Lokali Qorti

Proċeduri ta’ kontestazzjoni minn Repubblika kontra l-Kummissarju fuq il-Bank Pilatus għalissa sospiżi

Il-proċeduri ta’ kontestazzjoni tal-NGO Repubblika kontra l-Kummissarju tal-Pulizija dwar l-investigazzjoni tal-Bank Pilatus ġew sospiżi sakemm il-każ kostituzzjonali tal-Avukat tal-Istat jiġi konkluż b’urġenza. Il-Qorti Kostituzzjonali ddeċidiet li b’hekk, jekk il-Qorti tal-Maġistrati tiddeċiedi kontra l-kontestazzjoni ta’ Repubblika, dik id-deċiżjoni xorta tkun suġġetta għal appell quddiem il-Qorti Kriminali.

Id-deċiżjoni ġejja fost ir-reżistenza ta’ Repubblika li jinstema’ l-każ li hija li ressqet, fejn fiha qed jitolbu lill-qorti biex iġiegħel lill-Kummissarju tal-pulizija jakkuża individwi li huma għandhom jitressqu għall-prosekuzzjoni fuq dak li ħareġ mill-inkjesta dwar Pilatus Bank, li qed jinstemgħu mill-Maġistrat Nadine Lia.

Repubblika qed joġġezzjonaw li Lia tippresjedi dik il-kawża fuq il-bażi tar-rabtiet familjari tal-Maġistrat mal-avukat Pawlu Lia, li jiġi l-kunjatu tagħha u li huwa konsulent legali tal-eks Prim Ministru, Joseph Muscat. Il-ġurnalista assassinata Daphne Caruana Galizia u wara, Repubblika, kienet akkużat lil Muscat li uża l-bank biex jaħsel il-fondi li waslu b’riżultat ta’ korruzzjoni.

Aktar kmieni dan ix-xahar, l-Avukat tal-Istat kien ippreżenta appell għall-għoti minn Imħallef ta’ miżura provviżorja li ordnat li l-proċeduri ta’ kontestazzjoni ma jibqgħux f’idejn il-Maġistrat Nadine Lia u jiġu assenjati mill-ġdid lil Maġistrat ieħor.

L-imħallef kien irrifjuta wkoll it-talba tal-Avukat tal-Istat biex jissospendi l-proċeduri ta’ kontestazzjoni sakemm jiġi deċiż l-appell. Fid-digriet interlokutorju li ta l-Imħallef Ian Spiteri Bailey aktar kmieni dan ix-xahar, il-Qorti qalet li “qatt ma għandu jkun hemm attitudni ostili bejn imħallef jew maġistrat u l-partijiet jew waħda mill-partijiet. [Il-qorti] tħoss fid-dmir li żżid madankollu, li l-ebda waħda mill-partijiet ma għandha jew m’għandha tiġi tollerata li toħloq is-sitwazzjoni ta’ ostilità bejnhom u l-qorti nnifisha.

“Hemm regoli u liġijiet ta’ proċedura ċari u mistenni li kull qorti tagħmel id-deċiżjonijiet opportuni skont il-liġi jekk tara li dan qed jiġri. Ir-rispett lejn l-awtorità tal-qorti huwa dejjem mistenni minn kull parti.” Spiteri Bailey kien kompla jgħid li “jibqa’ l-fatt li f’dan il-każ, is-sitwazzjoni nġarrbet minn dak li jidher li seħħ fl-awla, partikolarment in-nuqqas ta’ qbil dwar il-verżjoni tal-ġrajjiet dwar kif seħħew ċerti affarijiet waqt is-seduta. ,” filwaqt li nnutat li dikjarazzjonijiet bil-ġurament u rapporti tal-aħbarijiet tas-seduta kienu jikkontradixxu dak iddikjarat mill-qorti tal-maġistrat fid-digriet tagħha.

L-imħallef kien innota li l-fatt li l-Maġistrat kienet “esprimiet ruħha dwar fatt li ma ħareġ minn imkien fl-atti, li la kienu ġew ippreżentati minn ebda waħda mill-partijiet, ċertament joħloq dubji serji f’moħħ parti jew oħra dwar it-trattament tal-proċeduri.”

Kien f’dan il-kuntest, li l-imħallef kien qabel li n-neċessità tal-miżura provviżorja li twaqqaf il-kawża milli tinstema’ mill-maġistrat kienet ġiet ippruvata biżżejjed, hekk kif kollox kien jindika li dan huwa “każ estrem u straordinarju, li jistħoqqlu rimedju provviżorju. .”

L-Istat jappella quddiem il-Qorti Kostituzzjonali

Sussegwentement l-Avukat tal-Istat ippreżenta appell kontra dan id-digriet. Il-Qorti Kostituzzjonali tat id-deċiżjoni tagħha f’dak l-appell il-Ħamis. Fid-deċiżjoni tagħha l-qorti, komposta mill-Prim Imħallef Mark Chetcuti u l-Imħallfin Giannino Caruana Demajo u Anthony Ellul, osservat li Repubblika kienet irrikorret biex tfittex rimedju Kostituzzjonali minħabba li l-Kodiċi Kriminali ma jipprovdix lill-partijiet fi proċeduri ta’ kontestazzjoni l-fakultà li preżentazzjoni ta’ appell għal rifjut ta’ talba ta’ rikużazzjoni.

Ir-rimedju li qed jintalab kien ċar: it-tneħħija u s-sostituzzjoni tal-Maġistrat Lia milli jippresiedi l-proċeduri ta’ kontestazzjoni. Dak ir-rimedju kien effettivament diġà ngħata fid-digriet interlokutorju ta’ Spiteri Bailey. “Permezz tad-digriet tad-19 ta’ Ottubru 2022, ir-rimedju ngħata qabel ma beda jinstema’ l-kawża. L-iskop wara miżura provviżorja m’għandux ikun li jingħata rimedju finali qabel ma jiġu esebiti l-provi kollha u l-qorti tkun f’pożizzjoni li tiġġudika l-każ.”

Kien biss allura li l-Qorti tkun f’pożizzjoni li tiddeċiedi jekk kienx hemm ksur jew ksur potenzjali tad-drittijiet fundamentali, iddeċidew l-imħallfin. Lanqas m’għandha tintuża talba għal miżura provviżorja biex qorti tesprimi xi opinjoni dwar il-merti tal-każ quddiemha, qalu l-imħallfin.

“L-istennija li Qorti tiddikjara ruħha b’xi mod dwar il-merti f’dan l-istadju bikri tal-kawża kostituzzjonali hija żbaljata.” L-imħallfin enfasizzaw il-fatt li kienu l-proċeduri ta’ kontestazzjoni li jkomplu quddiem il-Maġistrat Lia u kawża Kostituzzjonali sussegwenti misjuba favur ir-Repubblika, il-Qorti għandha s-setgħa li twarrab kull deċiżjoni mogħtija mill-Qorti tal-Maġistrat ippreseduta minn dak il-maġistrat.

Dan apparti d-dritt ta’ Repubblika li jressaq appell quddiem il-Qorti Kriminali jekk it-talba, magħmula bħala parti mill-proċeduri ta’ kontestazzjoni, tiġi miċħuda. Għalhekk m’hemm l-ebda riskju li l-appellant jispiċċa mċaħħad minn rimedju effettiv jekk ma jingħatax miżura provviżorja waqt li l-kawża tkun għaddejja. Il-Qorti Kostituzzjonali ordnat li l-proċeduri ta’ kontestazzjoni jiġu sospiżi sakemm jiġi deċiż il-każ kostituzzjonali ta’ Repubblika, u ordnat ukoll li l-kawża kostituzzjonali tiġi ttrattata b’urġenza.

Dan kien biss biex jiġi żgurat li kieku l-każ kostituzzjonali ta’ Repubblika jiġi deċiż favur tagħha, il-ksur tad-dritt tagħha għal smigħ ġust ma kienx ikompli matul il-proċeduri ta’ kontestazzjoni. Meta taw din id-deċiżjoni, l-imħallfin qalu li qiesu s-sensittività tal-proċeduri ta’ kontestazzjoni u l-pożizzjoni li ħa l-Kummissarju tal-Pulizija. “Kwistjoni ta’ interess pubbliku, meta wieħed iqis l-impatt li l-każ tal-Bank Pilatus ħalla fix-xena lokali.”