il-permess tal-Bord ta’ Monitoraġġ tas-Sanzjonijiet għall-ftehim ta’ charter party fuq il-bastimenti inkwistjoni. Il-Maġistrat Frendo Dimech iddeċidiet li l-prosekuzzjoni ma pproduċietx “prova waħda” tal-kodiċi NM li tappartjeni għall-Manta 1 u Manta 2.
“Kienet biss id-difiża li esebit evidenza biex turi li bastimenti identiċi għal dawk speċifikati fiċ-charter. ftehim tal-parti kellu kodiċi NM differenti minn dawk elenkati fl-Anness VII tar-Regolament li l-akkużati huma akkużati bi ksur. Dan ifisser li d-difiża ppruvat il-każ tagħha sal-grad meħtieġ, dak tal-probabbiltà, u konsegwentement iġġib fix-xejn il-każ tal-prosekuzzjoni.”
