Lokali Qorti

Ma kienx hemm ksur tad-drittijiet tal-bniedem fil-konfront ta’ Daniel Muka

Ritratt: Martin Agius

Il-Qorti ċaħdet talba dwar ksur tad-drittijiet tal-bniedem ippreżentata mir-raġel Albaniż akkużat bil-qtil ta’ Christian Pandolfino u Ivor Piotr Maciejowski fid-dar tagħhom f’Tas-Sliema f’Awwissu 2020. L-avukati ta’ Daniel Muka kienu ressqu l-kawża kostituzzjonali f’Jannar ta’ din is-sena, u sostnew li n-nuqqas ta’ sistema biex titteggja b’mod elettroniku s-suspettati f’Malta, u b’estensjoni, id-detenzjoni kontinwa ta’ Muka mingħajr pleġġ, kien jikkostitwixxi ksur tad-drittijiet fundamentali tiegħu.

F’sentenza li ngħatat mill-Imħallef Francesco Depasquale, li jippresiedi l-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili fil-ġurisdizzjoni Kostituzzjonali tagħha, irrimarka li filwaqt li l-introduzzjoni ta’ sistema ta’ ‘electronic tagging’ tista’ tkun ta’ inċentiv għall-priġunieri biex jerġgħu jintegraw fis-soċjetà, din il-possibbiltà diġà teżisti fil-forma ta’ parole.

“Fil-każ ta’ Muka, li qed jiffaċċja mhux akkuża waħda iżda żewġ akkuża, imwettqa fuq medda ta’ tliet snin, għal reati gravi u vjolenti, sal-punt li fit-tieni każ ġew maqtula żewġ persuni ġewwa darhom, kiesaħ u biered, ċertament il-gravità tal-akkużi u ċirkustanzi oħra kienu tali li l-eżistenza ta’ sistema ta’ ‘tagging’ elettroniku kienet tkun superfluwa għal kull deċiżjoni tal-qorti fuq pleġġ.”

Waqt li kkwotat minn deċiżjoni tal-2021 għal talba simili li kienet saret mill-assassini Alfred u George Degiorgio, il-qorti nnutat li l-kunċett ta’ tikkettjar elettroniku kien immirat aktar lejn l-iżgurar tal-attendenza tal-akkużat għas-seduti, qal l-imħallef, waqt li osserva li ċ-ċaħdiet tal-Qorti Kriminali tat-talbiet tiegħu għall-ħelsien mill-arrest ma dehrux li kienu bbażati fuq ir-riskju li jaħrab, iżda kienu mħassba li jfixkel l-investigazzjoni li għaddejja, “xi ħaġa li tista’ sseħħ irrispettivament minn jekk l-akkużat hux liebes “electronic tagging’ jew le.”

Muka huwa rrappurtat li diġà pprova jaħrab mill-ħabs fl-2020, iżda kien ġie imwaqqaf mill-gwardjani tal-ħabs. Mingħajr ma rrefera għal dak l-inċident direttament, l-imħallef qal li l-ebda garanzija jew kundizzjoni imposta mill-qorti, inkluż tag elettronika, ma tista’ twaqqaf lil Muka milli jaħrab mill-gżejjer Maltin.

“Huwa fatt magħruf li faċli ħafna li taħrab minn Malta bil-baħar, meta wieħed iqis id-distanza qasira għal Sqallija u l-eżistenza ta’ inġenji tal-baħar li jistgħu, b’veloċità konsiderevoli jagħmlu dan u għalhekk fi żmien qasir, jaqsmu faċilment lejn Sqallija mingħajr ma jiġu interċettati bl-ebda mod.”

L-Imħallef qal li kien rilevanti li wieħed jinnota li l-proċess ta ‘Muka kien skedat li jibda f’Mejju 2022, iżda kien ġie ttardjat mill-preżentata ta’ motivi preliminari tiegħu, li kollha ġew miċħuda f’Ottubru ta’ wara. Il-każ Kostituzzjonali dwar it-‘tagging’ kien ġie ppreżentat f’Jannar 2023, wara li Muka kien ippreżenta appell għad-deċiżjoni ta’ Ottubru, li fl-aħħar mill-aħħar ġiet ikkonfermata fl-istadju tal-appell.

Data oħra tal-proċess kienet stabbilita għal Mejju 2023, iżda kellha tiġi posposta wkoll wara li l-avukati ta’ Muka rrinunzjaw għall-każ. Il-ġuri tiegħu se jibda l-ġimgħa d-dieħla, innota l-imħallef, “sakemm ma jkunx hemm xi żvilupp ġdid li mhux mistenni.”

“Fil-każ preżenti, ir-riskju li Muka jaħrab huwa wieħed reali, u minkejja l-garanziji li ppreżenta bit-tama li jinħeles mill-ħabs, l-aħjar mod kif jiġi żgurat li l-applikant ma jaħrabx minn Malta, biex b’hekk jaħrab minn proċeduri kriminali li fihom huwa akkużat bil-qtil ta’ żewġ persuni ġewwa darhom stess. Huwa li jinżamm il-ħabs sakemm jiġi ġġudikat.