Raġel li kien instab ħati li importa xorb alkoħoliku mingħajr ma ħallas dazji doganali u taxxi 18-il sena ilu, kien illiberat mill-appell u meħlus minn sentenza sospiża u multa ta’ €18,000. Il-każ imur lura għall-2006 meta Gordon Grech daħal fl-inkwiet minħabba żewġ pallets ta’ xorb allegatament alkoħoliku li nstabu fost kontenut ieħor fi karru li kien importa minn Sqallija.
Merkanzija oħra, inkluż ilma u toilet paper, ġiet iddikjarata kif suppost mal-awtoritajiet doganali iżda x-xorb alkoħoliku ma kienx. Huma ntlemħu minn uffiċjali tad-dwana waqt li kienu qed jispezzjonaw il-merkanzija hekk kif inħatt mit-trejler.
Il-fliexken inqabdu u tressqu akkużi kriminali fil-konfront ta’ Grech li wieġeb mhux ħati li evada mid-dazju doganali u l-VAT fuq 60 kaxxa ta’ whisky J&B, 15-il kaxxa ta’ Jack Daniel’s whisky, 20 kaxxa ta’ Averna, 10 kaxxi ta’ Chivas Regal u 8 kaxxi ta’ Bacardi. .
Il-valur totali tax-xorb kien ta’ Lm4,046, li fuqhom kienu dovuti Lm2574.30 (€5,920) f’dazju doganali u Lm1191.65 f’VAT. Fl-2022, Grech instab ħati minn Qorti tal-Maġistrati u ngħata xahrejn ħabs sospiżi għal sentejn, kif ukoll multa ta’ €17,991. Il-Qorti ordnat ukoll il-konfiska tax-xorb.
Grech ressaq appell, fejn sostna li l-prosekuzzjoni naqset milli tipproduċi biżżejjed provi u hu kien nieqes mill-assistenza legali meta ta stqarrija lill-pulizija. Sostna wkoll li kien hemm xhieda konfliġġenti u li l-piena ma kinitx proporzjonata mal-allegati reati u provi mressqa.
Meta xehed quddiem il-Qorti tal-Maġistrati, Grech spjega li kien ivvjaġġa Palermo biex jixtri xi xorb qabel iż-żwieġ tiegħu. Huwa kien bagħat il-merkanzija ġewwa kontejner. Meta mistoqsi dwar il-kontenut ta’ dak il-kontenitur mal-wasla, Grech sostna li kien fih “xorb, ilma u dak it-tip ta’ staff.”
Fl-appell, l-avukat tiegħu rrimarka li l-prosekuzzjoni kienet ipproduċiet biss ‘ittra ta’ prosekuzzjoni’ u nota ta’ sekwestru maħruġa mill-awtoritajiet doganali, kif ukoll diversi xhieda li ħarġu ċifri u deskrizzjonijiet tax-xorb allegatament alkoħoliku.
Madankollu, il-prosekuzzjoni fl-ebda punt ma talbet lill-qorti biex taħtar espert biex jikkonferma n-natura tal-kontenut tal-fliexken. Barra minn hekk, il-prosekuzzjoni fl-ebda mument ma pproduċiet ritratti tal-oġġetti maqbuda sabiex juru l-kontenut proprju tal-kaxxi u l-istat li fih kienu nstabu.
Ladarba l-allegat kontenut ġie determinat, l-akkużat kien ikollu jipprova jekk id-dazju relattiv kienx imħallas jew le. Wara l-allegata sejba, ma ssejħet l-ebda inkjesta maġisterjali. Inkjesta bħal din kienet torbot esperti biex jiddeterminaw il-kontenut tal-kaxxi. Konsegwentement, id-deċiżjoni tal-qorti kienet tkun ibbażata fuq provi mressqa aktar milli sempliċi preżunzjonijiet, sostna l-avukat tal-appellant, Nicholas Mifsud.
Meta tat is-sentenza, il-Qorti tal-Appell Kriminali, ippreseduta mill-Imħallef Neville Camilleri, iddikjarat li l-prosekuzzjoni kienet marbuta li tressaq l-aħjar evidenza biex tikkonvinċi lill-qorti li l-akkużi kienu veri. Il-prinċipju bażiku applikat b’mod kostanti mill-qrati kien li l-akkużi kellhom jiġu ppruvati mingħajr dubju raġonevoli.
F’dan il-każ, Grech kien ġie interrogat mill-pulizija lura f’Ottubru tal-2006 mingħajr ma kien assistit minn avukat u mingħajr lanqas biss ikkonsulta lill-avukat personali tiegħu.
Dak iż-żmien, il-liġi Maltija ma kinitx tipprovdi għad-dritt għall-assistenza legali fl-istadju ta’ qabel il-kawża. Meta sussegwentement xehed fil-qorti, Grech bl-ebda mod ma kkonferma dik id-dikjarazzjoni, osserva l-imħallef, li warrab dik id-dikjarazzjoni filwaqt li żied li s-sitwazzjoni kienet tkun “differenti ħafna” kieku l-akkużat ikkonferma l-istqarrija fil-qorti meta assistit minn avukat.
L-avukat ta’ Grech għamel referenza għal każ simili fejn l-oġġetti inkwistjoni kienu sigaretti aktar milli xorb alkoħoliku. Il-qorti qablet li l-istess raġunament kien japplika fil-każ ta’ Grech. Qabel ma tipprova li t-taxxi dovuti ma tħallsux, il-prosekuzzjoni kellha tipproduċi evidenza tal-merkanzija relattiva. F’dan il-każ, il-prosekuzzjoni naqset milli tagħmel dan, qalet il-qorti, filwaqt li osservat li l-ebda ritratti tal-oġġetti maqbuda ma ġew ippreżentati bħala evidenza.
L-ewwel qorti ma setgħetx “raġonevolment u legalment” tasal għall-konklużjoni li l-akkużat kien ħati, qal l-Imħallef Camilleri, biex b’hekk laqa’ l-appell, annullat il-kundanna u ħeles lil Grech minn kull att kriminali.
