Negozjant Malti li ġie arrestat San Ġwann qed jikkontesta talba biex jiġi deportat lejn l-Isvezja biex jiffaċċja akkużi ta’ frodi, evażjoni tat-taxxa u ħasil ta’ flus. L-importatur u l-grossista tal-ikel Mohan Bharwani, magħruf ukoll bħala Michael ta’ 57 sena residenti Tas-Sliema, tressaq quddiem il-Maġistrat Abigail Critien, wara li kien arrestat bis-saħħa ta’ Mandat ta’ Arrest Ewropew maħruġ mill-awtoritajiet Żvediżi.
Huwa spiċċa arrestat waqt operazzjoni li kienet tinvolvi l-forzi tal-pulizija fl-Albanija, l-Awstrija, Ċipru, il-Kroazja, iċ-Ċekja, l-Estonja, il-Ġermanja, l-Ungerija, l-Italja, Malta, l-Olanda, il-Polonja, il-Portugall, is-Slovakkja, is-Slovenja, l-Isvezja u r-Renju Unit, li wettqu aktar minn 180 tfittxija simultanja fi sforz biex jiġu arrestati l-organizzaturi suspettati ta’ skema kumplessa ta’ frodi tal-VAT, li ppermettiethom jiffrodaw sa €196 miljun.
Fil-Qorti, l-Ispettur tal-Pulizija Roderick Spiteri esebixxa numru ta’ dokumenti, fosthom żewġ passaporti validi Maltin maħruġa lil Bharwani, li kkonferma li kien l-istess persuna indikata fil-mandat ta’ arrest.
Mistoqsi jekk kienx qed jagħti l-kunsens tiegħu biex jiġi estradit, l-avukati ta’ Bharwani wieġbu li ma kienx.
L-avukati Stefano Filletti, Giannella De Marco u Maurice Meli, li jassistu lil Barwani, ikkontestaw il-validità tal-arrest tiegħu. Is-Supretendent Mario Cuschieri mit-Taqsima tar-Relazzjonijiet Internazzjonali tal-Pulizija xehed dwar dak li wassal għall-arrest ta’ Bharwani. “L-Avukat Ġenerali għarfitna l-Erbgħa li kienet irċeviet Mandat ta’ Arrest Ewropew (MAE) mill-awtoritajiet Svediżi f’isem il-persuna.”
Huwa kien mar f’indirizz f’San Gwann, fejn Bharwani kien diġà qed jiġi akkumpanjat minn uffiċjali tal-pulizija li kienu qed jagħmlu tfittxija hemmhekk, u arrestawh. “Hu spjega lill-pulizija li kien offra biss servizzi ta’ konsulenza lill-kumpanija inkwistjoni,” qal Cuschieri, filwaqt li żied li ġie spjegat lil Bharwani li l-pulizija Maltija ma setgħetx teżamina l-merti tal-każ li kien imfittex għalih barra minn Malta.
Taħt kontro-eżami minn l-Avukat De Marco, huwa kkonferma li ma kien inħareġ l-ebda mandat ta’ arrest lokali, u li l-arrest kien sar biss bis-saħħa tal-Mandat ta’ Arrest Ewropew Żvediż. Is-Supretendent qal li dak il-ħin kien jaf li kienet qed issir tfittxija fl-indirizz, iżda qal li ma kienx jaf bi tfittxija preċedenti li saret fl-24 ta’ Frar, li De Marco staqsiet dwarha wkoll.
Meta għamel is-sottomissjonijiet tiegħu dwar il-validità tal-arrest, Dr. Filletti qal li l-liġi kienet titlob li l-MAE kellu jiġi ffirmat minn awtorità ġudizzjarja fil-pajjiż li jagħmel it-talba, li mbagħad jiġi ċċertifikat mill-Avukat Ġenerali f’Malta, bħala li nħareġ minn awtorità ġudizzjarja. .
“Iċ-ċertifikat huwa prova tal-kontenut tiegħu iżda mhux inkontestabbli,” sostna l-avukat. “Ħarsa lejn l-EAW turi li l-awtorità emittenti hija l-Awtorità Svediża tal-Kriminalità Ekonomika, u kienet iffirmata minn prosekutur pubbliku, u d-dettalji ta’ kuntatt elenkati kienu tal-pulizija Żvediża. Wieħed irid jeżamina kif l-AĠ wasal għall-konklużjoni tiegħu, għax mhux maħruġ minn qorti…” sostna Filletti. “Prosekutur huwa awtorità ġudizzjarja?” staqsa l-avukat, filwaqt li enfasizza d-distinzjoni bejn awtorità legali u ġudizzjarja u qal li dan qajjem dubji dwar il-validità tal-MAE.
Meta l-pulizija tesegwixxi MAE, kellha tagħmel dan bis-saħħa ta’ mandat ta’ arrest lokali, maħruġ mill-maġistrat ta’ kariga, argumentat id-difiża. “Huwa ċar li dan il-pass inqabeż u m’għandniex mandat ta’ arrest lokali għal Bhaswani.”
“Il-liġi tobbliga lill-AĠ biex jaċċerta li l-awtorità li toħroġ MAE fl-Isvezja kienet awtorizzata biex tagħmel dan,” żiedet tgħid Dr. De Marco. “Mandat ta’ Arrest Ewropew jinħareġ minn awtorità ġudizzjarja ta’ pajjiż skedat. L-AĠ m’għandix is-setgħa li taċċerta jekk l-awtorità hijiex waħda ġudizzjarja,” qal l-avukat, u stieden lill-qorti biex tħares lejn il-mandat innifsu biex tara min ħareġ dan il-mandat – “L-Awtorità Svediża dwar il-Kriminalità Ekonomika, nieħuha, bħall-FCID tagħna.
Din mhix awtorità ġudizzjarja. Dawn huma l-pulizija. Il-pulizija li qed tinvestiga fl-Iżvezja.” Il-provi fl-idejn urew li l-mandat kien inħareġ minn uffiċjal tal-pulizija, prosekutur, u mhux awtorità ġudizzjarja, sostna l-avukat. Dr. De Marco argumentat li l-elementi legali għal mandat validu kienu “kollha neqsin.”
“Dan il-mandat ma nħariġx minn maġistrat jew mill-awtoritajiet ġudizzjarji Żvediżi u għalhekk qed nattakkaw l-arrest, għaliex m’għandniex mandat ta’ arrest lokali jew Ewropew validu.” Iżda l-maġistrat ma qabilx, u rrimarka li l-qorti kellha f’idejha ċertifikat, maħruġ mill-Avukat Ġenerali Victoria Buttigieg.
Is-Supretendent Cuschieri irribatta li l-awtorità ġudizzjarja li toħroġ il-mandat hija mniżżla fuq il-mandat bħala l-Awtorità Żvediża dwar il-Kriminalità Ekonomika. “Mela taħt il-liġi Svediża hija l-awtorità ġudizzjarja.” Cuschieri argumenta li r-referenzi għall-pulizija Żvediża kienu biss ta’ natura amministrattiva.
“Iċ-ċertifikazzjoni tal-AĠ trid tinqara fil-kuntest li ntbagħtet lilha minn awtorità ġudizzjarja kompetenti fl-Isvezja li għandha l-funzjoni li toħroġ dawk id-dokumenti. Il-websajt tal-Eurojust tindika min huma l-awtoritajiet ġudizzjarji Żvediżi… Il-liġi hija ċara u aħna segwejna l-liġi.”
Il-qorti, wara li semgħet is-sottomissjonijiet u qrat il-liġi, iddikjarat l-arrest bħala validu. Id-difiża talbet il-ħelsien mill-arrest, u sejħet lill-mara u lil iben ir-raġel biex jiddikjaraw li kienu lesti jaġixxu bħala garanti terzi għall-persuna rikjesta, li għamlu.
Iżda l-Ispettur Spiteri oġġezzjona għall-libertà proviżorja, u ddeskriva lil Bharwani bħala riskju li jaħrab minn Malta, fosthom permezz ta’ titjira, u indika l-fatt li kien issemma fi stqarrija għall-istampa tal-Europol dwar l-iskema ta’ frodi tal-VAT b’ħafna miljuni ewro.
Filletti indika r-rabtiet tar-raġel ma’ Malta u l-kooperazzjoni mal-pulizija. “Huwa twieled Malta, jgħix hawn, għandu negozju hawn, tfal hawn, ommu hawn. X’se jagħmel sejjer barra? Għandu aktar rabtiet ma’ Malta milli għandi jien. Fejn sejjer? Dubai jew Singapore? Hekk kif jersaq lejn fruntiera fl-Ewropa kien jiġi arrestat. Huwa inġust li wieħed jallega li huwa riskju li jaħrab mingħajr ġustifikazzjoni. Barra minn hekk din hija dwar investigazzjoni tal-VAT fl-Iżvezja dwar fatti li ġraw fl-2018, u issa biss qed iqumu l-awtoritajiet Svediżi?”
L-Avukat De Marco żiedet tgħid li Bharwani kellu kull opportunità li jaħrab mill-2018, iżda lanqas biss ipprova jagħmel dan. Filwaqt li enfasizzat l-kondotta tajba u r-rabtiet familjari tiegħu ma’ Malta, l-avukat irrimarkat li “meta jkollok omm ta’ 91 sena tkun partikolarment kawt li titlaq minn pajjiżek.”
Il-prosekuzzjoni kellha tiġġustifika u ssostni l-oġġezzjonijiet tagħhom għall-ħelsien mill-arrest għal-livell ta’ probabbiltà u mhux biss tgħid li jista’ jaħrab, issottometta l-avukat. “Qed nitkellmu dwar allegat frodi tal-VAT minn kumpanija li għaliha kien konsulent, lanqas uffiċjal tagħha.”
Il-Qorti, iżda, irrifjutat il-ħelsien mill-arrest f’dan l-istadju, kemm minħabba n-natura tal-akkużi miġjuba kontrih kif ukoll dak li ddeskriviet bħala r-“riskju reali” li huwa jistaħba jew jaħrab minn Malta. Peress li l-ebda apparat elettroniku maqbud tar-raġel ma kien esebit fil-Qorti, il-maġistrat qalet li ma setgħetx tiddeċiedi fuq it-talba tad-difiża li dawn jiġu rritornati lilu, u pprekluditu milli jibni d-difiża tiegħu.
L-Ispetturi Shaun Friggieri u Roderick Spiteri rrappreżentaw lill-Kummissarju tal-Pulizija. Preżenti għas-seduta kien hemm ukoll l-avukat Martin Sammut mill-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew.
