“Madwar elf persuna f’pajjiżna, ta’ kull sena, titlef ħajjitha kaġun ta’ xi tip ta’ kanċer. Huwa għalhekk li se nkompli naħdem biex nassigura li jkollna l-aqwa kura possibbli biex insalvaw iktar persuni.”
Kien dan li qal l-President ta’ Malta, George Vella f’lejlet il-jum dinji tal-kanċer waqt konferenza li ttellgħet fil-Palazz Verdala waqt in-National Cancer Platform bit-tema ‘Uniting Our Voices And Taking Action’.
Il-President qal kif ta’ kull sena jgħinu madwar 2,500 persuna li jiżviluppalha xi tip ta’ kanċer. Fortunatament, grazzi għal kura li iktar ma jmur iktar qed tavvanza, il-pazjenti bil-kanċer qed jgħixu iktar minn qabel. Fil-fatt, madwar 50% ta’ dawk li jkollhom kanċer, wara 10 snin li jiżviluppa jkunu għadhom ħajjin.
Fost dawn il-pazjenti, fl-2022 kien hemm mad-19-il pazjent ġdid li kellhom taħt it-18-il sena, bi 13-il tifel u tifla kellhom isiefru barra minn xtutna għall-kura u terapija meħtieġa li pajjiżna m’għandux. Fortunatament, iktar minn 80% tal-pazjenti tfal jirnexxilhom jgħelbu kompletament il-marda tal-kanċer.
Ġie mfakkar kif mhux il-pazjenti biss ikunu għaddejjin mit-tbatija li jġib miegħu l-kanċer iżda anke l-qraba u ħbieb taħhom li jkunu qed iġorru effetti psikoloġiċi.
L-istess tbatija jarawha wkoll it-tobba u l-infermiera, mhux biss fejn jidħlu l-pazjenti iżda wkoll għall-fatt li l-infermiera qed jaqa’ ħafna xogħol fuqhom minħabba nuqqas ta’ staff. Fil-fatt, waħda mill-infermiera preżenti tkelmet dwar in-nuqqas kbir ta’ infermiera, bis-sala tagħha tikkonsisti biss minn terz tal-infermiera, jiġifieri hemm bżonn ta’ erba’ infermiera oħra. Hi appellat lill-awtoritajiet għall-bżonn ta’ investiment, mhux biss fil-kura, iżda wkoll fir-riżorsi umani.
Għal 18-il sena sħaħ, f’Malta kien hawn biss żewġ persuni li jispeċjalizzaw fil-kura pedjattrika. Fortunatament, sa tmiem din is-sena se jkun hemm żewġ persuni oħra li se jlestu l-istudju u l-prattika tagħhom u b’hekk ikunu jistgħu jibdew jaħdmu f’dan is-settur.
Preżenti kien hemm ukoll numru ta’ professuri li qalu kif ta’ kull ġimgħa jaraw madwar 20 każi ġodda ta’ trattament għall-kanċer, u 40 każi ta’ trattament li jkollhom jerġgħu jibdew hekk kif il-kanċer ma jkunx inqered bit-trattament ta’ qabel. Dan ifisser li b’kollox, ta’ kull ġimgħa jaraw madwar 60 każi ġodda fi bżonn ta’ trattament għal kontra xi tip ta’ kanċer.
Tabib partikolari rrimarka l-fatt li qed ikun hemm ħafna rapporti ta’ pazjenti li ma jistgħux jieħdu l-kura meħtieġa minħabba mediċini out-of-stock.
Tabib ieħor tkellem dwar nisa li joħorġilhom kanċer tas-sider meta jkunu tqal. Hu qal li kull każ irid jiġi diskuss skont diversi fatturi, b’uħud ikunu jistgħu jistennew perjodu qasir ta’ żmien sakemm l-omm twelled u l-kimoterapija tibda tingħata eżatti wara t-tqala, b’oħrajn ikunu jistgħu jieħdu t-trattament meħtieġ mingħajr ma ssir ħsara lit-tarbija fil-ġuf.
Il-Kelliem tal-PN għas-Saħħa, Stephen Spiteri appella lill-Gvern biex japplikka s-sistema proposta mill-PN dwar walk-in fejn jekk pazjenti bil-kanċer jinqalgħalhom xi ħaġa urġenti, dawn ma jkollhomx għalfejn joqgħodu jistennew fl-emerġenza tal-Isptar Mater Dei qalb follol ta’ nies. Iżda minflok, dawn jevitaw ir-riskju ta’ infezzjonijiet u jingħataw minnufih l-attenzjoni meħtieġa.
Ta’ kull sena, bejn 60 u 80 familja jmorru barra minn pajjiżna biex jieħdu kura kontra l-kanċer, b’Puttinu Cares joffri 20 appartament biex dawn il-familji jkollhom fejn joqgħodu tul iż-żmien tal-kura.
//= $special ?>