L-NGO Repubblika insistiet fuq id-dritt tagħha li tikkontesta l-allegata imparzjalità tal-Maġistrat Nadine Lia, li rrifjutat li tirrikuża ruħha fi kontestazzjoni tal-Pulizija mressqa mill-NGO dwar rifjut li tinvestiga l-bank Pilatus fuq ħasil ta’ flus. Is-seduta tal-appell hija fuq deċiżjoni tal-Qorti Kostituzzjonali ta’ Jannar 2023, li kien iddekreta li Repubblika ma setgħetx tippretendi li d-drittijiet fundamentali tagħha se jiġu mittiefsa jekk il-proċeduri ta’ kontestazzjoni biex jitressqu eks-ogħla uffiċjali fil-Bank Pilatus għal reati finanzjarji, jibqgħu jinstemgħu mill-Maġistrat Lia.
Dan l-appell Kostituzzjonali qed jinstema’ mill-Prim Imħallef Mark Chetcuti u l-Imħaffin Giannino Caruana Demajo u Anthony Ellul. Repubblika ressqet il-kontestazzjoni minħabba n-nuqqas ta’ azzjoni tal-Pulizija dwar l-ilment kriminali tal-NGO kontra l-eks bank. Iżda t-talba tagħha lill-Maġistrat Lia, l l-kunjatu tagħha ta’ Pawlu Lia, li huwa l-avukat tal-eks Prim Ministru Joseph Muscat – biex tirrikuża ruħha fil-każ ta’ kontestazzjoni, kienet ġiet miċħuda.
L-NGO qed tikkontesta r-rifjut tagħha fil-Qorti Kostituzzjonali, u issa qed tappella l-aħħar deċiżjoni ta’ dik l-istess Qorti. “Il-Maġistrati jridu jkunu imparzjali mit-Tnejn sal-Ħadd, 24-7. Dan jinsab fil-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili,” qal lill-Qorti l-avukat tar-Repubblika Jason Azzopardi, hekk kif irribatta l-protesti kollha mqajma mill-Avukat tal-Istat.
L-AĠ isostni li avviż legali jgħid li l-akkużi li Repubblika ħarġet fl-ilment kriminali tagħha għall-investigazzjoni tal-Bank Pilatus – ħasil ta’ flus, dikjarazzjonijiet foloz, u assoċjazzjoni kriminali – mhumiex fil-kompetenza tal-Pulizija. L-avukat insista li l-avviż legali ċċitat fil-fatt jelenka r-reati taħt il-kompetenza tal-AĠ, u li dawk li ħarġu mir-Repubblika kienu tabilħaqq ir-“responsabbiltà unika tal-Kummissarju tal-Pulizija”.
L-Avukat Azzopardi qal li bħalma d-drittijiet tar-Ramblers Association li tgawdi art pubblika ġew “miċħuda għal dejjem” mid-devoluzzjoni unilaterali tal-kampanja tal-Awtorità tal-Artijiet lejn il-lobby tal-kaċċaturi, hekk ukoll ġew miċħuda d-drittijiet tar-Repubblika min-nuqqas ta’ investigazzjoni tal-Pulizija, fi kontroreplika tad-deċiżjoni tal-Qorti preseduta mill-Imħallef Lawrence Mintoff.
Sostna wkoll li Repubblika għandha status ta’ vittma u interess ġuridiku, u qal li l-NGO kienet vittma tar-rifjut tal-Maġistrat Nadine Lia li tirrikuża ruħha fuq każ li fih ir-Repubblika kienet qed titlob responsabbiltà xierqa. “Il-liġi biex tikkontesta n-nuqqas ta’ azzjoni tal-Pulizija ġiet introdotta fl-1909 bħala mod biex tiġi żgurata responsabbiltà mill-Pulizija,” qal Azzopardi.
Sadanittant, l-avukat ipprotesta, dewmien fil-provi li nġabru jew provi mitlufa minħabba li l-investigazzjoni ma ssirx, kien qed jibbenefika biss lill-allegati awturi. “Dan jagħmel lir-Repubblika vittma f’dan il-każ,” Ir-risposta tal-Avukat tal-Istat kienet li tissejjaħ il-kontro-argumenti tar-Repubblika bħala “frivoli u vessatorji”, u qal li l-NGO kienet parti terza fid-deċiżjoni dwar jekk l-AĠ jew il-Pulizija jipproċedux biex jinvestigaw ilment kriminali; u li b’differenza mill-interess ġuridiku tar-Ramblers fl-isfida tal-Awtorità tal-Artijiet, dik ta’ Repubblika ma kinitx sfida ta’ interess pubbliku, iżda waħda bbażata fuq l-interessi personali tagħha.
“Ix-xogħol tagħna huwa li niddefendu l-istituzzjonijiet, il-qrati inklużi,” qalu l-avukati tal-Avukat tal-Istat. “Drajjna l-istil tal-appellant li juża lingwaġġ deplorevoli u insolenti biex jikkuża ‘l-inġustizzji’ meta l-Qrati ma jagħtux deċiżjoni favuriha… bħallikieku sar xi sagrileġġ.
Nemmen li t-ton tagħhom għandu jiġi kkalibrat, u li l-Qorti għandha tibgħat messaġġ li insulti bħal ‘kangaroo courts’ f’każijiet bħal dawn, m’għandhomx ikunu tollerati.” L-Avukati James D’Agostino u Isaac Zammit qed jidhru għall-uffiċċju tal-Avukat Ġenerali.
