Memo tal-kabinett li tipproponi konsultazzjoni pubblika dwar regolamenti ġodda għas-settur tal-kostruzzjoni twaqqa’ xahrejn qabel l-aħħar elezzjonijiet biex jiġi evitat kunflitt mal-kuntratturi tal-bini, semgħet l-inkjesta pubblika dwar il-mewt ta’ Jean Paul Sofia.
Din l-istqarrija, flimkien mal-abbozz ta’ liġi nnifsu ġiet ippreżentata lill-inkjesta pubblika mill-avukat Jason Azzopardi, wara li hu stess talab jixhed. Azzopardi stqarr li uffiċjal għoli tal-gvern kien tkellem miegħu wara l-mewt ta’ Jean Paul Sofia, fejn stqarr li r-regolamenti li l-gvern kien wiegħed li jipproponi dwar ir-regolamentazzjoni tal-kuntratturi, kienu diġà ġew abbozzati u ġew imblukkati mill-Kabinett.
Dr. Azzopardi ppreżenta abbozz ta’ liġi ffirmat mill-ministru Aaron Farrugia u mis-Segretarju Parlamentari Chris Agius. L-abbozz, skont Azzopardi, tressaq quddiem il-Kabinett fl-2021 u kellu l-għan li jirregola u jagħti liċenzja lill-kuntratturi, kif ukoll jistabbilixxi r-rekwiżiti tal-livell ta’ ħiliet tal-ħaddiema tal-kostruzzjoni.
L-abbozz kien maħsub biex jgħaddi għall-konsultazzjoni pubblika. Azzopardi spjega li waqt laqgħa tal-Kabinett, ittieħdet deċiżjoni biex “ikkonsulta mal-partijiet interessati,” qabel ma jittieħed kwalunkwe pass ieħor.
Is-sors ta’ Dr. Azzopardi sostna li l-abbozz ta’ liġi ma kompliex aktar peress li kien se jqanqal il-lobby tal-kuntratturi xahrejn qabel l-elezzjoni ġenerali fl-2022. Jason Azzopardi kompla spjega kif is-sors tiegħu qallu li kieku r-regolamenti kienu għaddew, il-mewt ta’ Jean Paul Sofia. setgħu ġew evitati.
Ir-regolamenti li jipprovdu għal-liċenzjar ta’ kuntratturi tal-bini daħlu fis-seħħ f’Lulju li għadda, seba’ xhur wara l-mewt ta’ Jean-Paul Sofia. Waqt is-seduta kien preżenti wkoll il-Ministru tal-Ippjanar Stefan Zrinzo Azzopardi, hekk kif il-bord tal-inkjesta pubblika staqsih dwar l-operat tal-Awtorità tal-Bini u l-Kostruzzjoni, l-Awtorità għas-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol, u l-Awtorità tal-Ippjanar.
Iktar kmieni waqt ix-xhieda ta’ Zrinzo Azzopardi, intalab jirrispondi għal dikjarazzjonijiet li saru taħt ġurament f’seduta preċedenti. Il-Ministru assuma li l-qorti kienet qed tirreferi għal kummenti li għamel l-eks chairman tal-BCA, Karl Azzopardi, li kien qal li rriżenja minħabba nuqqas ta’ qbil ma’ Zrinzo Azzopardi dwar il-futur tal-awtorità.
Il-Ministru evita li jwieġeb direttament, u qal li, “Azzopardi kien lest li jitlaq u jiċċaqqlaq.” Zrinzo Azzopardi kien grilljat dwar il-kompetenza tas-sistemi ta’ informazzjoni tat-tliet entitajiet u l-effiċjenza tagħhom. Huwa kien ukoll mistoqsi mill-membru tal-panel Charles Deguara dwar l-ispetturi tal-entitajiet u t-taħriġ tagħhom.
Il-Ministru stqarr li fil-każ tal-OHSA, l-ispetturi huma mħarrġa fuq kwistjonijiet bħal safely fasted scaffolding u railings. Zrinzo Azzopardi qal li l-awtorità m’għandha l-ebda kompetenza biex tirregola jekk is-siti ta’ kostruzzjoni humiex konformi mad-disinji tal-kostruzzjoni tagħhom, biċċa xogħol li taqa’ taħt il-mandat tal-BCA.
Zrinzo Azzopardi żied jgħid li huwa xogħol il-perit li jara jekk ix-xogħol isirx skont il-pjan. “Mela hemm difett fis-sistema,” stqarr Zammit McKeon. Huwa nnota li l-partijiet interessati diġà esprimew it-tħassib tagħhom li f’ċerti każijiet, l-awtoregolamentazzjoni tista’ tkun l-uniku mod biex jitwaqqfu n-nuqqasijiet.
Zrinzo Azzopardi ammetta li huwa “miftuħ għal proposti” sabiex jemenda n-nuqqasijiet attwali fis-sistema, u sostna li talab analiżi tal-lakuni eżistenti mill-fakultà tal-liġi. Il-Ministru żied jgħid li t-tentattivi li għaddejjin biex jiġu rregolati u liċenzjati l-kuntratturi jwasslu biex ikun hemm persuna kwalifikata fuq is-siti tal-kostruzzjoni.
Xehed ukoll il-Kurunell Mark Mallia, CEO ta’ Identità, li qabel kienet magħrufa bħala Identity Malta. Mallia intalab jagħti dettalji dwar ir-rwol tal-entità meta min iħaddem jixtieq jimpjega ċittadini ta’ pajjiżi terzi, hekk kif il-bord kompla indaga dwar ir-rwol ta’ min iħaddem f’dan il-proċess.
Zammit McKeon staqsa lil Mallia jekk l-aġenzija li jmexxi hix tistaqsi jew le dwar il-kompetenza tal-impjegati prospettivi, u dan Mallia wieġeb li JobsPlus jivvetja lill-impjegati. Huwa kompla li qabel l-2019, l-impjegati prospettivi kienu mistennija li jkollhom grad ta’ esperjenza fl-industrija li għaliha kienu qed japplikaw għax-xogħol.
Fl-2019, spjega Mallia, ittieħdet deċiżjoni li tiddaħħal “dikjarazzjoni ta’ idoneità,” li min iħaddem irid jimla biex jindika għaliex l-impjegat prospettiv huwa adattat biex jingħata permess jaħdem f’Malta. Il-membru tal-bord ta’ inkjesta Mario Cassar staqsa lil Mallia dwar iċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li kienu impjegati u preżenti fuq il-post tal-mewt ta’ Jean Paul Sofia, li għalih Mallia nnota li m’għandux informazzjoni dwar l-individwi.
