L-avukati ta’ Yorgen Fenech qalu li Melvin Theuma kien “gideb ripetutament” u naqas li “jgħid il-verità kollha” dwar il-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia, iżda l-pulizija naqset milli tinvestiga lill-middleman li ammetta l-involviment fil-qtil tagħha u ħa l-proklama.
L-avukati tan-negozjant saħqu li Theuma xehed b’mod falz taħt ġurament u qalu li bħalissa qed jistennew il-ġuri bħala allegat kompliċi fil-qtil tal-2017. Huma kienu ressqu proċeduri ta’ kontestazzjoni kontra l-Kummissarju tal-Pulizija, u talbu biex jieħu azzjoni kriminali kontra Theuma dwar in-“nofs veritajiet” u l-“gideb sfaċċat” tiegħu meta xhed f’ relazzjoni mal-qtil tal-ġurnalista.
Wara l-arrest tiegħu f’Novembru 2019, Theuma ingħata maħfra presidenzjali biex jipprovdi informazzjoni miksuba permezz tar-rwol tiegħu bħala fil-ftehim dwar il-qtil. Madankollu, wara bosta seduta m li saru b’Theuma jitla’ fuq il-pedana tax-xhieda tul il-proċeduri tal-qtil, l-avukati ta’ Fenech sostnew li x-xhud ewleni tal-prosekuzzjoni kien ta xhieda falza kemm quddiem il-maġistrat li kien qed imexxi l-inkjesta kif ukoll waqt il-kumpilazzjoni tal-provi.
Sena ilu, l-avukati ta’ Fenech ressqu rikors formali, fejn sfidaw lill-Kummissarju tal-Pulizija biex jinvestiga u jressaq lil Theuma talli ħa ġurament falz. L-avukati ta’ Theuma kienu rreaġixxew mill-ewwel billi ressqu rikors, u talbu lill-awtoritajiet tal-pulizija biex jipproċedu kontra Fenech għal akkużi kalunjużi bħal dawn.
Sena wara, hekk kif il-proċeduri fl-isfida ta’ Fenech waslu fl-aħħar stadju, il-partijiet għamlu l-aħħar sottomissjonijiet tagħhom fil-qorti. Il-kwistjoni inkwistjoni kienet jekk il-Kummissarju tal-Pulizija kienx iġġustifikat, fuq bażi prima facie, li ma ħax azzjoni kriminali kontra Theuma, beda jargumenta l-avukat Charles Mercieca.
L-iskop tal-isfida ma kienx li jiġi ddeterminat jekk Theuma xehditx falz jew le iżda jekk il-pulizija kellhiex taġixxi fir-rigward tiegħu. Tali proċeduri ta’ kontestazzjoni servew bħala sorveljanza ġudizzjarja, eżerċizzju ta’ verifika mill-qorti fejn il-pulizija kellha tiġġustifika n-nuqqas ta’ azzjoni tagħha. U fil-każ ta’ Fenech, il-pulizija “ma investigat xejn” sostna Mercieca, li ċċara li kienu qed jiffokaw it-talbiet tagħhom fuq ix-xhieda ta’ Theuma quddiem il-maġistrat inkwirenti.
Barra minn hekk, xhieda tal-pulizija kienu qalu li talbu parir mingħand l-Avukat Ġenerali. Il-loġika ddettat li, fil-laqgħat tagħhom fl-Uffiċċju tal-AG, il-pulizija kellha tieħu magħha d-dokumenti u l-informazzjoni kollha relattivi. Iżda s-Supretendent Victor Aquilina kien xehed li waqt dawk il-laqgħat ta’ konsulenza ma ssemmewx ir-recordings, u ma ngħatawx kopji tagħhom u tal-ilment kriminali ta’ Fenech.
Mingħajr l-għoti tad-dokumenti kollha il-każ kien zopp
“Mela kif setgħet l-AĠ tagħti parir dwar jekk Theuma kellux tiġi investigat għal ġurament falz meta d-dokumenti kollha ma ngħatawx u l-Kummissarju nnifsu ma kienx jaf bil-kontenut tal-ilment kriminali,” staqsa Mercieca. Il-pulizija kienet qed targumenta li rrifjutat li tieħu passi kriminali għax kienet il-qorti li tieħu miżuri relattivi jekk Theuma tagħti xhieda falza.
Barra minn hekk, dik ix-xhieda kellha tiġi “filtrata” waqt il-proċess u Theuma kien għadu f’pożizzjoni li jirtira x-xhieda tiegħu, sostniet il-pulizija. Madankollu, l-avukati ta’ Fenech irribattew li l-pulizija “ma kellha xejn x’tistenna” peress li r-reat ta’ teħid ta’ ġurament falz sar malli ngħata l-ġurament u x-xhud xehed b’mod falz. “Sempliċi u sempliċi,” stqarr Mercieca, filwaqt li semma l-ġurisprudenza biex issostni l-argumenti tiegħu.
Għalhekk, meta Theuma xehed quddiem il-maġistrat inkwirenti, il-pulizija kellha tinvestiga jekk kienx hemm suspett raġonevoli li gideb. “L-att li tmur lura fuq dikjarazzjoni ma kinitx tapplika hemmhekk,” sostna l-avukat, u żied li Theuma kien xjentement ħalla barra l-fatti u naqas milli jagħti l-verità kollha.
“Indikajna dak kollu fl-applikazzjoni tagħna li l-Kummissarju tal-Pulizija lanqas biss ta każ li jaqra.” Barra minn hekk, il-maġistrat inkwerenti ma jistax, f’termini ta’ liġi, jaġixxi kontra xhud talli ħa ġurament falz, sostna Mercieca. “Dak kien għall-pulizija biex taġixxi iżda minflok ma għamlu xejn.”
L-iskop ta’ tali kontestazzjoni kien li l-qorti tirrevedi l-azzjoni tal-pulizija u ma tidħolx fil-mertu, irribatta l-Ispettur Daryl Borg, li flimkien mas-Supretendent Sandro Camilleri, kien qed jirrappreżenta lill-Kummissarju tal-Pulizija fil-qorti. Din l-isfida ma tistax isservi bħala “fishing expedition” u lanqas ma tista’ taqbeż qorti oħra, qal Borg, li semma wkoll każistika.
Barra minn hekk, kieku kien hemm xi suspetti li Theuma kien ta xhieda falza, il-qorti kienet tieħu passi biex jiġi investigat. “Iżda l-ebda qorti ma ġiebet għall-attenzjoni tagħna dwar dan u lanqas ordnat lill-Kummissarju tal-Pulizija biex jieħu xi tip ta ‘azzjoni kontra Melvin Theuma,” qal l-ispettur.
Wara li semgħet dawk is-sottomissjonijiet, il-qorti, ippreseduta mill-maġistrat Nadine Lia, iddifferiet il-kawża għal sentenza fi Frar. L-avukati Gianluca Caruana Curran u Marion Camilleri kienu wkoll l-avukati ta’ Yorgen Fenech.
