Il-Qorti tal-appell solviet tilwima li ilha teżisti dwar il-proprjetà ta’ Ħal Lija ta’ Mabel Strickland, u ddikjarat li Villa Parisio u l-artijiet li jmissu magħha huma tal-Fondazzjoni Strickland. Il-Qorti ddeċidiet ukoll li l-werriet ta’ Strickland, Robert Hornyold Strickland, għandu jkollu dritt limitat li juża kmamar speċifiċi fuq il-proprjetà.
Il-kwistjoni kienet kawża ta’ kontestazzjoni bejn Hornyold Strickland, bħala l-uniku eredi universali, u l-fondazzjoni mwaqqfa f’isem Strickland, li għandha l-maġġoranza tal-ishma fl-Allied Newspapers Ltd, pubblikaturi ta’ Times of Malta. Mabel Strickland kienet eks politika u waħda mill-fundaturi ta’ Times of Malta.
Il-qofol tal-kwistjoni kien iċċentrat madwar il-villa ta’ sular wieħed tas-seklu 17, li ġiet imwaqqfa lill-fondazzjoni minn Strickland permezz ta’ testment sigriet datat 11 ta’ Awwissu, 1979. Dak l-istess testment innomina wkoll lin-neputi tagħha, Hornyold Strickland, bħala l-uniku eredi universali tagħha, u tah id-dritt ta’ użu u abitazzjoni ta’ “il-kmamar tal-klijenti bil-kamra tal-banju u l-istudju f’Villa Parisio sakemm it-tgawdija ta’ dan id-dritt bl-ebda mod ma għandu. jindaħal fix-xogħol tal-fondazzjoni.”
Madankollu, il-werriet insista li d-dritt tal-użu u l-abitazzjoni kien estiż għall-bqija tal-proprjetà u l-artijiet li jmissu magħha. Dawk l-artijiet, qal, ġew akkwistati miz-zija l-kbira tiegħu aktar tard u ma jaqgħux fil-wirt tal-fondazzjoni.
Dawk l-artijiet, magħrufa bħala Kerry Dairy, li jkejlu erba’ tumuli u żewġ tumuli rispettivament, ġew akkwistati f’Lulju tal-1947 b’kera perpetwu tal-art. Ġnien fi Triq il-Kbira kien akkwistat mit-testatur taħt kera temporanja ta’ 80 sena fl-1954 u kien deskritt fir-reġistru tal-proprjetà tagħha bħala “maġenb Villa Parisio.”
Dik il-kwistjoni kienet fil-qalba tal-kawża mressqa minn Hornyold Strickland kontra l-fondazzjoni fejn il-werriet insista li għalkemm dawk l-artijiet kienu aċċessibbli permezz tal-villa, iz-zija tiegħu qatt ma riedet li jiffurmaw parti minn dik il-proprjetà.
Kieku kellha l-intenzjoni li, kienet tordna li l-ħitan tal-konfini għoljin li jifirdu żona mill-oħra, jinġibdu ‘l isfel sabiex dawk l-artijiet jiffurmaw parti integrali mill-Villa. Kemm Kerry Dairy kif ukoll 83, Main Street kellhom entratura separata, sostna l-werriet, filwaqt li żied li l-predeċessur tiegħu kellu l-intenzjoni li juża dawk l-artijiet biex ikabbar il-ħaxix biex iforni l-Lukanda Xara Palace, li dak iż-żmien kienet ukoll propjetà tagħha.
Dawk l-argumenti kienu ġew miċħuda mill-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili fl-2018 f’sentenza li ddikjarat li l-artijiet interkonnessi kienu jiffurmaw parti mill-villa u li Hornyold Strickland kellu biss dritt ta’ użu u abitazzjoni fuq il-kmamar indikati mill-eżekuturi tal-eżekuzzjoni tiegħu. testment taz-zija kbira.
Madankollu, dik il-qorti kienet laqgħet żewġ talbiet tal-werriet li jordnaw it-tneħħija tal-kameras tas-sigurtà ġewwa l-villa, li huwa sostna li invadew il-privatezza tiegħu, u ordnat ukoll li kamra li qabel kienet tintuża bħala kċina, kellha tiġi rritornata għall-istat oriġinali tagħha.
Iż-żewġ partijiet appellaw dik is-sentenza u din il-ġimgħa l-qorti tal-appell, ippreseduta mill-Prim Imħallef Mark Chetcuti u l-Imħallfin Joseph R Micallef u Tonio Mallia, tat sentenza finali, biex b’hekk twaqqfet il-purtiera tat-tilwima li ilha għaddejja.
It-tliet imħallfin osservaw li l-qorti ma setgħetx tinjora dak li kienet kitbet il-mejta fir-reġistru tal-propjetà tagħha li jindika li hija kkunsidrat b’mod ċar dawk l-artijiet bħala parti mill-villa tagħha.
Dan ġie kkonfermat ukoll min-neputija ta’ Strickland, il-Viscountess Lady Marianna li fl-affidavit tagħha fakkret iż-żmien li kienet tgħix fil-villa, u qalet li “l-art madwar il-villa dejjem kienu meqjusa bħala proprjetà waħda mal-villa.”
Il-qorti osservat ukoll li ż-żewġ esekuturi testamentarji, jiġifieri l-Professur Joseph Max Ganado u l-mibki President Emeritus Guido de Marco, taw ukoll diversi rakkonti li juru li “ż-żona kollha ta’ Villa Parisio kienet tifforma parti mir-residenza ta’ Mabel bħala proprjetà waħda…”
De Marco kien iddikjara fl-affidavit tiegħu li t-testatur kien “speċifika li Villa Parisio tkun parti minn dan il-legat favur The Strickland Foundation u kienet espliċita billi inkludiet f’tali proprjetà l-ġnien, il-court tat-tennis u l-grounds annessi ma’ dik il-villa peress li qieset li huma ħaġa waħda sħiħa mal-bini fejn tinsab il-villa.”
Fid-dawl tal-provi mressqa l-qorti kkonfermat li l-propjeta’ mwaqqfa lill-fondazzjoni kienet tinkludi l-artijiet inkwistjoni. Hornyold Strickland argumenta wkoll li zija tiegħu qatt ma riedet tillimita d-dritt ta’ użu u ta’ abitazzjoni tiegħu għal ftit kmamar.
Qatt ma kienet tagħmel hekk lil “dawk li kienet tħobb”, lill-“werrieta” tagħha, lil dawk li kienu għexu magħha u wrewha “rispett u mħabba,” sostna l-appellanti, filwaqt li qalet li interpretazzjoni daqshekk limitata tikkawża lilu u lill-familja tiegħu. li tbati.
Iżda l-qorti osservat li dan “assolutament ma kienx il-każ.” Hornyold Strickland kien wiret numru ta’ proprjetajiet oħra u qal li zija riedet li juża l-villa filwaqt li l-fondazzjoni kellha l-intenzjoni li tużaha għal skopijiet ta’ indirizz “kienet affermazzjoni pjuttost assurda”.
Dwar il-kwistjoni tal-cameras tas-sigurtà, il-qorti osservat li mis-sentenza preċedenti, dawk l-apparati kienu tneħħew wara diskussjonijiet twal u sostitwiti b’oħrajn li jimmonitorjaw iż-żona mmexxija mill-fondazzjoni.
Fir-rigward tal-kċina, id-dritt tal-użu ma kienx jinkludi tali u għalhekk il-fondazzjoni kellha kull dritt li twettaq xogħlijiet f’dik il-kamra. Oġġetti mobbli mhux inklużi fil-legat kienu ilhom ingħataw lill-werriet.
Oħrajn, mhux ikkontestati, kienu f’kustodja sigura mill-fondazzjoni biex jiġu mgħoddija lil Hornyold Strickland, qalet il-qorti.
Madankollu, l- interpretazzjoni taʼ dak li kien jikkostitwixxi “artikoli prezzjużi” u “kotba marbuta” kienet ikkontestata wkoll. Il-qorti kkonkludiet li “artikoli prezzjużi” jirreferu għal oġġetti fl-istess kategorija bħal “deheb u fidda,” filwaqt li “kotba marbuta” ma kienx isem ħażin għal “kotba tal-bonds” iżda referenza għal kotba miżmuma minn Strickland, bħall-portafoll tal-proprjetà tagħha.
Dawk l-oġġetti kellhom jingħataw lill-eredi tagħha, qalu l-imħallfin, filwaqt li ċaħdu t-talbiet tiegħu fuq l-artijiet li jmissu mal-villa u kull dritt estiż ta’ użu u abitazzjoni lil hinn minn dawk il-kmamar speċifikati minn zija fit-testment tagħha. Il-Qorti ċaħdet ukoll it-talba tiegħu biex il-fondazzjoni twaqqa’ kwalunkwe struttura li kienet bniet fuq l-artijiet ikkontestati.
