Oġġezzjoni fl-aħħar minuta mill-Avukat tal-Istat ħarbtet pjanijiet biex il-Qorti tisma’ x-xhieda ta’ Andrea Prudente fil-kawża Kostituzzjonali li ressqet kontra l-Istat Malti, dwar ir-rifjut tal-Isptar Mater Dei li jtemm it-tqala tagħha ta’ 16-il ġimgħa meta kienet Malta.
Prudente kellha tixhed permezz ta’ video link l-Erbgħa waranofsinhar hekk kif il-kawża Kostituzzjonali kompliet quddiem l-Imħallef Miriam Hayman. Madankollu, eżatt qabel ma kienet se tibda x-xhieda tagħha, l-Avukat Fiorella Fenech Vella, li tirrappreżenta lill-Uffiċċju tal-Avukat tal-Istat oġġezzjonat, l-ewwel għal Prudente u meta din ġiet miċħuda minħabba li kienet l-istess Prudente li fetħet il-kawża.
Dan applika wkoll, għas-sieħeb ta’ Prudente Jay, bl-oġġezzjoni tkun li dawn m’għandhomx jixhdu permezz ta’ video link, imma jkunu preżenti fil-Qorti. L-avukat sostniet li diversi dispożizzjonijiet tal-Kodiċi ta’ Organizzazzjoni u Proċedura Ċivili kienu jeħtieġu li ssir talba biex xhieda ta’ xhud li joqgħod barra l-pajjiż issir l-ewwel permezz ta’ rikors fil-Qorti.
L-IOmħallef irrimarkat li artikolu introdott aktar reċentement fil-Kodiċi ta’ Organizzazzjoni u Proċedura Ċivili jippermetti b’mod espliċitu l-prattika, li jissuġġerixxi li din l-oġġezzjoni kellha titqajjem qabel u li issa l-Qorti jkollha bżonn tiddeċiedi dwar il-kwistjoni.
L-Avukat Lara Dimitriyevic, li tirrappreżenta lil Prudente, qalet li mhux sew li tittardja x-xhieda tagħha. “Dan il-każ irid ikompli, irridu għall-inqas nagħmlu sottomissjonijiet illum, mhux sew.” Dimitriyevic oġġezzjonat għall-argument tal-Avukat tal-Istat, iżda dan ġie annullat mill-Imħallef.
Il-Qorti madankollu laqgħet it-talba ta’ Dimitriyevic biex Prudente tixhed bil-bibien magħluqa, talba li l-Avukat tal-Istat ma oġġezzjonax għaliha. Il-Qorti tat struzzjonijiet lill-partijiet biex jippreżentaw noti ta’ sottomissjonijiet dwar l-oġġezzjoni tal-Avukat tal-Istat, billi tosserva li din kienet se taffettwa wkoll ix-xhieda li kienet diġà ġiet irreġistrata fl-atti ta’ dan il-każ. Il-każ ġie differit għal April.
Il-qagħda ta’ Prudente
Sadanittant il-Professur Isabel Stabile, temmet id-depożizzjoni tagħha fil-Qorti aktar kmieni. “L-aħħar linja ta ‘diversi studji fuq diversi snin hija li r-riskju għall-fetu (f’każijiet bħal ta’ Prudente) huwa ħafna inqas mir-riskju għall-omm,” qalet il-ġinekologu.
Il-Federazzjoni Internazzjonali tal-Ġinekoloġi u l-Obstetriċi (FIGO) tipprovdi linji gwida lill-prattikanti, żiedet Stabile, li esibixxit ittra mill-president tal-FIGO, li sostniet, iddikjarat eżattament dak li kienet għadha kif qalet. Intwera l-fajl mediku ta’ Prudente fil-Qorti, il-Professur Stabile qrat li l-omm ma kellha l-ebda deni jew rata għolja tal-polz, iżda kienet qed tneħħi id-demm mill-vaġina u kellha bugħawwieġ bħal mestrju.
Hija nnotat li r-rata tal-qalb tal-fetu kienet bil-mod, “mhux sinjal tajjeb” qalet u ‘anhydramnios’, li spjegat tfisser li ma kien hemm l-ebda fluwidu amnjotiku fil-borża amnjotika. F’Mater Dei lill-koppja Prudente qalulhom li l-pronjosi għall-fetu kienet ħażina iżda li t-tqala tagħha kienet għadha vijabbli u li kellha tibqa’ l-isptar taħt osservazzjoni, parzjalment minħabba r-riskju ta’ infezzjoni.
Ix-xhud kienet kategorika fit-tweġiba tagħha meta mistoqsija x’kien ikun ir-riżultat tat-tqala. “Kien iddestinat li tfalli. L-ebda fluwidu amnjotiku u l-probabbiltà li jirriġenera kienet żgħira ħafna u l-fluwidu amnjotiku kien għadu qed joħroġ. Ir-riżultat kien ovvju,” qalet Stabile.
“Allura l-pronjosi dehret fqira ħafna,” osservat l-Imħallef Miriam Hayman. “X’proċedura kienet tkun adottata fl-Isptar Mater Dei?” “Linji gwida internazzjonali kienu jidderieġu lill-konsulenti biex jagħtuha idea tajba ħafna ta ‘x’kienet il-pronjosi u jippermettulha tieħu d-deċiżjoni,” wieġbet Stabile.
Tenniet li “linji gwida internazzjonali jgħidulna biex nikkonsultaw mal-pazjent,” meta l-imħallef iċċarat li kienet tfisser “fil-qafas legali tagħna.” Fi ħdan il-qafas legali u l-prattika komuni fl-Isptar Mater Dei, it-triq ‘il quddiem tkun li l-pazjent jiġi informat, tenniet l-Imħallef, qabel ma staqsiet “il-pazjent ikollu bżonn jasal għal stat bħal dan qabel ma jkollhom jintervjenu t-tobba?”
“It-tweġiba hija le. M’hemm assolutament l-ebda raġuni għalfejn tistenna meta pronjosi tal-fetu tkun qrib iż-żero,” insistit ix-xhud. Fi tweġiba għal mistoqsija li saret fil-kontro-eżami mill-avukata Fiorella Fenech Vella mill-Uffiċċju tal-Avukat tal-Istat, il-Profs Stabile qalet lill-Qorti li hija tgħallmet fil-Fakultà tal-Kirurġija Dentali fl-Università ta’ Malta u mhux fil-Fakultà tal-Mediċina.
“Il-fakultà tal-mediċina ma kinitx kuntenta bil-fatt li jien ‘tabiba favur l-għażla’. Bażikament kont eskluża u għalhekk iddeċidejt li nitlaq,” spjegat ix-xhud, u żiedet li ma kienet taf bl-ebda raġuni oħra, meta Fenech Vella staqsiet dwar dan. Stabile ġiet mistoqsija wkoll jekk kienx hemm xi “prattiċi irregolari” min-naħa tagħha.
“Jekk kien hemm, ma kontx konxja bihom,” hi wieġbet. Hija kienet ħadmet fl-Istati Uniti u fir-Renju Unit qabel ġiet lura Malta biex tibda prattika privata bbażata fl-Isptar San Luqa, bosta snin ilu. “Qatt ma ħdimt Mater Dei.” Meta wieġbet mistoqsija oħra tal-avukat tal-Avukat tal-Istat, ix-xhud ikkonfermat li każijiet bħal ta’ Prudent jiġu trasferiti l-Isptar Mater Dei.
“Kelli pazjenti b’sintomi simili u kienu se jiġu trasferiti Mater Dei.” “Int ilek snin twal ma taħdimx fi sptar akut, iżda tgħid li taf bil-prattiċi f’Mater Dei,” irrimarkat Fenech Vella. Stabile wieġbet li kellha kollegi li ħadmu hemm. “Jien ma rajtx direttament, imma ġejt infurmata.” Fenech Vella mbagħad ikkonfrontat lix-xhud b’karta akkademika li oriġinarjament kienet ikkwotata fil-Qorti mill-Professur Yves Muscat Baron, ostetriku u ġinekologu li jippresiedi d-Dipartiment tal-Maternità u l-Ġinekoloġija fl-Isptar Mater Dei.
“Jekk fil-fatt tħares lejn in-numri fil-karta, f’dak l-ewwel grupp ta’ 24 pazjent, kien hemm ħames mwiet u 19 baqgħu ħajjin. Dawk kellhom minn 19 sa 23 ġimgħa, għalhekk l-ebda fetu ta’ 17 jew 18-il ġimgħa, ma baqa’ ħaj.” “L-astratt tar-rapport huwa qarrieqi, għaliex jgħid li r-rata ta ‘sopravivenza wara l-ħruġ … hija 79.2%, imma jekk tħares lejn il-karta attwali, it-tabelli juru li ma kien hemm l-ebda superstiti f’dak il-perjodu ta’ tqala.
L-astratt huwa qarrieqi u kellu jinġabar. Il-persuna li rrevediet dan id-dokument kellha taqbdu fil-proċess ta ‘reviżjoni. Madankollu, id-dejta attwali fl-istudju għadha fid-dokument innifsu.” L-avukat staqsiet ukoll lill-Prof. Stabile jekk kinitx familjari ma’ numru ta’ karti xjentifiċi oħra dwar is-suġġett, li kienu ġew ippubblikati barra minn xtutna.
Ix-xhud wieġbet li kienet, u pproċediet biex tiddeskrivi s-sejbiet u n-nuqqasijiet tagħhom. “Il-messaġġ tiegħi nieħu d-dar minn dan l-istudju huwa li taħt 24 ġimgħa hemm pronjosi ħażina. Il-biċċa l-kbira tal-istudji ma jagħtux biżżejjed dettall biex jippermettulek tgħid fil-qorti ‘iva jew le’.”
Mistoqsija dwar kif kienet ikkuntattjat lil Prudente, ix-xhud wieġbet li ma kinitx. “Jay Weeldreyer, is-sieħeb ta’ Prudente kien ikkuntattja lill-FPAS (Appoġġ ta’ Konsulenza għall-Ippjanar tal-Familja) u permezz ta’ FPAS, ġejt ikkuntattjat u mitluba nitkellem miegħu.”
Ix-xhud qatt ma ra jew eżaminat lil Prudente, ikkonfermat. “Is-sejħa li rċevejt mingħand Jay kienet dwar ir-rekords mediċi. Kienu ħadu d-deċiżjoni li jippruvaw jittrasferixxu barra minn Malta minħabba, nippreżumi, tal-pronjosi ħażina li tahom it-tobba fl-Isptar Mater Dei.
Kien diġà avviċina l-customer care f’Mater Dei għar-rekords tagħha iżda jidher li kien hemm xi diffikultajiet.” Għalkemm ma qalx hekk, Stabile qalet lill-Qorti li hija temmen li kien ikkuntattjaha għax kienet waħda biss mill-ftit tobba favur l-għażla fl-FPAS. Stabile qalet li ma tiftakarx li qalet lill-pazjenta li ħajjitha kienet fil-periklu. “Ma niftakarx li għamilt dik id-dikjarazzjoni, iżda l-pronjosi kienet fqira.”
“Għamilt telefonata lis-Sur Alberto Vella…din it-telefonata ġiet imqanqla mit-talba ta’ Jay għall-għajnuna biex jaċċessa r-rekords mediċi. Bażikament kien qed jingħata d-dettalji mis-servizz tal-klijent u staqsejt jekk il-konsulent jistax jgħin.”
