Il-Maġistrat Claire Stafrace Zammit (ritratt fiċ-ċentru) ġiet assenjata mill-Prim Imħallef Mark Chectuci biex tippresjedi l-proċeduri ta’ kontestazzjoni mressqa mill-NGO Repubblika kontra l-Kummissarju tal-Pulizija Angelo Gafà minħabba l-allegat nuqqas ta’ azzjoni tiegħu fil-prosekuzzjoni tal-ogħla uffiċjali tal Bank Pilatus.
Il-Maġistrat ġiet assenjata l-każ wara li l-Maġistrat Nadine Lia, rrifjutat li tirrikuża ruħha tliet darbiet, u spiċċat tneħħiet wara deċiżjoni mogħtija mill-Qorti Kostituzzjonali wara li x-xahar li għadda ħarġet miżura provviżorja. Il-każ għandu jibda fis-16 ta’ Novembru fid-9.30am.
Fid-19 ta’ Ottubru inħarġet miżura provviżorja, li ordnat lill-Maġistrat Lia biex tieqaf milli tkompli tippresjedi l-kawża, bħala parti mill-proċeduri kostituzzjonali mressqa mill-NGO Repubblika dwar ir-rifjut tal-Maġistrat Nadine Lia li tirrikuża ruħha milli tisma’ l-proċeduri ta’ kontestazzjoni tal-Bnk Pilatus.
F’deċiżjoni storika, il-Qorti Kostituzzjonali laqgħet talba mill-NGO għal miżura interim biex jitneħħa Maġistrat li jippresiedi fuq bażi ta’ parzjalità. Fir-rikors tagħha lill-ogħla qorti tal-pajjiż, Repubblika rrimarkat li l-Maġistrat Nadine Lia “ma tista’ tagħti l-ebda garanzija ta’ imparzjalità jew dehra ta’ imparzjalità f’każ fejn l-interessi tal-klijenti tal-kunjatu ikunu mhedda mill-azzjoni legali li Repubblika tkun qiegħda titolb li jittieħdu kontrihom”.
Filwaqt li sostna li r-rifjut tal-Maġistrat li tirrikuża ruħha qed jikser id-drittijiet umani tar-Repubblika, il-President tal-grupp Robert Aquilina qal – “Il-Maġistrat Lia mhux qed tiċħad id-dritt tagħna għal smigħ ġust.” L-NGO sostniet ukoll li li l-Maġistrat hija miżżewwġa lit-tifel tal-Avukat Pawlu Lia – li huwa avukati personali tal-eks Prim Ministru Joseph Muscat, kif ukoll il-fatt li l-Maġistrat kienet ostili għall-NGO u r-rappreżentanti tagħha waqt is-seduta.
U għalhekk Repubblika sostniet li jekk Lia tkompli tippresjedi l-każ, il-ħsara mġarrba mill-NGO tkun irimedjabbli u perikli bħal dawn kienu inminenti. Waqt seduta aktar kmieni dan ix-xahar, il-President tar-Repubblika, Robert Aquilina, kien xehed quddiem il-Qorti u enfasizza li ma kien hemm l-ebda garanziji li l-Maġistrat Nadine Lia ma tmurx wara s-sorsi tiegħu kieku l-proċeduri ta’ kontestazzjoni kellhom ikomplu quddiem il-qorti li qed tippresjedi.
Il-Qorti Kostituzzjonali sostniet li r-Repubblika rnexxielha tissostanzja l-allegazzjonijiet tagħha prima facie li tibża’ li huma reali u dan meta wieħed iqis li f’każijiet sensattivi bħal dawn li huma wkoll ta’ interess pubbliku, il-Maġistrat li jippresiedi kienet jew irrikużat ruħha jew astjenet milli tisma’ l-Qorti Kostituzzjonali. każ fuq l-istess raġuni l-NGO kienet ibbażat it-talbiet tagħhom għar-rekuża tagħha.
“Id-digrieti juru li l-Maġistrat kienet konsistenti mad-deċiżjonijiet tagħha li tastjeni milli tisma’ kawża, sa dan il-każ (il-proċeduri ta’ kontestazzjoni mressqa mir-Repubblika),” osservat il-Qorti Kostituzzjonali. “Il-Qorti tosserva li dak li qed tgħid ir-Repubblika huwa leġittimu peress li tħoss li mhux qed issir jew tidher li ssir ġustizzja meta l-Maġistrat li tippresiedi kienet konsistenti fid-deċiżjonijiet tagħha li tirrikuża ruħha f’każijiet oħra simili,” qal l-Imħallef Ian Spiteri Bailey qal f’digriet li ta.
L-Imħallef ħa nota wkoll tal-attitudni ostili li kienet żviluppat bejn il-Maġistrat u r-Repubblika, li laħqet il-qofol tagħha f’nuqqas ta’ qbil dwar x’ġara verament waqt seduta qasira meta Lia qrat ittra anonima li rċeviet u ħarġet immedjatament il-barra mill-awla.
Ir-rekords tal-qorti ta’ dik is-seduta ma kinux jirriflettu dak li fil-fatt kien għaddej u kien irrappurtat b’mod abbundanti minn ġurnalisti preżenti ġewwa l-awla. L-Imħallef Spiteri Bailey iddeċieda li l-proċeduri ta’ kontestazzjoni ta’ Repubblika jistgħu jkomplu iżda l-każ jiġi assenjat lil Maġistrat ġdid. L-Avukat Jason Azzopardi assista lil NGO Repubblika.
