Eżaminatur tat-test tas-sewqan irrakkonta taħt ġurament kif l-imgħallem tiegħu kultant kien jgħidlu biex “jieħu ħsieb” kandidati partikolari bil-barka ta’ “xi Ministeru jew saħansitra minn Kastilja.” Ix-xhud kien wieħed minn tliet eżaminaturi tat-test ta’ Transport Malta li xehdu fil-Qorti fejn il-kollha qalu li l-eks direttur ta’ TM Clint Mansueto kien jagħmel pressjoni fuqhom biex jiżgura li ċerti kandidati jgħaddu mit-testijiet tagħhom.
Tliet eżaminaturi tas-sewqan lix-xehdu fil-Qorti kollha qalu li kienu ngħataw struzzjonijiet mis-superjuri tagħhom biex jagħlqu għajnejhom lejn ċerti kandidati tat-test li huma konnessi politikament. Dan ħareġ meta l-Maġistrat Rachel Montebello kompliet tisma’ l-kumpilazzjoni fil-konfront tad-direttur ta’ Transport Malta – Clint Mansueto, l-eks kunsillier Laburista ta’ Ħaż-Żebbuġ Philip Edrick Zammit u Raul Antonio Pace.
L-irġiel qed iwieġbu mhux ħatja ta’ akkużi relatati ma’ korruzzjoni u tixħim b’rabta ma’ testijiet tas-sewqan. Qabel semgħet ix-xhieda tagħhom, il-prosekuzzjoni kkonfermat li ma kien hemm l-ebda pjan minn naħa tal-prosekuzzjoni li x-xhieda jitressqu b’rabta ma’ din l-investigazzjoni.
Il-qorti ċaħdet talba biex tordna projbizzjoni fuq il-pubblikazzjoni tal-ismijiet tal-irġiel, magħmula mill-avukat tagħhom. L-eżaminatur tas-sewqan Demetrius Psaila kien l-ewwel xhud, u għaraf lill-irġiel akkużati li kienu fl-iżbarra. Tenna li Mansueto kien l-uffiċjal għoli, l-oħrajn kienu skrivani ta’ Transport Malta.
Il-Prosekutur l-Avukat Abigail Caruana Vella staqsiet lix-xhud x’tip ta’ komunikazzjoni kellu mal-akkużati, minbarra li rċieva il-listi tal-kandidati mingħandhom. Qal li Mansueto kien għallmu dwar il-proċedura tal-ittestjar. “Mill-bidu qalli li kien hemm testijiet li fihom trid tagħlaq għajn waħda jew saħansitra t-tnejn, kemm fuq it-teorija kif ukoll il-prattika. Kont għadni kemm nibda f’impjieg ġdid u obdejt lid-direttur.
“Li nżomm l-istandard għall-ittestjar ma kienx xogħol tiegħi. Kien hemm testijiet li fihom għalaqt iż-żewġ għajnejn,”. Kompla jgħid li dan kien ġara diversi drabi. “Mexxi ha jghaddu” ftakar li kienu qalulu. “Malli bdejt, Mansueto qalli li kien hemm testijiet fejn trid tħalli l-affarijiet jiżżerżqu. Hekk ġejna mgħallma.”
Clint Caruana għallimhom jagħlqu għajnejhom
“Min għallimkom dan kollu?” staqsiet Caruana Vella. “Clint Mansueto,” wieġeb ix-xhud. “Imma mbagħad, meta bdejt nikseb aktar kunfidenza, waqaf nagħmel dan u kont ngħaddi jew infalli lill-kandidati fuq il-prestazzjoni tagħhom.”
Mistoqsi dwar l-involviment ta’ Zammit u Pace, qal li Pace se jqassam il-pakketti tad-dokumenti tat-test. “Pace kien jgħidli ‘din hija dik li Clint kien qallek dwarha.’” “Kieku Clint kien ikun preżenti… kien jgħidli ‘għall-kandidat – qaċċat ejja, ħa jgħaddi.
“Meta Clint ma kienx hemm, Philip Edrick kien jgħidli biex nagħmel dan.” It-tieni xhud, l-eżaminatur tas-sewqan Kevin Debono, qal lill-Qorti li kien ilu ħames snin u nofs jeżamina lis-sewwieqa. Fil-passat kien okkażjonalment jassisti fl-eżamijiet tat-teorija, jaqra l-mistoqsijiet u tweġibiet b’għażla multiplika lill-kandidati li kellhom diffikultà jaqraw.
“Xi kultant ikun hemm każijiet fejn is-supervisor tiegħi Clint Mansueto jew Raul kien jgħidli ‘ara jekk tistax tgħin’ ċerti kandidati. Ma ħassejtnix komdu nagħmel dan. Kieku kandidat jieħu interess u jurini li studja, kont nagħtih ħjiel, imma mhux ir-risposta.”
Huwa qal li ma kienx se jgħin lill-kandidati li b’mod ċar kienu għadhom kif ġew biex jagħmlu t-test li kien mistenni li jgħaddu bilfors. Debono spjega li ġieli jkun hemm kandidati li jkun qed jassisti li donnhom jafu jaqraw ftit li xejn. Oħrajn kienu jissieltu mal-qari.
“Xi wħud minnhom kienu jiġu u jistennew li jien nagħmel dan għalihom.” Uħud mill-kandidati li kien iddettaljat biex jassistu fil-qari jidher ċar li ma kellhomx bżonn għajnuna fil-qari, qal ukoll ix-xhud. “Huma (l-akkużat) kienu jgħiduli, ‘għin ftit lil dan, ħu ħsiebu lil dan..”
Huma ma jagħtux raġuni għal dan, qal ix-xhud. “Dan kollu ma għoġobni xejn, ħassejtni taħt pressjoni. Jien dejjem nuża l-istess miżura għal kulħadd.” It-tielet eżaminatur tas-sewqan Mark Tabone kien l-aħħar li xehed. Is-superjur dirett tiegħu huwa Pierre Montebello, iżda għat-tmien snin ta’ qabel, kien Clint Mansueto, huwa qal.
Caruana Vella staqsietu dwar komunikazzjonijiet mal-akkużat. Pace kien jagħtih il-karti tat-test kuljum, qal ix-xhud. “Hu kien jgħidli x’kien ix-xogħol… kuljum kont tieħu l-pakkett tal-karti tat-test.” Il-Qorti staqsiet x’kien jgħidulu Mansueto jew Pace dwar il-pakketti. “Xejn. Hu kien jgħaddihom lilna.”
Rabtiet mal-Ministeru jew Kastilja
Ippressat fuq dan il-punt, ix-xhud qal li kultant kien jingħata struzzjonijiet biex ikun aktar klementi lejn ċerti kandidati. “Kien jiġri fl-uffiċċju u jgħidli biex ma tagħfashomx wisq. Minħabba rabtiet mal-ministeru jew ma’ Kastilja.” Mansueto biss kien jgħidlu dan, qal. It-talbiet “ma jkunux regolari”, qal ix-xhud. “Forsi tnejn fix-xahar.”
Hu ma ftakarx li kien mitkellem minn Pace dwar testijiet partikolari. Meta Mansueto ma jkunx fl-uffiċċju, tkun ġurnata normali fuq il-post tax-xogħol, huwa qal. Meta kien, iżda, Mansueto kien jistaqsih “biex ikun aktar ħanin magħhom, għax kienu jaħdmu fil-ministeru jew kienu marru Kastilja biex jagħmlu lment. Biex tkun aktar ħanin magħhom… ipprova għamel lill-kandidati aktar komdi billi titkellem u tiċċajta magħhom. Forsi teħodhom minn toroq inqas traffikużi għat-test.”
Tabone ikkonferma wkoll li kien biss fir-rigward ta’ dawn il-kandidati li kien se jinforma lil Manueto dwar il-prestazzjoni tagħhom. L-istess ġara fir-rigward tat-testijiet tat-teorija, kompla x-xhud, li kien ikollu marka distintiva jew Mansueto kien ikellmu dwarhom minn qabel. Tabone kien mistoqsi x’forma tieħu l-assistenza fit-testijiet tat-teorija.
Huwa wieġeb “int iġiegħel lill-persuna taħsibha darbtejn jekk taraha se tagħżel l-għażla ħażina … ħafna minnhom ikunu nies li ma kellhomx IQ jew memorja tajba. Xi drabi kienu jagħżlu l-għażliet fuq il-monitor mingħajr ma jaqraw għax ma jkunu jafu.’”
Il-Maġistrat Montebello staqsa lix-xhud jekk hux se jagħmel dan ma’ kandidati oħra. “Le, għal dawk indikati minn Mansueto biss,” huwa wieġeb. Il-każ ġie differit għal Diċembru. Għal Mansueto qed jidhru l-avukat Arthur Azzopardi u Jacob Magri, l-avukati Joe Giglio u Roberta Bonello qed jirrappreżentaw lil Pace. L-Avukat Herman Mula huwa avukat difensur ta’ Zammit. L-Avukati mill-Uffiċċju tal-AĠ Abigail Caruana Vella u Gary Cauchi assistew lill-Ispettur Wayne Borg bħala prosekuzzjoni.
