Espert tal-qorti ngħata aċċess għall-kamra tal-esebiti li fiha qed jinżamm il-mobile ta’ Keith Schembri mingħajr ma wera prova li kellu l-awtorizzazzjoni tal-Maġistrat li tippresiedi l-każ ta’ ħasil ta’ flus tal-eks chief of-staff u uffiċjali għolja oħra tal-qorti.
Dettalji dwar iċ-ċirkostanzi madwar l-episodju kurjuż tal-mobile ‘mitluf’ ta’ Schembri ħarġu t-Tnejn meta xehdu diversi xhieda fil-kawża kostituzzjonali mressqa mill-eks chief of staff. Dan huwa t-tieni mobile li kellu l-eks chief of-staff tal-OPM li tilef, wara li mobile ieħor tiegħu ma nstabx meta ġie arrestat f’Novembru tal-2019 b’rabta mal-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia.
Fil-każ kostituzzjonali li għaddej, l-avukati ta’ Schembri qed isostnu li d-drittijiet tiegħu nkisru permezz tal-immaniġġjar tal-apparat li kien evidenza kruċjali fi proċeduri ta’ ħasil ta’ flus. Il-mobile allegatament għeb għal ġimgħat sħaħ u fl-aħħar instab fost l-esebiti relatati ma’ każ separat li jikkonċerna żewġ diretturi ta’ Zenith Finance li qed jiffaċċjaw ukoll akkużi ta’ ħasil ta’ flus.
Il-Maġistrat Donatella Frendo Dimech, li qed tippresjedi l-kawżi ta’ ħasil ta’ flus, sussegwentement iddettat minuta b’kliem qawwi, fejn ilmentat il-kundizzjoni ħażina ġewwa l-kamra tal-esebiti tal-qrati u poġġiet il-post ħażin tal-mobile fuq amministrazzjoni ħażina.
L-uffiċjal tal-qorti responsabbli mill-strongroom fil-bini tal-qorti qal lill-qorti li l-espert Keith Cutajar kien ħabbat fl-uffiċċju tiegħu u qallu li kellu bżonn aċċess għall-kamra tal-esebiti. “Kien mgħaġġel. Poġġa l-affarijiet tiegħu u qalli: ‘Ħalli dak kollu li qed tagħmel. Irridu ninżlu u niċċekkjaw xi esebiti fuq ordnijiet tal-maġistrat’,” xehed Owen Galea.
Qal li ma ntwera xejn bil-miktub imma sempliċement bbaża ruħu fuq dak li qal l-espert, mingħajr ma staqsa min hu l-maġistrat. L-avukat ta’ Schembri, Edward Gatt, qara silta mix-xhieda ta’ Cutajar quddiem il-Maġistrat Frendo Dimech fejn ix-xhud stqarr li kien “wera il-minuta u d-digriet tal-qorti għal dak is-sens”.
Iżda Galea insista li ma ra xejn bil-miktub. Huwa eskorta lil Cutajar sal-kamra u ħadu lejn l-ixkaffar fejn kienu maħżuna l-esebiti tal-2022 u tal-2023. “Hu (Cutajar) qal li jrid ikun esebit madwar l-aħħar tal-2022, il-bidu tal-2023,” qal Galea.
L-espert kien “minnufih identifika l-borża li kien fiha ċerti esebiti” iżda ma ħa xejn. Cutajar lanqas biss qal lill-uffiċjal liema każ kien wassal għal dik iż-żjara. Iffaċċjat b’ritratti allegatament meħuda mill-espert ġewwa l-kamra tal-esebiti, Galea kkonferma li Cutajar kien ħa xi ritratti bil-mowbajl biex juri l-istat ta’ dik il-kamra.
“Ħa ritratti tal-esebiti?” staqsa l-avukat. “Le, il-kamra biss,” qal Galea, filwaqt li spjega li minn meta ħa l-impjieg is-sena l-oħra kien qed jaħdem biex iġib ordni fis-sistema tal-ħażna. “L-2023 kollox fis-seħħ u bħalissa qed naħdem fuq l-2022. Pass pass,” qal Galea, li kkonferma li meta l-esebiti li jikkonċernaw il-każ ta’ Schembri kienu waslu l-ewwel fis-sight room hu ma kienx l-uffiċjal inkarigat.
Huwa qal id-dettalji kollha u r-ritratti ta’ kull wirja. Mistoqsi jekk irreġistrax ukoll żjarat fil-kamra, Galea qal li “normalment” għamel, iżda f’dan il-każ, kien “kollha mgħaġġla – urġenti”. Cutajar kien iċċekkja l-borża miftuħa, u qal lil Galea li kien identifika l-esebit partikolari.
Imma ma setax jgħid jekk l-oġġetti l-oħra fil-borża kinux issiġillati, peress li ma kienx inkarigat meta ġew iddepożitati għall-ewwel darba hemmhekk. It-tieni uffiċjal b’aċċess għal dik il-kamra kien David Scerri, messaġġier, li, dakinhar kien akkumpanja lil Galea u lil Cutajar.
Ħadd ma jista’ jaċċessa dik il-kamra sakemm ma jkunx awtorizzat minn maġistrat jew imħallef. Mistoqsija jekk l-esperti tal-qorti tħallewx jidħlu, it-tweġiba ta’ Scerri kienet ċara. “Le… wieħed biss għamel u qalilna li kien taħt ordni ta’ maġistrat.”
Filmati minn żewġ cameras barra s-strongroom u oħra eżatt ġewwa l-kamra ġew ippreżentati mill-kap eżekuttiv tal-Aġenzija għas-Servizzi tal-Qrati, Eunice Grech Fiorini. L-awtoritajiet tal-Qorti kienu ressqu nota li tirribatti dak li qal il-Maġistrat Frendo Dimech dwar l-istat ta’ diżordni totali li fih kienu ttrattati l-esebiti, li possibilment tipperikola l-amministrazzjoni xierqa tal-ġustizzja.
Il-maġistrat kienet ordnat li dik il-minuta tiġi nnotifikata lill-awtoritajiet tal-qorti u lill-Ministru tal-Ġustizzja. “L-esebiti kollha huma katalogati u traċċabbli faċilment,” wieġbet ix-xhud tal-aġenzija. “Xi ħadd ried jagħti l-impressjoni li f’dak il-post – fejn instab l-esebit partikolari – hemm stat ta’ negliġenza,” irrimarka l-avukat ta’ Schembri.
Dwar it-tmien ritratti meħuda minn Cutajar ġewwa l-kamra tal-esebiti, Grech Fiorini kkonferma li l-ebda ritratti ma tħallew fil-qorti sakemm ma jkunux awtorizzati minnha stess u mill-Prim Imħallef. Kien hemm riperkussjonijiet legali jekk dik ir-regola kienet miksura.
Wara ż-żjara tiegħu fil-kamra tal-esebiti, Cutajar kien bagħat imejl bis-sett ta’ ritratti lid-deputat reġistratur tal-maġistrat fuq l-email tax-xogħol tiegħu. Anthony Pace, id-deputat ta’ Frendo Dimech għal dawn l-aħħar sentejn, xehed li kien stampa dawk ir-ritratti u ppreżentahom fil-proċeduri ta’ ħasil ta’ flus fl-20 ta’ Novembru.
Waqt dik is-seduta, l-istess espert tal-qorti kien ġie mħarrek biex jixhed. Iżda meta mistoqsi dwar il-“metodoloġija” użata biex tikkomunika mal-esperti fil-każ ta’ Schembri, Pace ma kellux tweġiba għal dan.
Normalment il-maġistrat kien jgħaddi digriet lill-Avukat Ġenerali li jordna lill-pulizija biex joħorġu avviżi ta’ taħrika lix-xhieda. L-ebda digriet bħal dan ma seta’ jiġi ntraċċat f’dan il-każ. Cutajar kien xehed li meta ċċekkja l-awli tal-Maġistrat, “kollox kien fl-ordni”.
Iżda d-deputat tagħha nhar it-Tnejn insista li “Cutajar ma telgħax fil-awla”. Biex jagħmel hekk ikollu jew imur mal-maġistrat stess jew mad-deputat tagħha u f’dik l-okkażjoni ma għamilx hekk, qal Pace. Il-mobile ta’ Schembri nqabad mill-pulizija waqt investigazzjonijiet ta’ ħasil ta’ flus u ngħata lill-espert tal-qorti Martin Bajada fit-22 ta’ Settembru tal-2020.
Iżda dejta estratta mill-apparat ġiet ippreżentata fil-każ kriminali kontra Schembri, missieru u żewġ assoċjati fin-negozju f’Jannar tal-2023, filwaqt li t-telefon innifsu kien ippreżentat minn Bajada f’Lulju tal-2023.
“Mela fejn kien it-telefon matul dak iż-żmien kollu,” staqsa l-avukat ta’ Schembri. “Suppost ma’ Bajada,” wieġeb ir-reġistratur tal-qorti Franklin Calleja, li kkonferma li dan l-aħħar kien hemm talba mill-avukati ta’ Yorgen Fenech biex dak it-telefon flimkien ma’ data jiġu esebiti fil-proċeduri fejn Fenech jinsab akkużat b’kompliċità fil-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia. Il-kawża ppreseduta mis-Sur Imħallef Mark Simiana tkompli.
L-Avukat tal-Istat Maurizio Cordina rrappreżenta lill-intimati. L-avukati Edward Gatt u Mark Vassallo assistew lil Schembri.
