Matthew Caruana Galizia qal fil-Qorti li post fuq il-midja soċjali li ppubblika kien immirat biex jispjega l-aspetti prattiċi tal-ħasil tal-flus u investigazzjonijiet relatati, kif ukoll ir-rwol li għandhom kumpaniji offshore u r-riskji assoċjati ma’ strutturi korporattivi mtebba’.
Caruana Galizia kien qed jixhed fi proċeduri ta’ libell li kienu tressqu mill-eks Prim Ministru Joseph Muscat kontra ommu, Daphne Caruana Galizia. Muscat għamel libell fuq storja li Daphne Caruana Galizia kienet ippubblikat xhur ftit qabel il-qtil tagħha, li fiha l-ġurnalista kienet allegat li Egrant, kumpanija mwaqqfa fil-ġurisdizzjoni sigrieta tal-Panama, kienet ta’ mart Muscat, Michelle.
L-istorja ta’ Caruana Galizia kienet fil-biċċa l-kbira tagħha bbażata fuq informazzjoni mogħtija minn Maria Efimova, eks-uffiċjal tal-Bank Pilatus. Inkjesta li saret mill-Maġistrat Aaron Bugeja, lllum Imħallef kienet sussegwentement ikkonkludiet li Egrant ma kinitx proprjetà ta’ Michelle Muscat u kienet ordnat li Efimova tiġi akkużata b’kalunja.
Muscat kien fetaħ ukoll kawżi ta’ libell separati kontra wieħed minn ulied Daphne Caruana Galizia, Matthew, fuq post fuq Facebook, kif ukoll kontra Karl Gouder u Mario Frendo, eks editur u ġurnalist ta’ NET TV rispettivament, fuq rapporti ta’ aħbarijiet dwar is-saga Egrant.
Fud il-pedana tax-xhieda, Caruana Galizia spjega li l-post tiegħu fuq Facebook kien jittratta każ ipotetiku u kien maħsub biex joffri spjegazzjoni dwar investigazzjonijiet ta’ ħasil ta’ flus u kif jaħdem fil-prattika l-ħasil tal-flus. Il-post kienet fittxet ukoll li titda’ dawl fuq il-ħidma ta’ strutturi ta’ kumpaniji offshore dubjużi u tenfasizza r-riskji li jkun hemm ma’ politiċi involuti f’setturi ta’ riskju għoli.
“Mingħajr trasparenza, għandna riskju kbir li jkollna politiċi involuti fil-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni,” qal Caruana Galizia lill-Qorti. Il-Maġistrat Victor Axiak staqsa lix-xhud jekk iddiskutix l-inkjesta maġisterjali Egrant ma’ ommu.
“Investigazzjoni ġurnalistika hija estremament differenti minn dik li ssir minn Maġistrat,” wieġeb Caruana Galizia, li rrimarka li Maġistrat għandu riżorsi ferm akbar għad-dispożizzjoni tiegħu jew tagħha meta mqabbel ma’ dawk disponibbli għall-ġurnalisti.
“Jistgħu wkoll jordnaw li l-evidenza tinqabad filwaqt li l-ġurnalisti għandhom jiddependu fuq is-sorsi tagħhom u dak li huma kapaċi joħorġu mill-konversazzjonijiet.” Meta wieġeb għall-mistoqsija tal-Maġistrat, Caruana Galizia irrimarka li l-ambitu tal-inkjesta Egrant kien “estremament kważi magħluq” u li dan iddiskuta ma’ ommu. L-inkjesta Egrant kienet intalbet wara li Muscat ressaq ilment formali permezz tal-avukati Pawlu Lia u Edward Gatt.
Waqt li għamel referenza għal informazzjoni disponibbli fid-dominju pubbliku, Caruana Galizia qal li Pilatus Bank “kellu ħafna attività mhux tas-soltu u kien hemm probabbiltà kbira ta’ illegalitajiet għaddejjin. Il-bank ġie deskritt lili bħala “laundromat”(magna tal-ħasil tal-flus),
“Meta n-nies qed jippruvaw jaħslu l-flus jew jaħbu l-oriġini tagħhom, għandhom it-tendenza li jużaw aktar minn kumpanija, bank jew frontman wieħed. L-investigazzjoni ta’ netwerk bħal dan teħtieġ sforz kbir. Investigatur ġudizzjarju jew pulizija wieħed jiġġieled ma’ investigazzjoni bħal din, aħseb u ara ġurnalist wieħed.”
Il-Maġistrat Victor Axiak irrefera għall-post ta’ Caruana Galizia fuq Facebook, u staqsa jekk kienx eżempju ġeneriku jew fatti speċifiċi li jikkonċernaw lil Muscat, lill-eks ministru Konrad Mizzi u lill-eks chief of staff tal-OPM Keith Schembri. “F’kull investigazzjoni l-affarijiet mill-ajru,” qal Caruana Galizia, waqt li qal lill-qorti li l-istruttura korporattiva li kienet twaqqfet minn uffiċjali, accountants u avukati x’aktarx kienet maħsuba biex taħbi l-oriġini tal-fondi.
“Brian Tonna kellu kumpanija f’Malta li kienet qed taġixxi għall-bejgħ ta’ passaporti u viżas, u kumpanija fil-British Virgin Islands li tagħmel kontijiet lill-kumpanija Maltija għas-servizzi. Essenzjalment, Brian Tonna jagħmel kontijiet lil Brian Tonna inniffsu, din kienet is-sitwazzjoni. Għaliex kien jagħmel dan?”
Caruana Galizia żied jgħid li kien u jibqa’ mpossibbli li tinkiseb xi informazzjoni mill-awtoritajiet fil-British Virgin Islands, u enfasizzat il-fatt li l-awtoritajiet tat-taxxa Maltin saru jafu biss b’dawn l-istrutturi offshore b’riżultat tat-tnixxija tal-Panama Papers.
Caruana Galizia qal ukoll lill-Qorti li s-soltu kien isir jaf bl-investigazzjonijiet ta’ ommu wara li kienet tkun ippubblikata l-istorja. “Is-sorsi tagħha, speċjalment matul l-aħħar snin ta ‘ħajja tagħha, kienu uffiċjali u li kienu jikkuntattjawha nies ta’ livell għoli,” huwa qal.
“Ma kelli l-ebda interazzjoni ma’ sorsi jew evidenza. Li nkun naf huwa minn dak li nosserva u kultant ngħinha f’xogħol minuri.” “Is-sens ta’ etika tagħha kien qawwi ħafna. Hija ma tippubblika xejn mingħajr evidenza soda. Kellha sens qawwi ta’ etika,” qal Caruana Galizia, li żied jgħid li dak li tgħallem dwar il-ġurnaliżmu kien mingħandha.
L-ewwel darba li Daphne Caruana Galizia kienet saqsietu mistoqsija diretta dwar Macbridge u 17 Black kien fl-2016, huwa qal. Meta wieġeb mistoqsija tal-avukati, Matthew Caruana Galizia qal lill-Qorti li kien “kważi impossibbli” għalih li jiddefendi l-każ ta’ ommu, “sakemm ma nkunx fil-knisja u taqa’ kaxxa tal-provi mis-sema.”
Żied jgħid ukoll li bħala akkużat, kien qed isofri preġudizzju għax għamel u ma setax ikun jaf x’taf x’kien għaddej minn moħħha ommu. Il-każ ġie differit għad-19 ta’ Ġunju f’nofsinhar. L-Avukat Pawlu Lia assista lil Muscat. L-avukati Peter Caruana Galizia u Joe Zammit Maempel assistew lill-familja Caruana Galizia.
