Lokali Qorti

Imħallef jgħid li l-Kostituzzjoni ta’ Malta hi suprema fuq il-liġi tal-UE

Imħallef irrifjuta li jinforza ordni ta’ sekwestru kontra kumpanija Maltija tal-logħob tal-azzard, filwaqt li jinvoka s-supremazija tal-Kostituzzjoni ta’ Malta fuq il-liġi tal-UE f’sentenza importanti. Id-deċiżjoni ngħatat mill-Imħallef Toni Abela fil-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili fil-kawża Michael Christian Felsberger et vs TSG Interactive Gaming Europe Ltd.

Dawk li fetħu l-kawża kienu kisbu sentenza favorevoli fil-qrati Awstrijaċi kontra l-kumpanija tal-gaming u ppruvaw jinfurzawha f’Malta, proeza issa mblukkata mill-qrati Maltin. Is-sentenza ta’ Abela għandha piż sinifikanti peress li toffri lill-kumpaniji tal-logħob irreġistrati f’Malta protezzjoni minn sentenzi mogħtija f’ġurisdizzjonijiet kompetituri iżda b’mod aktar sinifikanti tiftaħ Kaxxa ta’ Pandora dwar l-interpretazzjoni tal-liġijiet tal-UE li jistgħu jkunu f’kunflitt mal-liġijiet Maltin.

Iktar kmieni din is-sena, il-parlament Malti approva l-inklużjoni tal-Artikolu 56A mal-Att dwar il-Logħob, li jagħti forma ta’ “immunità” minn azzjoni legali li tkun “konflitt ma’ jew timmina l-legalità” tas-servizzi tal-logħob ta’ Malta jew obbligi li joħorġu minnu.

Din l-“immunità” tingħata lid-detenturi kollha ta’ liċenzja tal-logħob (jiġifieri kumpaniji tal-logħob), l-uffiċjali attwali jew preċedenti ta’ tali kumpanija u “persuni ewlenin ta’ detentur ta’ liċenzja għal kwistjonijiet relatati mal-provvista ta’ servizz tal-logħob,” kif ukoll bħala plejers li jirċievu dak is-servizz.

L-imħallef uża d-dispożizzjonijiet ta’ dan l-artikolu biex jiċħad l-ordni ta’ sekwestru iżda kkummenta wkoll dwar il-fatt li 56A ppruvat ukoll tirregola l-ġurisdizzjoni tal-qrati, setgħa li hija ta’ natura kostituzzjonali. “Il-Qorti għandha tirrifjuta rikonoxximent u, jew infurzar f’Malta ta’ kull sentenza barranija u, jew deċiżjoni mogħtija” fil-każijiet deskritti hawn fuq, jaqra s-subsezzjoni (b) ta’ dak l-artikolu.

L-imħallef, iżda, iddeċieda li l-Kostituzzjoni baqgħet il-liġi suprema ta’ Malta. “Il-qorti hija konxja kemm tar-regolament kif ukoll ta’ dawk il-partijiet tal-Kodiċi ta’ Organizzazzjoni u Proċedura Ċivili, partikolarment l-Artikolu 825A [li jiddikjara li r-regolamenti tal-UE se japplikaw f’każijiet fejn il-liġi lokali tkun f’kunflitt magħhom.]

“Hu veru li dawn id-dispożizzjonijiet legali jaffermaw is-supremazija tal-liġijiet tal-Unjoni. Iżda hemm supremazija oħra li ħafna drabi ninsew: dik tal-Kostituzzjoni ta’ Malta, li hija l-ogħla liġi fil-pajjiż u li żgur m’għandhiex titqies bħala liġi ordinarja,” qal l-Imħallef Abela.

Id-deċiżjoni x’aktarx ikollha effett immewweġ li jilħaq ferm lil hinn mil-liġijiet tal-logħob tal-azzard ta’ Malta, minħabba dikotomija introdotta fil-Kostituzzjoni fl-2003. Mill-1974, l-Artikolu 6 tal-Kostituzzjoni stabbilixxa s-supremazija tal-Kostituzzjoni, u jgħid li kull liġi oħra li hija inkonsistenti. magħha huwa null.

Iżda l-Artikolu 65 tal-istess Kostituzzjoni, introdott fl-2003, wara l-adeżjoni ta’ Malta fl-UE, jgħid li “Il-Parlament jista’ jagħmel liġijiet għall-paċi, l-ordni u l-gvern tajjeb ta’ Malta b’konformità mar-rispett sħiħ tad-drittijiet tal-bniedem, prinċipji ġeneralment aċċettati ta’ il-liġi u l-obbligi internazzjonali u reġjonali ta’ Malta b’mod partikolari dawk assunti mit-trattat ta’ adeżjoni mal-Unjoni Ewropea ffirmat f’Ateni fis-16 ta’ April 2003.”

Fl-20 sena ta’ wara, il-qrati ta’ Malta kienu aċċettaw u inforzaw is-supremazija tal-liġi tal-UE minkejja li l-Artikolu 6 tal-Kostituzzjoni ma kienx emendat.