Il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem fi Strasburgu għal darb’oħra ddeċidiet kontra l-liġijiet antiki tal-kera ta’ Malta li “imponew kirjiet b’mod unilaterali” fuq is-sidien tal-proprjetà, u kkundannat lill-istat iħallas kumpens li jammonta għal €70,000 fuq żewġ każijiet separati.
Fiż-żewġ każijiet, il-qorti osservat li filwaqt li sabet ksur ta’ drittijiet u tat kumpens, il-qorti kostituzzjonali Maltija ma offrietx ħelsien biżżejjed lis-sidien tal-proprjetà. Fl-ewwel każ, il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem iddeċidiet li apparti l-kumpens ta’ €15,000 ordnat mill-qrati Maltin, is-sidien kellhom ukoll €32,000 addizzjonali biex ikopru n-numru twil ta’ snin fejn kellhom id-dritt tagħhom għat-tgawdija paċifika. tal-propjeta’ tagħhom magħquda mir-reġim l-antik tal-liġijiet tal-kera.
Kienet tiddeċiedi fuq każ imressaq minn Maria Fatima u John Vassallo dwar il-proprjetà tagħhom f’Ħal Tarxien li wirtu fl-1984. Il-kera li kienu qed jirċievu s-sidien kienet tammonta għal €134 fis-sena, li żdiedet għal €264 fl-2016.
Skont espert maħtur mill-qorti, is-sidien kellhom idaħħlu €88,000 f’kera bejn l-1984 u l-2018, meta ppreżentaw il-kawża kostituzzjonali tagħhom, iżda rċevew biss €8,000. Fl-2019, il-Bord tar-Regolamentazzjoni tal-Kera żied il-kera skont il-liġijiet tal-kera riveduti fl-2018, u żiedha għal €2,500 għall-ewwel tliet snin u mbagħad €3,400 fis-sena għat-tliet snin li ġejjin.
Meta wieħed iżomm f’moħħu l-valur tal-kera tal-proprjetà “il-qorti tqis li l-kumpens mogħti għal vjolazzjoni li ppersista tul għexieren ta’ snin ma kienx adegwat,” iddeċidiet il-Qorti Ewropea, peress li iktar milli rduppjat il-ħlas.
“Din il-konsiderazzjoni hija biżżejjed biex jinstab li r-rimedju pprovdut mill-qrati domestiċi ma offrax biżżejjed eżenzjoni lill-applikanti li b’hekk żammew l-istatus ta ‘vittma… u saru jġorru piż sproporzjonat,” żiedet.
Fit-tieni każ, il-Qorti Ewropea semgħet kif Joseph Zammit u Anna Busuttil kienu mġiegħla jikru l-proprjetà tagħhom ta’ Raħal Ġdid għal €291 biss fis-sena meta l-valur tal-kera annwali kien ta’ €2,100 bejn l-2007 u l-2012 u €5,800 bejn l-2013 u l-2018.
Il-qrati Maltin kienu taw lis-sidien €15,000 f’kumpens, bil-Qorti Ewropea tiddeċiedi li l-qrati domestiċi ma offrewx rimedju lis-sidien tal-proprjetà għall-ksur persistenti tad-drittijiet tagħhom. Għalhekk, il-qorti żiedet dan b’€8,000 oħra, li kopriet danni pekunjarji u mhux pekunjarji.
L-Avukat tal-Istat Chris Soler irrappreżenta lill-istat, filwaqt li l-avukati Michael Camilleri, Edward Debono u Kris Micallef irrappreżentaw lis-sidien.
