L-Assistent Avukat tal-Istat Maurizio Cordina ċaħad dak li qed jgħidu l-Avukati ta’ Keith Schmebri li l-mobile tal-eks Chief of Staff f’Kastilja “sparixxia mill-evidenza”, hekk kif il-Ħamis saret l-ewwel seduta tal-kawża kostituzzjonali relatata.
“Dan il-każ huwa mibni fuq premessa skorretta li qed tiżgwida lil kulħadd. Dan il-mowbajl mhux nieqes,” qal Cordina. L-Imħallef Mark Simiana għandu jagħti digriet aktar tard, wara li sema’ argumenti dwar it-talba ta’ Schembri biex dan il-każ jiġi ttrattat b’urġenza.
Dik it-talba waslet wara li l-Maġistrat Donatella Frendo Dimech ressqet id-data tas-seduta li jmiss fil-kawża ta’ ħasil ta’ flus kontra Schembri u oħrajn. Din għandha ssir għada l-Ġimgħa, 10 t’ijiem qabel meta din kienet skedata għal 20 ta’ Novembru.
L-avukati ta’ Schembri qalu li din il-mossa kienet reazzjoni għall-preżentata tal-proċeduri kostituzzjonali tiegħu, u kellha l-intenzjoni li tfixkilhom. L-avukati ta’ Schembri ressqu l-każ fis-6 ta’ Novembru fejn sostnew li nkiser id-dritt tal-klijent tagħhom għal smigħ xieraq u talbu t-tneħħija mill-evidenza ta’ mowbajl li, skont huma, kien “għeb għal diversi ġimgħat” qabel ma tfaċċa fost l-esebiti f’ każ separat.
L-ewwel li għamel is-sottomissjonijiet kien l-avukat Edward Gatt, li qed jirrappreżenta lil Schembri flimkien mal-avukat Mark Vassallo. Gatt qal li għal dawn l-aħħar ġimgħat, kienu ilhom jistennew li l-Avukat Ġenerali tiddikjara formalment il-provi tagħha fil-proċeduri ta’ ħasil ta’ flus magħluqa.
F’dak il-punt il-qorti tal-Maġistrati jew tiddeċiedi jekk tagħtix sentenza bħala qorti tal-ġudikatura kriminali jew inkella tibgħatx l-atti tal-każ fil-Qorti Kriminali permezz tal-proċedura ta’ renviju, qal Dr. Gatt. L-avukat qal li wara li nstemgħu l-aħħar xhieda, xhur ilu, l-Avukat Ġenerali informa lill-qorti li huma kienu “skoprew esebit, mowbajl, nieqes mill-atti. Peress li l-AĠ kien immarka dik id-diffikultà, nimmaġina li l-AĠ kien fittex l-apparat qabel iffajla,” qal l-avukat.
Il-Prosekutur Antoine Agius Bonnici kien qal lill-Maġistrat Frendo Dimech li ma setax jagħlaq il-provi tiegħu minħabba li dan il-mowbajl ma setax jinstab. “Quddiem din id-dikjarazzjoni, il-qorti ħatret lill-espert Keith Cutajar li kien wettaq l-eżami tal-mobile.
Huwa xehed fil-11 ta’ Ottubru u ta skeda ta’ żmien ta’ dak li għamel bil-mowbajl u kkonferma li ma kienx għadu fil-pussess tiegħu,” qal. Dan seħħ madwar xahar u nofs wara li l-AĠ kien indika li l-mobile kien mitluf, qal l-avukat, u żied li l-mobajl kien għadu ma nstabx sal-ħin tas-seduta li jmiss.
Dan qajjem tħassib huwa qal. Dr. Gatt qal li kien osserva li fi proċeduri separati, kienet tressqet talba għall-esebizzjoni ta’ dan l-istess mowbajl f’dawk il-proċeduri. “Il-kumpilazzjoni tax-xhieda ta’ Schembri kompliet u l-qorti qalet li trid issir tfittxija għal dan il-mowbajl. Aħna ma pparteċipajnax f’din it-tfittxija għax ma ħassejniex li kien xieraq li nagħmlu dan.”
Is-seduta ġiet posposta, mhux aġġornata, irrimarka l-avukat, li qal lill-imħallef li l-maġistrat qalet li riedet tfittex l-apparat hija stess. Imbagħad kien irċieva telefonata li nfurmatu li l-maġistrat sabet il-mowbajl hi stess, qal Dr. Gatt, li żied li ma jħossx li hu korrett li komunikazzjonijiet dwar każijiet li għaddejjin isiru b’mod informali.
Huma ġrew lejn l-awla, fejn il-maġistrat Frendo Dimech qaltilhom li hija kienet marret tfittex il-mowbajl hi stess u sabitu f’fajl tal-kawża li għandha x’taqsam mal-każ kontra d-diretturi finanzjarji ta’ Zenith, li fih l-Avukat Gatt kien ukoll avukat difensur.
Huwa qal lill-imħallef li fil-każ Zenith, id-difiża kienet diġà għażlet li tinstema’ mill-Qorti Kriminali. “It-telefon qatt ma kellu jinstab fejn kien u ma kienx fil-kompetenza tal-Qorti tal-Maġistrati, iżda tal-Qorti Kriminali,” qal Dr. Gatt.
L-Imħallef Simiana staqsa jekk hemmx rabtiet bejn iż-żewġ kawżi. Kien hemm, wieġeb Dr. Gatt, hekk kif ħarġu mill-istess inkjesta maġisterjali. Iżda t-telefonija ma kellha x’taqsam xejn magħha, insista l-avukat.
Gatt spjega li issa kien, fi stadju tard fil-proċeduri, iffaċċjat b’dilemma dwar jekk hux se jibni d-difiża tiegħu fuq “x’affarijiet hemm, li ma hemmx jew affarijiet li potenzjalment ġew imbagħbsa.”
“It-tieni nett, mingħajr ma jkolli kontroll fuq din il-provi, għandi terzi persuni f’każijiet oħra li jidhru li jafu x’fih dan il-mowbajl,” qal l-avukat ta’ Schembri waqt li qal lill-Qorti li se jkun qed jagħmel ukoll sottomissjonijiet dwar il-katina ta’ kustodja “f’fora oħra. .”
Id-difiża ta’ Schembri tikkontesta l-attitudni tal-Maġistrat
Huwa kkontesta wkoll dik li sejjaħ “l-attitudni tal-Qorti tal-Maġistrati.” “Jista’ xi ħadd jispjegali għaliex m’għandix ikolli seduta urġenti, meta l-Qorti tal-Maġistrati ressqet il-każ biex jinstema’ għada?” “Jien infurmat bħala uffiċjal tal-qorti, li għada l-qorti bagħtet għal persuni mhux mħarrka, numru ta’ individwi għal raġunijiet mhux magħrufa. Nafu li għada numru ta’ individwi rċevew emails li jordnawhom biex jidhru għada.”
“Din is-sitwazzjoni nħolqot mill-maġistrat,” qal Gatt. “Din l-iskedar mill-ġdid seħħ minħabba li ppreżentajna dan il-każ kostituzzjonali.” Waqt li akkuża lill-maġistrat li ħolqot proċeduri ad hoc biex timmina l-kawża kostituzzjonali ta’ Schembri, Gatt saħaq li s-seduta ta’ għada se sservi biex tnaddaf n-nuqqasijiet tagħha, u sostna li l-Imħallef għandu d-dritt li jisma’ xhieda jixhdu dwar dan l-ilment “qabel ma jirċievu xi xeba’ mill-qorti ta’ Maġistrati.”
“Wasal iż-żmien li dak kolluli jiġri fil-kurituri u tpespis fil-widnejn jiġi indirizzat. Għandu jiġi indirizzat mill-qorti li tagħmel xogħolha. Li f’dan l-istadju huwa li nsegwu t-talbiet tal-AĠ. Dan m’għandux jitħalla jseħħ, sostna l-avukat, li qal li l-qorti tal-maġistrati kellha tittratta l-kwistjoni “meta għandha tittrattaha,” u sejjaħ id-deċiżjoni li tressaq is-seduta ‘l quddiem għal għada bħala reazzjoni tad-daqqiet taħt iċ-ċintorin.
Jimmanifatturaw skandlu fejn ma kienx hemm
Iżda fil-kontrosottomissjonijiet tiegħu, l-assistent Avukat tal-Istat Maurizio Cordina sostna li l-avukati ta’ Schembri kienu qed jimmanifatturaw skandlu fejn ma kienx hemm. “Kien hemm żewġ inkjesti maġisterjali li kienu qabel il-kawża kriminali,” spjega Cordina.
Il-mowbajl ta’ Schembri kien parti mill-inkjesta li saret mill-Maġistrat ta’ dak iż-żmien Josette Demicoli dwar l-elettronika maqbuda waqt tfittxijiet li saru mill-FCID fl-2020. “Mela, il-mowbajl inkwistjoni kien prova f’dawk il-proċeduri. L-estrazzjoni tad-data minn dan it-telefon saret minn Dr Martin Bajada. L-espert l-ieħor imsemmi mill-attur, Keith Cutajar, ma kellu l-ebda involviment f’dan il-każ.”
“Dan il-każ huwa mibni fuq premessa skorretta li qed tiżgwida lil kulħadd. Dan il-mowbajl mhux nieqes.” Cordina rrimarka li ma kellu ebda kontroll fuq id-data tas-seduti u d-deċiżjoni li ssir għada kienet tal-maġistrat. “M’għandi l-ebda idea dwar il-motivazzjoni.”
Dwar it-talba għall-urġenza, Dr. Cordina qal li l-liġi li tirregola l-proċeduri kostituzzjonali tgħid ċar u tond li kawżi bħal dawn għandhom jinstemgħu b’mod spedjenti, “iżda jirrikonoxxi wkoll li f’każijiet inqas urġenti, il-konvenut, fid-diskrezzjoni tal-qorti, għandu wkoll ikollu 20. jum biex iwieġeb. F’dan il-każ, is-seduta ġiet iffissata tlett ijiem wara li ġiet ippreżentata u l-perjodu ta’ 20 jum tnaqqas għal 7.”
Dr. Cordina sostna li l-każ ta’ ħasil ta’ flus fil-konfront ta’ Schembri kien miexi skont il-liġi. “M’hemm l-ebda urġenza. M’hemm l-ebda riskju ta’ ħsara irreparabbli, l-evidenza hija kollha ppreservata. Mhux qed nitkellmu dwar kwistjoni ta’ ħajja jew mewt, arrest illegali jew estradizzjoni. Dawn huma ċ-ċirkostanzi li jiġġustifikaw li l-każijiet jinstemgħu b’urġenza.”
“Hemm seba’ każi li jittrattaw l-istess merti dwar reati li seħħew ftit snin ilu. Kienu maħtura żewġ inkjesti. Kien hemm żewġ esebiti, waħda bl-elettronika. Dawn iridu jiġu esebiti fil-każijiet kollha, allura dak li jrid isir fil-prattika huwa li jiġu esebiti kopji maħluqa mill-qorti.”
Il-mowbajl oriġinali kien esebit fil-kawża kontra Alfio Schembri u oħrajn, li se tkompli għada. “Ma tistax tesibixxi mowbajl seba’ darbiet,” spjega Dr. Agius Bonnici, filwaqt li sostna li jekk l-elettronika esebita f’dak il-każ humiex l-oriġinali jew il-kopji sanzjonati mill-qorti kien irrilevanti.”
L-avukat spjega dak li qal, kien fil-fatt ġara f’dik is-seduta. “Is-sitwazzjoni kienet li ħarist fil-25 volum tal-każ u ma stajtx insib informazzjoni dwar liema każ kienet ġiet esebita fiha esebit mill-inkjesta tal-Maġistrat Josette Demicoli. Iżda huma [l-apparati] kienu diġà esebiti, konna qed infittxu biċċa. tal-karta. Kien nuqqas amministrattiv.”
L-espert inkwistjoni kien Martin Bajada, kompla Agius Bonnici. Bħala espert, huwa meħtieġ jesebixxi rapport li jispjega x’għamel, flimkien ma’ hard disk li jkun fih id-dejta estratta mill-apparati u l-apparati nfushom. “Dawn jiġu esebiti darba biss.
“Li nieqes kienet in-nota verbali tal-qorti li tgħid f’liema fajl tal-kawża ġiet esebita.” L-Avukat Vanessa Grech, li tirrappreżenta lir-reġistratur tal-Qrati u Tribunali Kriminali – Franklin Calleja, iċċarat li “ma kien hemm ebda żball amministrattiv, għax Keith Cutajar kien esebixxa l-irċevuta tal-apparati fil-kawża Zenith kontra Lorraine Falzon u Matthew Pace.”
L-Avukat Gatt talab lill-imħallef biex jagħti direzzjoni lill-partijiet, “għax la d-difiża u lanqas il-prosekuzzjoni ma kienu jafu x’inhi s-seduta ta’ għada.” “Il-proċess kriminali għandu jisma’ dak li għandu jisma’, mhux dak li m’għandux” qal l-Avukat Gatt, waqt li qal lill-Imħallef li sar kollox b’reazzjoni għad-dati tas-seduta mogħtija mill-qorti.
“Dan mhux każ fejn hemm ħafna xhieda. Hija waħda fejn trid tifhem l-affarijiet. Jekk Keith Cutajar ma kienx l-espert li wettaq l-estrazzjoni, għaliex issa ħatritu l-qorti? Irrid nirrimarka dan, ma nistax biss noqgħod fuq idejja u nħalli dan jiżżerżaq,” qal Gatt.
L-Avukat Cordina sostna li dak li qed titlob in-naħa l-oħra ma kienx ċar. L-imħallef ukoll kellu bżonn li Dr. Gatt jiċċara. “Qed titlobni noħroġ digriet, li tgħid lill-qorti tal-kompilazzjoni biex timxi mal-liġi?” Dr. Gatt wieġeb li ma kienx, u żied li “għalkemm xi drabi trid tiddikjara l-ovvju.”
L-Imħallef ħabbar li se jkun qed jagħti digriet dwar it-talba għal smigħ urġenti aktar tard illum, li jaġġorna l-kawża għal eżami tar-risposta tal-akkużati għall-20 ta’ Novembru.
Fi tweġiba bil-miktub li tressqet fil-Qorti qabel is-seduta ta’ dalgħodu, Grech qal li mhux minnu li l-esebit, jiġifieri l-mowbajl ta’ Keith Schembri, kien intilef, imqiegħed ħażin jew imċaqlaq mill-kamra tas-saħħa tal-qorti fejn kien oriġinarjament iddepożitat.
Barra minn hekk, spjegat, l-espert tal-qorti Keith Cutajar kien esebixxa biss id-data estratta minn numru ta’ apparati -li fl-ebda każ ma kienu jinkludu lil Keith Schembri- flimkien mar-rapport tiegħu dwar l-imsemmija data.
Sussegwentement, fil-11 ta’ Ottubru, id-deputat reġistratur tal-Maġistrat Frendo Dimech kien esebixxa formalment, mhux fiżikament, l-apparati fil-każ ta’ ħasil ta’ flus Zenith. Il-mowbajl ta’ Keith Schembri kien esebit fi proċeduri kriminali separati kontrih u kien ġie eżaminat mill-espert tal-qorti Martin Bajada.
Minn dak iż-żmien Bajada kien offra r-rapport tiegħu flimkien ma’ hard drive li kien fih id-data estratta lill-maġistrat, illum imħallef, Josette Demicoli. Grech qal li kienet investigata t-talba tal-għejbien tat-telefon, li kienet ikkonfermat li l-esebiti eżaminati minn Bajada, inkluż it-telefon ta’ Schembri, ma ħallewx mill-strongroom, li hija mmonitorjata minn diversi CCTV cameras u li l-aċċess għaliha huwa strettament limitat, peress mill-jum li tpoġġew hemm.
B’referenza għall-kritika tal-maġistrat dwar l-istat li fih kienu maħżuna l-esebiti, Grech saħaq li għalkemm l-esebiti ma kinux tpoġġew fuq l-ixkafef minħabba n-numru kbir tagħhom, dawn kienu “kollha katalogati u faċilment traċċabbli”.
L-Assistent Avukat tal-Istat Maurizio Cordina u l-avukat Karina Bugeja Testa mill-Uffiċċju tal-Avukat tal-Istat assistew lill-Kummissarju tal-Pulizija, li kien rappreżentat mis-Supretendent Annemarie Xuereb u l-Ispettur Jurgen Vella. L-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali kien rappreżentat mill-avukat Antoine Agius. L-avukati Edward Gatt u Mark Vassallo assistew lil Keith Schembri.
