Is-sidien ta’ Alexander Auto Dealer u Rokku Auto Dealer ċaħdu li tbagħbis fil-kilometraġġ ta’ aktar minn 400 vettura li kienu importaw mill-Ġappun. Alexander Spiteri ta’ 48 sena mill-Mellieħa, Roderick Vella ta’ 46 u Alison Vella ta’ 47, li t-tnejn joqogħdu Ħaż-Żabbar, tressqu l-Qorti b’ċitazzjoni quddiem il-maġistrat Rachel Montebello il-Ħamis wara nofs inhar.
It-tliet imputati wieġbu mhux ħatja ta’ akkużi ta’ frodi u ħasil ta’ flus. F’Ġunju 2022, investigazzjoni kienet żvelat li karozzi b’kilometraġġ għoli, mixtrija mis-swieq Ġappuniżi bi prezz baxx, imbagħad kienu se jinbiegħu f’Malta bil-mili murija fuq fuq li speedometer tad-dashboard ikun imnaqqas drastikament.
Permezz ta’ kampjun ta’ 18-il vettura li kienu ġew immarkati minn diversi sorsi, instabu diskrepanzi kbar bejn il-mili oriġinali u dak irreġistrat f’Malta, li jvarjaw minn 30,000km sa 130,000km. Il-qorti laqgħet it-talba tal-prosekuzzjoni għal ordni ta’ ffriżar fuq l-assi kollha tal-akkużati.
Il-maġistrat osservat ukoll li l-AĠ kien ippreżenta nota, fejn informa lill-qorti li l-uffiċċju kien għadu ma rċeviex il-fajl tal-inkjesta. Pierre Montebello, Chief Officer fid-direttorat tat-Trasport bl-Art TM kien l-ewwel xhud.
Spjega kif whistleblower intern talab biex ikellem lid-Driving and Vehicle Licensing Unit (DVLU) u informahom li kien hemm każijiet fejn vetturi kienu qed jinstabu li għandhom ċertifikati tal-JEVIC li ġew imbagħbsa.
“Dan kien kmieni f’Mejju 2022,” huwa qal. Ix-xhud kien tkellem maċ-Chairman u CEO, dak iż-żmien Joseph Bugeja, u ppreżentalu s-sejbiet ta’ investigazzjonijiet interni, li damu ġimgħa jew 10 ijiem biex jitlestew.
Montebello ta ħarsa ġenerali malajr tal-proċess tal-liċenzjar.
“Meta l-vetturi jaslu minn barra fil-port, il-vapuri jkollhom dokumentazzjoni, fosthom iċ-ċertifikat JEVIC, li fost informazzjoni oħra tiċċertifika l-kilometraġġ tal-vettura… Dak iż-żmien numru ta ‘uffiċjali tal-pulizija kienu jispezzjonaw il-vetturi biex jiċċekkjaw id-data mqabbla.”
Id-dokument ewlieni użat fl-importazzjoni tal-karozzi huwa magħruf bħala l-VH005, li l-ewwel parti tiegħu timtela mill-importatur jew negozjant, it-tieni parti mill-pulizija u t-tielet parti minn Transport Malta, wara li tkun ivverifikata u ċċekkjata d-dokumentazzjoni.
Parti minn dik id-dokumentazzjoni hija ċ-ċertifikat JEVIC, li jagħti dettalji dwar id-data tal-ispezzjoni, in-Numru ta’ Identifikazzjoni tal-Vettura u l-qari tal-odometru. “Dak iż-żmien konna niċċekkjaw biss li d-dettalji tal-VH005 jaqblu maċ-ċertifikat JEVIC,” spjega x-xhud.
“Hemm online ekwivalenti taċ-ċertifikat JEVIC,” kompla Montebello. “Aħna għaddejna mil-lista, vettura b’vettura. Għamilna dan għan-negozjanti kollha, mhux biss għal Rokku,” żied jgħid. Meta kienu qed iqabblu l-valuri ddikjarati fuq id-dokumentazzjoni ppreżentata ma’ dawk fuq il-JEVIC online, kienu ħarġu numru ta’ diskrepanzi, kompla jgħid.
“In-numru tal-VIN ikun jaqbel, iżda l-qari tal-odometru le. Sibna l-qari tal-odometru speċifikat bħala 93,000km, pereżempju u l-JEVIC onlajn ikun aktar minn 200,000km.” Dak iż-żmien, il-pulizija kienet unikament responsabbli biex tagħmel dawn il-verifiki, spjega x-xhud, li spjega wkoll li riżultat tal-każ, dawn l-ispezzjonijiet issa qed isiru minn ħaddiema ta’ Transport Malta aktar milli uffiċjali tal-pulizija.
“Fil-bidu tal-investigazzjoni interna, sibna 301 vettura b’diskrepanzi,” qal Montebello. B’riżultat tal-investigazzjoni tal-pulizija ħarġu 100-120 vettura oħra. Fl-ebda punt ma dehrilna li ċ-ċertifikat JEVIC ippreżentat lilna kien falz … qabbel mal-VH005,” huwa saħaq.
Ix-xhud qal li ġew eżaminati numru ta’ importaturi tal-karozzi. “Kien hemm tnejn fejn id-diskrepanzi kienu qed joħorġu ripetutament: Rokku Auto Dealer u Alexander Auto Sales.” Huwa ta lill-qorti kampjun ta’ żewġ files, wieħed għal Toyota Ace u l-ieħor għal Daihatsu Hijet għal skopijiet ta’ illustrazzjoni.
“Wara li ħareġ dan il-każ, il-proċedura nbidlet biex tinkludi paragun tal-qari tal-odometru mar-rekord tal-JEVIC onlajn,” qal ix-xhud. Meta mistoqsi mill-avukat Franco Debono fil-kontro-eżami, dwar jekk importaturi oħra tal-karozzi ġewx immarkati mill-investigazzjoni tagħhom, ix-xhud wieġeb li ma kienx hemm. “Le, dawk it-tnejn biss,” wieġeb ix-xhud.
Staqsa lix-xhud x’se timla l-pulizija fuq il-formoli. “Qari tal-odometru u mili,” wieġeb Montebello. Ma setax jikkonferma jekk dan sarx fil-preżenza ta’ xi ħadd b’mod partikolari, jew kif taħdem il-pulizija. “Iċċekkjajt ma’ min imla l-formola, kif waslu għal dak in-numru?” staqsa l-avukat. Montebello qal li le.
Iċċara li l-uffiċjal tal-pulizija li kien jimla l-kaxxa tal-mili fuq il-formola kien jara l-figura personalment, wara li xegħel is-sistema tal-karozza. Iċ-ċifra tal-JEVIC onlajn waslet minn barra. Il-Prosekutur Marthese Grech staqsiet kemm kien idum normalment biex il-karti tal-importazzjoni ta’ vettura jaslu f’Transport Malta.
“Il-proċess jieħu ġimgħa jew tnejn,” huwa wieġeb “għax wara li jibdew jiġu ċċarġjati talli jżommu l-karozzi hemmhekk.” Il-każ ġie differit għal Novembru għal aktar xhieda tal-prosekuzzjoni. L-Avukati Marthese Grech u Etienne Savona mill-uffiċċju tal-AĠ, assistiti mis-Supretendent tal-Pulizija James Grech mexxew il-prosekuzzjoni. L-avukati Jason Azzopardi u Franco Debono huma l-avukati difensuri.
