Il-Qorti tal-Appell ċaħdet talba mill-werrieta ta’ dar ta’ klassi għolja f’Marsaskala, biex twarrab ir-rifjut tal-ewwel qorti li tannulla kuntratt ta’ donazzjoni ta’ Villa Manduca u l-patrimonju tagħha lill-Arċidjoċesi Maltija.
Il-każ jikkonċerna d-donazzjoni ta’ Villa Manduca u l-ġonna tagħha, flimkien ma’ proprjetajiet oħra li jmissu magħha, lill-Knisja tar-Rużarju Mqaddes f’Marsaskala. Il-kuntratt tal-1997 sar mill-aħwa Maria Carmela Debattista u Agatha Formosa Gauci, li kellhom ‘giuspatronat’ (privileġġ) fuq l-imsemmija kappella.
Il-binja, li tinsab fil-pjazza ewlenija ta’ Marsaskala fi Triq Sant Anna, kienet ir-residenza tas-sajf ta’ negozjanti u baruni Maltin sinjuri tal-Familja Manduca fl-1850. Skont ix-xewqat tagħhom, riedu li l-arċidjoċesi jkollha l-proprjetà bi tpattija għaċ-ċelebrazzjoni ta’ quddies ta’ tifkira u qima annwali għall-Verġni Mqaddsa tar-Rużarju, li l-kult tagħha huma kellhom devozzjoni profonda għaliha.
Apparti li ngħataw donazzjoni tal-propjetajiet, l-awtoritajiet ekkleżjastiċi ħadu wkoll il-patroċinju tal-pittura tal-Kappella tal-Verġni Mqaddsa tar-Rużarju, kif ukoll oġġetti oħra tad-deheb u ħaġar prezzjuż, oġġetti tal-fidda u lbies qaddis użati għall-adorazzjoni.
Il-kappella hija magħrufa bħala Tal-Barunissa. Fl-2013, il-werrieta tas-sidien ħadu lill-arċidjoċesi ta’ Malta l-Qorti biex jiksbu lura l-proprjetà tagħhom, u akkużaw lill-awtoritajiet tal-knisja li ħallew id-dar f’rovina u naqsu milli jlaħqu mal-obbligi tagħhom deskritti fil-kuntratt ta’ donazzjoni tal-1997.
Il-villa estensiva u l-proprjetà tagħha, li tinkludi kappella b’opri tal-arti u oġġetti oħra tal-fidda, ġew mogħtija lill-eks Arċisqof Ġużeppi Mercieca biex jintużaw bħala dar tal-irtirar għall-kleriċi jew għal skopijiet pastorali. Minflok, il-Knisja talbet permess ta’ ppjanar biex jitwaqqaw disa’ binjiet fi Triq Sant’Anna, Marsaskala, biex jittella’ kumpless ta’ seba’ sulari.
Formosa Gauci miet fl-2007, u bil-ħatra ta’ Arċisqof ġdid, il-werrieta ta’ Villa Manduca ipproċedew b’azzjoni fil-qorti biex jerġgħu jiksbu l-proprjetà tagħhom. F’Jannar 2009, l-arċidjoċesi aċċettat li tirritorna Villa Manduca u l-kappella lill-werrieta, u minflok iżżomm il-proprjetà ta’ maġenb id0disa’ proprjetajiet.
Il-werrieta tagħhom ġew miċħuda t-talba tagħhom biex jiġi annullat il-kuntratt u t-tneħħija tal-Arċidjoċesi ta’ Malta. Filwaqt li l-werrieta sostnew li l-propjetajiet kienu mistennija li jintużaw biss bħala residenza għas-saċerdoti jew seminaristi tal-Arċidjoċesi, il-Qorti tal-Maġistrati sostniet li din ir-restrizzjoni ma kinitx tidher espliċitament fil-kuntratt tad-donazzjoni u li l-parroċċa ta’ Marsaskala ngħatat id-dritt li tuża l-proprjetà għal skopijiet oħra, “sakemm huma ta’ natura spiritwali, pastorali, jew edukattiva.”
Il-Qorti qalet li l-provi voluminużi ppreżentati lilha turi li filwaqt li ma tintużax bħala dar għall-kleru, il-proprjetà kienet intużat għal servizzi ta’ qima, laqgħat ta’ gruppi reliġjużi differenti, attivitajiet tal-Leġjun ta’ Marija, reliġjużi, formattivi, u soċjo-kulturali. attivitajiet għat-tfal u ż-żgħażagħ, quddies bl-Ingliż għall-barranin, skejjel tas-sajf, gruppi ta’ talb, u anke kamp tas-sajf għat-tfal refuġjati.
Il-Qorti żiedet tgħid li ma sabet xejn oġġezzjonabbli li bidlet il-proprjetà f’ċentru pastorali b’restorant u ħanut anness magħha. U ngħad li l-ksur ta’ diversi obbligi reliġjużi għad-donaturi, ma kinitx kundizzjoni li setgħet twassal għal revoka tad-donazzjoni.
