Albaniż mixli bi qtil doppju f’Tas-Sliema fl-2020 flimkien ma’ żewġ persuna oħra, li kemm-il darba kien miċħud il-libertà proviżorja waqt li kien qed jistenna li jgħaddi ġuri qed isostni li l-istat kiser id-drittijiet tiegħu billi naqas milli jintroduċi s-sistema ta’ electronic tagging bħala alternattiva għad-detenzjoni.
Wara li qatta’ sentejn u nofs f’kustodja preventiva u kellu diversi talbiet għal libertà proviżorja miċħuda, Daniel Muka ressaq każ kostituzzjonali kontra s-sistema legali Maltija li ma tipprovdix għal monitoraġġ tal-akkużat. Muka jinsab akkużat bil-qtil ta’ Christian Pandolfino u Ivor Maciejowski, li nqatlu b’tiri ta’ arma f’darhom f’Tas-Sliema fit-18 ta’ Awwissu 2020.
Żewġt irġiel oħra, d-Daniż Jesper Kristiansen u Viktor Dragomanski mill-Maċedonja, qed jistennew ukoll biex jgħaddu ġuri għad-delitt, li l-investigaturi jemmnu li rriżulta minn serqa li marret ħażin. Meta Muka ġie arrestat b’rabta mal-qtil ta’ raġel ta’ Tas-Sliema, huwa kien diġà suspettat f’serq ta’ ġojjellerija u attentat ta’ qtil ta’ żewġ Pulizija u kien barra fuq garanzija fuq dak il-każ.
F’rikors kostituzzjonali li ppreżenta il-ġimgħa l-oħra kontra l-Avukat tal-Istat u l-Avukat Ġenerali, l-avukati ta’ Muka sostnew li huwa l-akkużat u ħadd ieħor li qed ibati minħabba n-nuqqasijiet tal-istat Malti. B’differenza minn pajjiżi Ewropej oħra, Malta baqgħet ma introduċietx l-elecreonic tagging bħala għodda għall-ġudikatura.
Diskussjoni dwar din is-sistema qed jieħdu fit-tul, anke fil-Parlament Fir-rikors, saret referenza għal dibattitu wieħed partikolari fit-12 ta’ Ġunju 2012, fejn dak iż-żmien id-Deputat tal-Partit Nazzjonalista Franco Debono kien indika l-ħtieġa li jiddaħħal tali mekkaniżmu fi ħdan ix-xenarju tal-libertà proviżorja u talab lil-leġiżlatur biex jintervjeni.
L-electronic tagging ilu jintuża mill-awtoritajiet ġudizzjarji Ewropej sa mis-snin 90 u minn dak iż-żmien żviluppa ħafna f’konformità mal-avvanzi fit-teknoloġija kif ukoll fir-rigward tad-drittijiet tal-akkużat u dawk tas-soċjetà inġenerali, argumentaw l-avukati ta’ Muka.
F’Novembru tas-sena 2000, il-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa rrakkomanda “restrizzjoni tal-libertà tal-moviment permezz, pereżempju, ordnijiet ta’ curfew jew monitoraġġ elettroniku impost bl-osservanza… tar-regoli Ewropej”.
Dan il-mekkaniżmu “intuża b’mod predominanti biex jinforza curfews u detenzjoni fid-dar iżda qed jitfaċċaw teknoloġiji aktar ġodda li jistgħu jimmonitorjaw l-imġieba u l-moviment ta’ suspettati u trasgressuri kif ukoll jgħinu biex jinħolqu u jimmonitorjaw żoni ta’ esklużjoni,” il-Kumitat Ewropew għall-Problemi tal-Kriminalità. osservati fl-2013.
Madankollu, minkejja l-benefiċċji multipli tiegħu, kien għadu ma ġiex introdott mil-leġiżlatur Malti. Filwaqt li kkwotaw numru ta’ digrieti, l-avukati sostnew li d-drittijiet fundamentali tal-akkużati kienu qed jiġu miksura permezz ta’ tali nuqqas mill-istat.
Fi proċedimenti separati, l-Imħallef Consuelo Scerri Herrera kienet iddigriet li tali monitoraġġ serva skop doppju: is-soċjetà tkun imħarsa aħjar permezz ta’ monitoraġġ kostanti ta’ allegati kriminali filwaqt li l-akkużat ikun jista’ jikkwalifika għall-ħelsien mill-arrest taħt kundizzjonijiet inqas onerużi.
Fi proċeduri kontra Jordan Azzopardi, l-Imħallef Aaron Bugeja iddikjara wkoll li sistema bħal din kienet “aktar serja, effettiva u effikaċi mis-sistema attwali li biha l-akkużat irid jiffirma f’għassa tal-Pulizija”. Il-monitoraġġ elettroniku jservi wkoll bħala deterrent, sostnew. L-avukati Alfred Abela u Renè Darmanin iffirmaw ir-rikors.
