Direttur u kumpanija nżammu responsabbli b’mod konġunt u ordnati jħallsu ‘l fuq minn €235,000 f’danni lil mara li kellha tfittex akkomodazzjoni alternattiva meta d-dar tagħha f’San Ġiljan twaqqgħet u ġiet sostitwita bi blokka appartamenti.
Il-każ imur lura għal Marzu tal-2007 meta Dorothy Lentini fetħet għall-ewwel darba kawża ċivili kontra AS u B Limited fejn sostniet li l-kumpanija, jew terzi ingaġġati b’dan, kienu waqqgħu “b’mod arbitrarju” il-proprjetà fi Triq George Borg Olivier, li kienet id-dar tagħha.
Il-proprjetà kienet oriġinarjament mikrija lil ommha li kienet mietet ftit xhur qabel. Hija fittxet kemm lill-kumpanija kif ukoll lid-direttur tagħha, Anthony Sammut, fejn sostniet li kisru l-garanzija ta’ pussess paċifiku fir-rigward tagħha u kkawżalha wkoll danni.
Hija talbet lill-Prim’Awla, Qorti Ċivili biex tordna lill-konvenuti jerġgħu jġibu l-fond għall-istat u t-tqassim ta’ qabel, jirritornaw il-pussess tagħha u jordnawhom iħallsu d-danni. Il-konvenuti rriffjutaw dawk it-talbiet, billi argumentaw li l-proprjetà kienet waqgħet f’ċirkustanzi totalment b’kumbinazzjoni.
Barra minn hekk, ir-rikorrenti ma kellha ebda titolu, fattwali jew legali, fuq il-proprjetà u ma setgħetx tiġi molestata fil-pussess tagħha. Is-sid ma kellha l-ebda relazzjoni ġuridika mar-rikorrenti, qatt ma kienet aċċettat il-ħlasijiet tal-kera tagħha u, għalhekk, hija ma kinitx intitolata għal danni.
Barra minn hekk, id-direttur ma kellu ebda titolu fuq il-proprjetà inkwistjoni u għalhekk ma setax iwieġeb għat-talbiet tar-rikorrenti. Fil-kontrotalba tagħhom, il-konvenuti argumentaw ukoll li l-azzjoni tal-mara u l-mandat ta’ inibizzjoni u s-sekwestru kawtelatorju fir-rigward tagħhom kienu abbużivi, u kkawżalhom danni sostanzjali.
Fl-2017, il-Prim’Awla, Qorti Ċivili ċaħdet it-talba tal-mara biex il-proprjetà terġa’ tinbena fit-tqassim ta’ qabel tagħha u reġgħet lura lilha, iżda laqgħet it-talba tagħha għad-danni. Dik il-qorti ordnat lill-kumpanija tħallas lir-rikorrent €235,679, filwaqt li ddikjarat li d-direttur ma kienx personalment responsabbli.
Dik is-sentenza ġiet appellata mill-kumpanija, li wasslet għal appell inċidentali minn Lentini. Madankollu, minkejja li ġiet notifikata dwar id-data tal-ewwel seduta, il-kumpanija naqset milli tiddepożita s-somma meħtieġa biex tiggarantixxi l-ispejjeż legali relattivi f’termini ta’ liġi, u l-appell tagħha kien għalhekk meqjus bħala “abbandunat”.
L-appell inċidentali baqa’, bir-rikorrenti titlob lill-qorti biex tiddikjara lid-direttur tal-kumpanija wkoll personalment responsabbli u tilqa’ t-talba tagħha għad-danni wkoll fir-rigward tiegħu. Meta tat is-sentenza finali, il-Qorti tal-Appell, ippreseduta mill-Prim Imħallef Mark Chetcuti u l-Imħallfin Joseph R. Micallef u Tonio Mallia, osservat li għalkemm b’mod ġenerali direttur jitqies bħala rappreżentant tal-kumpanija, taħt ċerti ċirkostanzi partikolari huwa ukoll jista’ jinżamm responsabbli għad-danni kkawżati mill-atti tiegħu stess.
Il-kumpanija ma ressqet l-ebda tweġiba u lanqas għamlet sottomissjonijiet fil-qorti. Madankollu, oriġinarjament kienu ċaħdu r-responsabbiltà għad-danni. L-ewwel qorti kellha tiċċara jekk it-talba tal-applikant kinitx tapplika kemm għall-kumpanija kif ukoll għad-direttur tagħha jew għal xi waħda minnhom. L-ewwel qorti kienet ikkonkludiet li s-sjieda tal-proprjetà kienet taqa’ f’idejn il-kumpanija biss.
Madankollu, il-Qorti tal-Appell qieset li l-argument tal-appellant, li d-direttur kellu wkoll jinżamm responsabbli, bħala fondat. Il-personalità ġuridika distinta ta’ kumpanija ma teżentax “dejjem u awtomatikament” lid-diretturi tagħha mir-responsabbiltà għad-danni.
Dan il-prinċipju kien stabbilit sew permezz tal-ġurisprudenza, osservaw l-imħallfin. L-atti tal-Qorti wrew biċ-ċar li Sammut kien konxju tal-ħsara li kienet qed issir fid-dar ta’ Lentini. Il-perit tagħha kien fassal tliet rapporti, fejn irrimarka dik il-ħsara u madankollu, id-direttur ma għamel xejn biex jevita jew inaqqas il-ħsara kkawżata. Barra minn hekk, kien inkarigat mill-proġett li sar mill-kumpanija.
Għalhekk, kellu s-setgħa u, konsegwentement, id-dmir, li jassigura li x-xogħlijiet ma joħolqux periklu għall-kerrej u r-residenza tagħha. Madankollu huwa “naqas b’mod sfaċċat f’dak id-dmir”, osservat il-qorti. Fid-dawl ta’ tali kunsiderazzjonijiet, ir-rikorrenti kellha raġun.
Id-direttur kien responsabbli wkoll u kellu jwieġeb flimkien mal-kumpanija għad-danni mogħtija lill-appellant, flimkien mal-ispejjeż, temmet il-qorti, li kkonfermat l-ammont iffissat mill-ewwel qorti. L-Avukat Mario de Marco assista lill-attur Lentini.
