Il-President tal-NGO Repubblika Robert Aquilina akkuża lit-Tribunal tal-Informazzjoni u l-Protezzjoni tad-Data li “abbanduna” każ li fih talab informazzjoni dwar ħatriet fil-bord tal-gvernaturi tal-Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU).
Aquilina xehed quddiem l-Imħallef Francesco Depasquale, bħala parti minn kawża Kostituzzjonali li ppreżenta dwar ir-rifjuti ripetuti tal-awtoritajiet li jippubblikaw l-ismijiet tal-kandidati ssuġġeriti minn eks-Kummissarju tal-pulizija biex iservu fuq il-bord tal-gvernaturi tal-FIAU.
Il-bord huwa responsabbli għas-sorveljanza kontra l-ħasil tal-flus u l-ġlieda kontra l-finanzjament tat-terroriżmu (AML/CFT). Il-każ ġie ppreżentat wara li t-talba ta’ Aquilina għal lista sħiħa u mhux iċċensurata ta’ nominati għall-bord tal-FIAU proposta mill-eks Kummissarju Lawrence Cutajar lill-Ministeru tal-Finanzi, ma ġietx sodisfatta peress li Aquilina kien ingħata biss dokument mhux komplut li identifika biss ta’dawk li rnexxew bħala kandidati.
Huwa qed isostni li t-tkaxkir tas-saqajn minn naħa tal-Istat li jipprovdi informazzjoni dwar l-għażla tal-bord tal-gvernaturi tal-FIAU kienet tikkostitwixxi ksur tad-drittijiet. Aquilina qal li qabel ma ressaq l-aħħar talba għal Freedom Of Information, iż-żewġ talbiet preċedenti ta’ Repubblika, mibgħuta lill-Pulizija u lill-Ministeru tal-Finanzi, kienu ġew miċħuda minħabba li ndividwi biss setgħu jagħmlu tali talba. Bħala riżultat, huwa ddeċieda li jitlob l-informazzjoni fil-kapaċità personali tiegħu.
Min ħa d-deċiżjoni li jpoġġi lil Silvio Valletta fuq il-bord tal-Gvernaturi tal-FIAU?
In-Nutar Aquilina spjega li l-għan tat-talbiet tiegħu kien li jikseb informazzjoni dwar kif kien seħħ il-kontroll tal-istat. “Ridt inkun naf min ħa d-deċiżjoni li jpoġġi lil Silvio Valletta fuq il-bord tal-Gvernaturi tal-FIAU.” Silvio Valletta “kien naqas b’mod ċar mid-dmirijiet tiegħu fir-rigward tal-investigazzjoni dwar il-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia u kellu relazzjoni mill-qrib ħafna ma’ wieħed mis-suspettati, li iktar tard ġie akkużat,” qal Aquilina, b’referenza għal Yorgen Fenech.
“Huma kienu jmorru jaraw logħbiet tal-futbol barra minn Malta flimkien u kien jagmel shows bir-Rolls Royce tas-suspettat.” Aquilina ressaq it-talba oriġinali fit-23 ta’ Marzu 2020, li ġiet trasferita lill-Kummissarju tal-Pulizija mill-Ministeru tal-Finanzi fis-26 ta’ Marzu ta’ dik is-sena.
Aquilina qal li t-talba trasferita ma kinitx identika għal dik li kien ippreżenta. Il-Kummissarju tal-Pulizija ċaħad it-talba, u fis-16 ta’ Mejju ta’ dik is-sena, Aquilina kien bagħat ittra lill-Kummissarju fejn talab li tiġi kkunsidrata mill-ġdid id-deċiżjoni.
Fid-29 ta’ Mejju, il-Kummissarju tal-Pulizija wieġeb b’ċaħda taż-żewġ talbiet tiegħu. Fl-20 ta’ Lulju 2020, Aquilina kien imbagħad ippreżenta applikazzjoni lill-Kummissarju tal-Informazzjoni u l-Protezzjoni tad-Data, fejn talab li jieħu sehem b’deċiżjoni dwar ir-rifjut tal-pulizija. Fl-24 ta’ Frar 2021, l-IDPC ikkonkluda li t-trasferiment tat-talba għall-informazzjoni mill-Ministeru tal-Finanzi lil awtorità oħra ma kienx “ġustifikat għal kollox” u kien ċanfar lil dawk responsabbli.
Ordnat ukoll li Aquilina jiġi pprovdut b’kopji tad-dokumenti, bl-ismijiet tal-kandidati li ma rnexxilhomx jintagħżlu ma jidhrux. Aquilina qal li kien irċieva kopji ta’ tliet ittri, kif ordnat mill-IDPC, li kienu ntbagħtu mill-eks Kummissarji tal-Pulizija, Peter Paul Zammit u s-suċċessur tiegħu Lawrence Cutajar, datati Jannar 2014, Jannar 2017 u email datata Mejju 2019.
Iżda l-kitba tal-ismijiet tal-kandidati li ma rnexxilhomx effettivament wassal biex l-eżerċizzju kollu kien bla sens, peress li l-intenzjoni ta’ Aqulina kienet li jiskopri min kienu l-kandidati l-oħra, qal. “F’dak il-mument iddeċidejt li nippreżenta żewġ appelli lit-Tribunal għall-Protezzjoni tad-Data, fejn nitlob għar-revoka tad-deċiżjoni tal-Kummissarju tal-Pulizija.”
Eventwalment, il-każ ta’ Aquilina ġie assenjat lit-Tribunal għall-Protezzjoni tad-Data ppresedut minn Anna Mallia, li kienet waħda mill-avukati li qed tassisti lil Yorgen Fenech. Dan kien se joħloq problema, peress li l-pulizija “għandha biżżejjed informazzjoni f’idejha biex tressaq lil Silvio Valletta fuq leaks mill-investigazzjoni dwar il-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia.”
Fl-ewwel seduta quddiem it-tribunal, l-avukat ta’ Aquilina Sarah Cannataci kienet talbet li Mallia tirrikuża ruħha mill-każ. It-talba ġiet milqugħa fl-1 ta’ Ġunju 2021. Mallia ġie sostitwit bħala president tat-Tribunal għall-Protezzjoni tad-Data mill-avukat Noel Camilleri.
Waqt dik l-ewwel seduta, Mallia kien ċempel lil Camilleri fil-preżenza tal-partijiet, biex jinfurmah b’dan il-fatt u biex tiġi stabbilita d-data għas-seduta li jmiss. Iżda meta marru għas-seduta li jmiss, skedata għas-16 ta’ Settembru 2021, fil-kurituri tal-qorti, ħadd ma kien hemm, li wasslitu biex iħossu bħallikieku t-tribunal kien abbanduna l-proċeduri. “Aħna morna u ma sibna lil ħadd, għalhekk ippruvajna nikkuntattjaw lit-tribunal iżda għalxejn.”
Id-data tal-ewwel seduta finalment ġiet stabbilita għall-10 ta’ Marzu 2022. Aquilina fakkar fil-ġrajjiet ta’ dik is-seduta. “Kif konna se nibdew, Dr Camilleri infurmana li ma setax jibda jisma’ l-każ…. għax is-26 ta’ Marzu kien jum l-elezzjoni u kellu jirriżenja.”
Aquilina qal li staqsa liċ-Chairperson minn liema parti tal-liġi ħarġet din u ċ-Chairperson wieġeb li kienet konstitudni. “Mhux biss ma riedx jisma’ l-kawża, imma rrifjuta li jassenja data għas-seduta li jmiss, u b’hekk il-kawża ġiet differita sine die jiġifieri b’mod indefinit.”
L-Avukat ta’ Aquilina, Therese Comodini Cachia, staqsietu għaliex ma kien hemm l-ebda referenza għal dan fl-atti bil-miktub tas-seduta, li l-Imħallef osserva wkoll, u qal li kien se jittratta biss il-problemi li ltaqgħu magħhom biex jinnotifika lill-Kummissarju tal-Pulizija.
“F’dik is-seduta oġġezzjonajt bil-qawwa għad-deċiżjoni ta’ Camilleri li ma jibdax jisma’ l-każ. Għamiltha ċara li ma kienx aċċettabbli u li t-tribunal kien qed juri sottomissjoni ċara lejn l-eżekuttiv, meta r-rwol tiegħu kien li jiskrutinizza lill-eżekuttiv.” Camilleri ma ċċaqlaqx u qal li kienet kwistjoni ta’ drawwa u etika li jagħti r-riżenja tiegħu fi żmien l-elezzjoni.
“Hu assolutament ma riedx jisma’.” Eventwalment kienet skedata seduta oħra għall-21 ta’ April, 2022 iżda ma saritx. Meta l-każ reġa’ beda fid-19 ta’ Lulju 2022, Noel Camilleri kien għadu jippresiedi t-tribunal. L-imħallef staqsa jekk l-elezzjoni kinitx saret sa dak il-punt. Kien, wieġeb ix-xhud.
Dr. Noel Camilleri mar fuq facebook u faħħar lil Joseph Muscat
Waqt dik is-seduta, Aquilina kien tenna l-oġġezzjoni tiegħu għall-mod kif it-tribunal kien qed jittratta l-każ tiegħu u talab li din l-oġġezzjoni tiġi traskritta. Xehed li kien uża l-kelma “subservient” biex jiddeskrivi l-imġieba tat-tribunal fil-konfront tal-eżekuttiv iżda aktar tard sar jaf li Noel Camilleri kien emenda n-nota verbali biex taqra li ma oġġezzjonawx għad-dikjarazzjoni tat-tribunal. Aquilina qal ukoll li kien uża lingwaġġ ħafna aktar b’saħħtu u kien stqarr li ma kienx qed jirċievi smigħ ġust.
Aqulina qal li kien baqa’ “imbellah” u bla nifs meta Noel Camilleri spiċċa biex fuq Facebook faħħar il-wirt ta’ Joseph Muscat taħt post ta’ Muscat stess fuq Facebook dwar it-trattati tiegħu mal-Ażerbajġan, wara li l-Kummissjoni Ewropea laħqet ftehim ma’ dak il-pajjiż.
“F’diversi xhur, ġejt ikkuntattjat minn numru ta’ persuni b’kawżi quddiem it-tribunal ta’ Camilleri kif ukoll minn membru tal-Bord tal-Inġiniera li qalli li Camilleri kien inħatar biex jippresiedi dak il-bord.” Aquilina qal lill-Qorti li sussegwentement Camilleri kien inħatar fit-Tribunal Industrijali u l-Kummissjoni għall-Organizzazzjonijiet Volontarji, li aktar tard ippreżentaw premju lil Michelle Muscat, il-mara tal-eks Prim Ministru.
Aquilina saħaq li kien ippreżenta t-talbiet tiegħu għal informazzjoni tliet snin ilu u li l-ħin moħli kien attribwibbli għat-tribunal. Saħaq li l-informazzjoni kienet meħtieġa b’mod urġenti, speċjalment peress li dak iż-żmien Muscat kien għadu fil-politika u Silvio Valletta kien għadu kemm irriżenja minn kummissarju tal-pulizija.
“Għadu importanti llum, imma żgur kelli bżonnha aktar dak iż-żmien.” Mitlub minn Comodini Cachia biex tispjega l-aspett ta’ interess pubbliku tal-informazzjoni, Aquilina ddeskriva r-rwol ta’ Repubblika fis-soċjetà bħala dak ta’ “għassa flimkien mal-istampa”.
Spjega li ried jara min kienu l-applikanti l-oħra għall-post, peress li setgħu kienu kuntistabbli jew saħansitra persuni ċivili. Minkejja li ddiskuta l-kwistjoni mal-Kummissarju Gafa, Aquilina ma kienx ġie kkuntattjat mill-Assistent Kummissarju Alexandra Mamo, li qal, kienet iddelegata biex tieħu ħsieb il-kwistjoni.
Aquilina rrefera wkoll għall-inkjesta pubblika dwar il-qtil ta’ Caruana Galizia, fejn l-Avukat Comodini Cachia kienet għamlet diversi mistoqsijiet dwar il-bord tal-FIAU lill-eks ministru Edward Scicluna, li kien lest li jippubblika l-ismijiet tal-kandidati l-oħra, biex twaqqaf milli jagħmel dan. mill-Kummissarju għall-Protezzjoni tad-Data.
“Għandi informazzjoni li tikkontradixxi dan. L-aktar uffiċjal għoli kien Pierre Calleja li stqarr pubblikament mal-ġurnal MaltaToday li ma kellu l-ebda ħsieb li jirtira.” “Waħda mir-raġunijiet li għandi bżonn dawk il-listi hi biex nara min ma qalx il-verità dwar għaliex Calleja tneħħa mill-Bord u sostitwit mir-raġel ta’ segretarju Parlamentari, Silvio Valletta.”
L-Imħallef iddifferiet is-seduta għal 11 ta’ Lulju fil-11am, u ssospenda x-xhieda ta’ Aquilina biex is-segretarju tal-bord tat-Tribunal tal-Appell għall-Protezzjoni tad-Data jkun jista’ jesebixxi reġistrazzjonijiet tas-seduti, bħala evidenza dwar it-talbiet ta’ Aquilina ta’ nuqqas ta’ imparzjalità u ksur tad-drittijiet fundamentali minħabba l-proċess ta’ appell twil.
