L-Imħallef Doreen Clarke li qed tisma’ l-kawża ta’ Repubblika għar-reviżjoni ġudizzjarja tal-ordni tal-Avukat Ġenerali biex ma jitressqux uffiċjali għolja fil-Pilatus Bank, irrevokat ordni preċedenti biex il-każ jinstema’ bil-bibien magħluqa, li jimplika li l-Avukat tal-Istat kien żgwida lill-qorti.
Fil-bidu tas-seduta, il-qorti rrevokat ordni preċedenti biex il-każ jinstema’ bil-bibien magħluqa u ddikjarat li l-każ għandu jkompli fil-pubbliku. F’Novembru 2021, l-imħallef Christian Falzon Scerri, kien ordna li l-proċeduri jsiru temporanjament bil-bibien magħluqa minħabba proċeduri separati li għaddejjin barra mill-pajjiż quddiem iċ-Ċentru Internazzjonali għas-Soluzzjoni ta’ Tilwim ta’ Investiment (ICSID) tal-Bank Dinji.
Dan biex l-avukati u l-partijiet preżenti waqt is-seduta ma jiżvelawx dak li ntqal. F’digriet li ngħata fil-bidu tas-seduta tal-lum, l-Imħallef Clarke implikat li l-avukati tal-gvern kienu żgwidaw lill-qorti. Waqt li kkwotat mill-ittra mibgħuta lill-awtoritajiet Maltin mill-ICSID, l-imħallef qalet li l-ittra “dehret li kienet kjarifika dwar kif, u minn min, l-għoti eventwali tat-tribunal għandu jingħata pubbliċità.
“Din l-ittra, madankollu, la hija deċiżjoni mit-tribunal ICSID u lanqas ma tista’ tittieħed bħala xi deċiżjoni li torbot lill-qrati Maltin dwar kif għandhom isiru s-seduti fil-proċeduri attwali.” “Ladarba d-digriet mogħti minn din il-Qorti, ippresedut b’mod differenti fit-8 ta’ Novembru 2022, jidher li kien marbut mal-allegat obbligu ta’ segretezza impost mill-imsemmi tribunal.
Ladarba ma tressqet ebda prova ta’ dan l-obbligu, ma jidhirx li it-tkomplija tas-smigħ ta’ dan il-każ bil-bibien magħluqa tista’ tibqa’ tiġi ġġustifikata,”qalet l-imħallef. F’seduta preċedenti l-avukat tal-NGO Repubblika Jason Azzopardi kien akkuża lill-Avukat tal-Istat li ried ifixkel il-proċeduri billi qarraq bil-qorti b’allegazzjoni falza dwar is-sentenza tal-ICSID.
Id-direttur tal-Pilatus ta struzzjonijiet lill-istaff biex “jiminimizzaw l-interazzjonijiet mal-BOV”
Il-President ta’ Repubblika, in-nutar Robert Aquilina imbagħad ġie msejjaħ fil-pedana tax-xhieda. L-Avukat Jason Azzopardi staqsieh x’kien wassal lir-Repubblika biex iressaq dan il-każ. Aquilina qal lill-Qorti li rċieva dokumentazzjoni li turi li r-reati identifikati fl-inkjesta tal-Maġistrat Ian Farrugia fil-bank Pilatus, saru “bil-parteċipazzjoni attiva u l-kompliċità” tal-individwi identifikati mill-inkjesta.
Jiġifieri s-sid tal-bank, Ali Sadr Haseheminejad, is-supervisor tal-operazzjonijiet tiegħu Luis Rivera, id-direttur Ghambari Hamidreza, is-supervisor Mehmet Tasli, il-Kap tar-Riskju Antoniella Gauci u l-uffiċjal tar-rappurtaġġ tagħha dwar il-ħasil tal-flus Claudanne Sant-Fournier.
“Dan iwassal għall-konklużjoni loġika li kien hemm konfoffa kriminali u li Pilatus Bank u l-imġieba tal-individwu ffurmaw organizzazzjoni kriminali,” qal Aquilina. Spjega li kull pajjiż impona kontrolli u bilanċi obbligatorji fuq il-banek, kemm interni kif ukoll esterni, sabiex tiġi evitata l-kriminalità finanzjarja.
Dan kien maħsub biex jipprevjeni individwi milli jikkommettu reati finanzjarji, għax uffiċjali oħra x’imkien fuq il-linja kienu jwaqqfuha. CEO tal-bank, Chief Risk Officer u diretturi tant għandhom rwol ewlieni fl-operat tiegħu, li kull wieħed jirrikjedi approvazzjonijiet separati tal-MFSA, mogħtija fuq il-bażi ta’ informazzjoni li tiġi żvelata permezz ta’ dak li jissejjaħ kwestjonarju personali, qal Aquilina filwaqt li żied li kellu raw uħud mill-kwestjonarji personali tal-Pilatus Bank, li numru minnhom huma wkoll parti mill-inkjesta maġisterjali.
Aquilna qal li l-investigaturi finanzjarji esperti ingaġġati mill-inkjesta maġisterjali, Duff and Phelps, kienu stabbilixxew li “mhux biss dawn l-individwi naqsu milli jaqdu dmirijiethom iżda għamlu ħilithom u ħarġu minn kollox biex jimminaw iċ-checks and balances. fil-bank.”
Dan il-proċess kien sar “kollettivament u b’mod koordinat biex jiġu sabotjati dawn il-kontrolli u l-bilanċi.” Duff u Phelps kienu kkonkludew li dawn il-prattiċi ħżiena kienu l-proċedura standard tal-bank, stqarr ix-xhud. “Ilkoll kienu jafu x’kien mistenni minnhom u x’kien qed jiġri. Duff u Phelps kienu identifikaw żewġ mexxejja – Sadr u Ghambari. Kienu juru [is-sottostanti tagħhom] dak li kien mistenni, kienu jafu x’qed jiġri u pparteċipaw b’mod attiv fl-attività kriminali,” qal Aquilina.
Din l-attività kriminali kienet tinkludi dħul ta’ klijenti mingħajr ma l-ewwel saru l-background checks meħtieġa mil-liġi Maltija, l-approvazzjoni ta’ tranżazzjonijiet ta’ valur għoli mingħajr verifika u t-twettiq ta’ dikjarazzjonijiet foloz, b’mod partikolari lil banek korrispondenti, hu qal.
“Fil-fergħa ta’ Londra tal-Pilatus Bank, il-Money Laundering Reporting Officer (MLRO) kien irrealizza l-intenzjonijiet kriminali wara l-bank u ressqet ir-riżenja tagħha. Imbagħad il-bank kien irranġa biex tiġi mibdula filwaqt li ħeba r-raġuni tar-riżenja tagħha mill-MFSA, filwaqt li għamel pressjoni fuq l-ex MLRO biex tibdel ir-rakkont tagħha tal-avvenimenti.”
Oġġezzjoni għax-xhieda ta’ Aquilina mill-Avukat tal-Istat
Ix-xhud ġie interrott mill-avukat Fiorella Fenech Vella, li tirrappreżenta l-Uffiċċju tal-Avukat tal-Istat fis-seduta tat-Tlieta, li oġġezzjonat għax-xhieda ta’ Aquilina minħabba li kien qed jibbażaha fuq “dokumenti informali li ma setgħux jiġu esebiti”.
L-Imħallef wieġbet li hija kienet se tiddeċiedi fuq dan il-punt wara li semgħet ix-xhieda kollha ta’ Aquilina. Aquilina reġa’ kompla x-xhieda tiegħu, fejn ta lista twila ta’ tranżazzjonijiet u allegati rappreżentazzjonijiet żbaljati li saru mill-bank lill-awtoritajiet Maltin.
“Dak kollu li qed ngħid, għandi evidenza ta ‘u rajt b’għajnejja stess,” assigura lill-qorti. Wieħed mill-inċidenti deskritti kien relatat ma’ inkjesta ta’ konformità, li Mehmet Tasli kien iċċirkola fost l-istaff tal-Pilatus Bank, irċieva mingħand il-Bank of Valletta fl-2014 f’isem il-Bank Nazzjonali ta’ Abu Dhabi dwar ħlas propost bejn żewġ kumpaniji.
Il-Bank of Valletta kien staqsa lil Pilatus jekk l-individwi inkwistjoni għandhomx xi konnessjoni mas-Sudan, l-Iran, is-Sirja jew il-Korea ta’ Fuq, li kollha huma blacklisted minħabba sanzjonijiet internazzjonali. “Kull persuna suġġetta taf li meta jissemmew dawn il-pajjiżi, id-dwal ħomor jibdew iteptpu u għandha titwettaq diliġenza dovuta msaħħa,” huwa qal.
Iżda l-esperti forensiċi minn Duff and Phelps kienu indikaw b’mod ċar li s-sjieda ta’ waħda mill-kumpaniji in kwistjoni kienet Iranjana u kienu stabbilixxew ukoll rabta bejn Sadr u tliet individwi Iranjani involuti fil-kumpaniji. Il-bank kien obbligat jirrimarka dan il-fatt lill-BOV, bħala persuna suġġetta għall-finijiet tal-leġiżlazzjoni Kontra l-Ħasil tal-Flus. Iżda dan il-pass kien ġie mblukkat qabel ma seta’ jiġri, qal Aquilina, “Sant Fournier kien iċċirkola memo intern b’‘le’ kategoriku.”
Ix-xhud iddeskriva diversi każijiet oħra enfasizzati mill-esperti tal-inkjesta. Il-BOV kien staqsa dwar tranżazzjoni li tinvolvi wieħed mill-klijenti korporattivi tal-Bank Pilatus. Pilatus kien qal lill-BOV li l-kumpanija inkwistjoni kienet involuta fil-produzzjoni u d-distribuzzjoni tat-tessuti, iżda d-dokumenti rilevanti tal-KYC (Know Your Client) miżmuma minn Pilatus urew li fil-fatt kienet involuta fin-negozju tat-titoli u l-metalli prezzjużi.
Minkejja dan, Gambari kien wieġeb għall-mistoqsijiet tal-BOV f’isem Pilatus dakinhar stess bl-informazzjoni falza tal-kumpanija, qal Aquilina. Ir-rapport forensiku kien stqarr ukoll li fil-Pilatus Bank ma nstabu l-ebda dokumenti ta’ sostenn biex jispjegaw din it-tranżazzjoni u lanqas ma kienet tikkorrispondi mar-rekords tal-bank.
“Din mhix xi ħaġa fakultattiva,” spjega x-xhud. “In-nutara huma marbuta li jiġbru d-dokumentazzjoni u jżommuha għal perjodu ta’ żmien definit,” huwa qal lill-qorti, filwaqt li rrimarka li n-nuqqas li jagħmel dan jirriżulta li jiffaċċja akkużi kriminali. “Iżda Pilatus kompla iktar,” irrimarka, “għax kien hemm ukoll rappreżentazzjoni ħażina.”
Fenech Vella qajjem oġġezzjoni fejn irrimarka li r-rapport ta’ inkjesta ma kienx esebit f’dan il-każ. L-Imħallef għal darb’oħra wieġeb li l-qorti se tevalwa l-valur ta’ din ix-xhieda wara li tara dak kollu li “Lanqas mhu esebit legalment,” irrimarka l-avukat, li wassal lill-avukat oppost Jason Azzopardi biex jakkuża lill-Avukat tal-Istat li pprova jaħbiha mill-pubbliku. filwaqt li rrimarka li l-allegata illegalità kienet biss tort tal-Avukat tal-Istat, li kien imblokka l-esebizzjoni ta’ rapport ta’ inkjesta b’modi oħra.
Aquilina kompla jixhed, waqt li qal lill-Qorti li s-sid ta’ Pilatus Bank Ali Sadr Hasheminejad kien jopera bank ieħor fl-Isvizzera bl-isem ta’ Parse Suisse, li permezz tiegħu kien iservi lill-istess klijenti li aktar tard kien se juża Pilatus Bank. “Fl-2011/12 Sadr kien fehem li ma setax ikompli juża l-bank Żvizzeru għall-intenzjonijiet kriminali tiegħu u għalhekk waqqaf il-bank Malti, li kien deskritt bħala “kopja tal-karbonju” ta’ Parse Suisse.” Il-business cards maħruġa miż-żewġ banek kellhom l-istess logo u l-aktar l-istess impjegati ħadmu maż-żewġ banek, qal.
Pilatus Bank kien se jibdel il-banek korrispondenti tiegħu biex jevadi l-iskrutinju, qal in-nutar. Wara li l-BOV kien staqsa dwar tranżazzjoni suspettuża, Ghambari kien bagħat email lil Tasli, Gauci u Rivera fejn ta struzzjonijiet biex jimminimizzaw kemm jista’ jkun l-interazzjonijiet ta’ Pilatus mal-BOV, u ordna li l-komunikazzjonijiet mal-Bank Malti għandhom l-ewwel jiġu approvati minnu.
Hekk kif kompliet ix-xhieda, Fenech Vella interrompiet lix-xhud għat-tielet darba, u sostna li l-każ kien ġie ppreżentat biss għal akkużi fil-konfront ta’ Antoniella Gauci. Azzopardi u Aquilina ikkoreġu lill-avukat, u qalu li l-każ kien qed jitlob li kull min kien involut fil-bank jitressaq il-Qorti, ħlief dawk li diġà ġew akkużati.
L-isfond tal-każ
F’Diċembru 2020, inkjesta maġisterjali mmexxija mill-maġistrat Ian Farrugia kienet irrakkomandat li jiġu ppressati akkużi kriminali kontra sid il-Pilatus Bank Ali Sadr Hasheminejad, is-supervisor tal-operazzjonijiet bankarji Luis Rivera, id-direttur Ghambari Hamidreza, is-supervisor Mehmet Tasli, iċ-Chief Risk Officer Antoniella Gauci, l-uffiċjal tar-rappurtaġġ dwar il-ħasil tal-flus. Claudanne Sant-Fournier, u Pilatus Bank bħala entità.
Repubblika, permezz tal-avukat tagħha Jason Azzopardi, tgħid li l-AĠ Victoria Buttigieg kienet ħarġet dik li hi magħrufa bħala nolle prosequi – ordni biex ma ssirx prosekuzzjoni – lill-uffiċjali kollha ħlief Sant-Fournier u l-bank innifsu. Billi tippreżenta dan il-każ, l-NGO qed titlob reviżjoni ġudizzjarja ta’ din id-deċiżjoni mill-AG – essenzjalment titlob lill-qorti biex teżamina jekk l-AG kienx għamilx użu korrett mid-diskrezzjoni mogħtija lilha mil-liġi meta ddeċidiet li ma ssegwix lill-uffiċjali l-oħra bħala rakkomandat mill-maġistrat inkwirenti. Il-każ ikompli fil-11 ta’ Lulju fil-12.15pm.
