Il-Qorti Kriminali ordnat li Daren Debono magħruf bħala “It-Topo” għandu jixhed quddiem maġistrat fi proċeduri kontra Vincent Muscat magħruf bħala “Il-Koħħu”, u ddeċidiet li d-difiża kienet legalment żbaljata meta argumentat li Debono ma kienx xhud ammissibbli.
Il-ġuri ta’ Muscat min-naħa tiegħu fil-hold-up ħażin tal-Kwartieri Ġenerali tal-HSBC tal-2010 kien spiċċa differit bl-ammissjoni fl-aħħar minuta li kien għamel il-ko-akkużat Daren Debono, wara ftehim li kien laħaq mal-prosekuzzjoni. Debono kien ikkundannat għal 10 snin u nofs ħabs u kellu l-akkuża ta’ attentat ta’ qtil imwaqqa’, bi tpattija għax-xhieda tiegħu fil-ġuri kontra Muscat, fi ftehim li ntlaħaq għall-ħabta tat-8:00pm lejlet il-ġuri.
Meta l-ġuri kellu jkompli l-għada, l-avukati ta’ Muscat kienu oġġezzjonaw bil-qawwa li Debono li kien għadu kif instab ħati jiġi prodott bħala xhud tal-prosekuzzjoni. Sostnew li ma kienx instema’ bħala parti mill-kumpilazzjoni tal-provi u li dan ċaħħadhom mill-opportunità li jisimgħu dak li kellu xi jgħid u jippreparaw id-difiża tagħhom kif xieraq.
Il-każ intbagħat lura fil-Qorti tal-Maġistrati sabiex il-proċeduri ta’ kumpilazzjoni jerġgħu jibdew u jinstema’ x-xhud il-ġdid. Iżda l-każ ħa żvolta oħra, meta Daren Debono mbagħad irrifjuta li jixhed, fejn semma biża’ għas-sigurtà tiegħu u dik tal-familja tiegħu.
Huwa nstab ħati li rrifjuta li jixhed u ntbagħat sitt xhur ħabs, liema sentenza naqqsetgħal tliet xhur fl-appell. L-avukati ta’ Muscat, Roberto Montalto u Franco Debono kienu mbagħad ressqu talba quddiem il-Qorti Kriminali, fejn talbu li l-prosekuzzjoni titwaqqaf milli tuża lil Debono bħala xhud waqt il-ġuri, bl-argument li ma setax jiġi fdat u għax kien tpoġġa taħt interdizzjoni ġenerali. fl-2017.
L-Imħalled qalet li d-difiża qed targumenta taħt premessa żbaljata. F’digriet li ngħata l-Erbgħa, il-Imħallef Edwina Grima, li tippresjedi l-Qorti Kriminali, ċaħdet it-talba biex Debono jitwaqqaf milli jixhed fil-ġuri. “Hija l-fehma ta’ din il-qorti li d-difiża qed tibbaża l-oġġezzjonijiet tagħha fuq premessa żbaljata. Dan għaliex, kuntrarjament għal dak li qed targumenta d-difiża, Daren Debono ma kienx akkużat u nstab ħati ta’. ġurament falz, iżda tar-reat li rrifjuta li jixhed bħala xhud.
“Li xhud iħallat l-affarijiet fix-xhieda tiegħu jew inkella ma jridx jieħu l-ġurament jew jixhed kif mitlub, ma jagħmilx dak ix-xhud inammissibbli…” “Il-liġi tagħti lill-Qorti diskrezzjoni wiesgħa dwar kif timmaniġġja lix-xhieda u l-kliem tal-liġi jimplika li xhud li ma jkunx qed jgħid il-verità fuq il-pedana jista’ jiġi sfurzat jgħid il-verità u jibqa’ xhud kompetenti, minkejja r-retiċenza tiegħu. jew riluttanza biex jixhed il-verità.”
It-talba tad-difiża li Debono irrifjuta li jingħata l-ġurament ma kinitx vera, qalet il-qorti. “Mhux biss, imma meta l-qorti rrepetiet il-ġurament għal aktar minn darba, reġa’ kkonferma l-ġurament tiegħu, għalkemm kien qed jindika li beża għas-sigurtà tiegħu u tal-familja tiegħu jekk ikun obbligat li jsemmi lil dawn it-terzi anonimi.
.” Wara li eżaminat x-xhieda abortiva tiegħu quddiem il-qorti tal-Maġistrati fi Frar tal-2022, l-imħallef iddeċiedit li kien evidenti li x-xhud kien lest jixhed u fil-fatt kien beda jagħti x-xhieda tiegħu, “iżda kien qed isibha diffiċli biex iwieġeb dawk il-mistoqsijiet li fl-opinjoni tiegħu jista’ jirriżulta li jipperikola lilu nnifsu u lill-familja tiegħu.”
L-Imħallef qalet li ladarba l-Avukat Ġenerali jkun laħaq patteġġament (ftehim) max-xhud taġt kompetenti biex jixhed f’dawn il-proċeduri, l-AĠ, bl-għajnuna tal-Kummissarju tal-Pulizija, irid ukoll jara li jpoġġi lix-xhud u l-familja tiegħu f’ programm ta’ protezzjoni tax-xhieda, kif inhu d-dritt tiegħu.
L-aħħar kelma dwar l-għoti ta’ din il-protezzjoni kienet dik tal-AĠ qalet il-qorti, li rrimarkat li l-prosekutur pubbliku jista’ jitlob ukoll li Debono jixhed permezz ta’ video link minn post remot. Waqt li ċaħdet l-allegazzjoni tad-difiża, il-qorti qalet li ma kellhiex sitwazzjoni fejn xhud kien qed jirrifjuta li jingħata l-ġurament kif kien qed jallega, u lanqas ma kien il-każ li x-xhud kien qed jirrifjuta li jobdi l-ġurament b’mod kapriċċjuż jew li ċ-ċirkostanzi jindikaw li ix-xhud ma kienx se jgħid il-verità.
“Fuq kollox, lanqas hu minnu li x-xhud instab ħati ta’ ġurament falz fis-sentenza tas-27 ta’ Ottubru kontrih iżda tar-reat li rrifjuta li jixhed. Xhud jista’ jiġi mġiegħel jixhed mill-qorti u din l-attitudni ma tagħmilx ix-xhieda tiegħu bħala inammissibbli a priori.”
L-Imħallef għalqet id-digriet tagħha billi rrimarkat li l-liġi li taħtha Daren Debono kien tpoġġa taħt interdizzjoni ġenerali f’Marzu 2017 fuq ġurament falz jew li ħa ġurament falz, iddikjarat espressament li kien ipprojbit milli jservi bħala xhud “ħlief quddiem il-qrati. tal-ġustizzja,” li għalhekk kien ifisser li jista’ jservi bħala xhud fil-ġuri.
Waqt li ddeċidiet li ma kien hemm l-ebda raġuni biex dan l-iżvilupp jissostitwixxi l-ordni tal-Qorti Kriminali, mogħtija bħala parti minn digriet fis-6 ta’ Jannar 2022, l-imħallef ordna li l-atti tal-kawża jerġgħu jintbagħtu quddiem il-Qorti tal-Maġistrat biex jixhed Daren Debono u ordnat ukoll lill-AG biex jara li x-xhud jirċievi l-protezzjoni kollha li setgħet titqies meħtieġa, bl-assistenza tal-Kummissarju tal-Pulizija.
